W Harran odkryto starożytne pochówki psów. Miały związek z kultem bogini Guli
W trakcie wykopalisk na terenie stanowiska archeologicznego Harran, które znajduje się w prowincji Sanliurfa w południowo-wschodniej Turcji, badacze odkryli cztery pochodzące z epoki żelaza miejsca pochówku w których znajdowały się szczątki psów.
W Harran odkryto starożytne pochówki psów
Położone w regionie dawnej Górnej Mezopotamii stanowisko Harran to jedna z najstarszych znanych ludzkich osad. Historia osady sięga kilku tysięcy lat wstecz – była ona jednym z ważniejszych ośrodków miejskich zarazem w czasach mezopotamskich, jak i późniejszym okresie. Ruiny dawnego miasta znajdują się an terenie gminy Harran, która stanowi część prowincji Şanlıurfa. Nazwa tego miejsca pochodzi od tego, iż znajduje się ono w centrum równiny o tej samej nazwie. Ośrodek ten był położony w strategicznie ważnym miejscu, w którym przecinały się drogi biegnące z południa na północ oraz ze wschodu na zachód.
Przez kilka tysięcy lat miejsce to stanowiło część państw tworzonych przez Asyryjczyków, Hetytów, Babilończyków, Medów, Persów, Greków, Rzymian oraz Bizantyjczyków. W miejscu tym znajdowała się dawna świątynia boga księżyca Sina (znanego także pod nazwą Nanna) – to właśnie to miasto było miejscem szczególnie silnego kultu tego boga, który był czczony powszechnie przez mieszkańców Górnej Mezopotamii. Z tego też powodu Harran miało status kluczowego sakralnego ośrodka religijnego. Harran po raz pierwszy zostało wspomniane w Księdze Rodzaju jako dom Teracha i jego potomków, a także jako tymczasowe miejsce pobytu Abrahama, informuje portal „Arkeonews„.
Obecne wykopaliska na terenie stanowiska Harran są prowadzone przez zespołów archeologów na czele którego stoi prof. dr. Mehmet Önala, będący szefem Katedry Archeologii Uniwersytetu Harran. Uczestniczą w nich badacze z Tureckiego Towarzystwa Historycznego, Metropolitalnej Gminy Şanlıurfa, Uniwersytetu Harran oraz Urzędu Gminy Harran, którzy współpracują z władzami prowincji Şanlıurfa oraz Dyrekcją Muzeum Şanlıurfa oraz tureckim Ministerstwem Kultury i Turystyki.
Psy a kult bogini Gula w starożytnej Mezopotamii
.Podczas niedawnych wykopalisk, które są realizowane w ramach projektu Ministerstwa Kultury i Turystyki „Dziedzictwo dla Przyszłości”, po raz pierwszy w tym miejscu odkryto powiązane ze sobą miejsca pochówku, w których znajdowały się szczątki psów. Kierujący wykopaliskami prof. dr Mehmet Önal oświadczył, że rytuał pochówku psów, których szczątki zostały odkryte w grobach, musiał mieć związek z kultem Gulą, która w mitologii mezopotamskiej była boginią uzdrawiania i opiekunką lekarzy. Mieszkańcy Mezopotamii uważali, że była „uzdrowicielką ziemi” i „panią, która czyni całość z tego, co zostało rozbite”.
W powszechnym wyobrażeniu bogini tej u boku towarzyszył pies, kiedy toczyła ona bój z nieprzyjaciółmi. W świątyniach Guli odkryto wiele figurek psów poświęconych samej bogini, które były opatrzone modlitwami. Profesor Mehmet Önal wskazał, że odkryte pochówki są datowane na epokę żelaza, a dokładnie około 700 r. p.n.e. „Cztery pochówki psów zostały znalezione na obszarze, gdzie znajdowała się Świątynia Sina. Przygotowano 2 miejsca, a groby uformowano w kształcie półksiężyca. Mieszkańcy Mezopotamii wierzyli, że pies ma moc leczenia chorób. Patrząc na te pochówki z tamtego okresu, można stwierdzić, że w miejscu tym czczono także boginię Gulę” – powiedział ekspert.
.Kult psów w Mezopotamii potwierdzają chociażby reliefy przedstawiające te zwierzęta, jakie zostały odkryte w twierdzy Harran. Ibn al-Varag i Shaykhurrabwe Dimashki wspominają w swoich zapisach, że zamek był wcześniej świątynią Sabińczyków. Należeli oni do słabo zrozumianej starożytnej semickiej religii, której centrum znajdowało się w górno-mezopotamskim mieście Harran.
Oprac. Marcin Jarzębski
