Wymiana więźniów z Rosją. Kogo uwolniono?

Czwartkowa wymiana więźniów z Rosją, według mediów największa od czasu zakończenia zimnej wojny, objęła 24 osoby w wieku od 19 do 71 lat. Są wśród nich doświadczeni aktywiści, jak i osoby, w tym dziennikarze, które sprzeciwiały się rosyjskiej agresji na Ukrainę – zauważyła agencja AP. Poniżej przedstawiamy listę uwolnionych.

Wymiana więźniów z Rosją. Lista uwolnionych z więzień rosyjskich i białoruskich

.Z rosyjskich oraz białoruskich więzień i aresztów wyszło 16 osób:

Evan Gershkovich, 32 lata, korespondent amerykańskiego dziennika „Wall Street Journal”, skazany w Rosji na 16 lat więzienia za rzekome szpiegostwo. Gershkovich to pierwszy od czasów zimnej wojny amerykański dziennikarz skazany w Rosji za szpiegostwo. Sam reporter, redakcja „WSJ” oraz władze USA twierdzą, że jest niewinny i wykonywał normalne obowiązki zawodowe jako korespondent formalnie akredytowany przez rosyjskie MSZ.

Paul Whelan, były żołnierz, 54 lata, również skazany w Rosji na 16 lat więzienia za szpiegostwo w 2020 roku. Zatrzymany w Moskwie, do której przyjechał na ślub przyjaciela. Również on twierdzi, że zarzuty przeciwko niemu były sfabrykowane.

Ałsu Kurmaszewa (Alsu Kurmasheva), 47 lat, dziennikarka Radia Wolna Europa (RWE) zatrzymana w 2023 roku w Kazaniu, gdzie odwiedzała matkę, skazana na 6,5 roku więzienia. Kurmaszewa, mająca podwójne, rosyjskie i amerykańskie obywatelstwo, pracowała w Pradze w redakcji RWE. Oskarżono ją o to, że nie zarejestrowała się jako „zagraniczny agent”, oraz o rozpowszechnianie fałszywych informacji o armii rosyjskiej. Zarzutom przeczyła zarówno dziennikarka, jak jej matka i pracodawca.

Władimir Kara-Murza, 42 lata, działacz opozycji antykremlowskiej mający prócz paszportu Rosji obywatelstwo W. Brytanii i „zieloną kartę” USA. Aresztowany w 2022 r. za krytykę wojny. Skazany rok później za zdradę na 25 lat więzienia. Kara-Murza, który pisał felietony dla amerykańskiego dziennika „The Washington Post”, został w tym roku nagrodzony nagrodą Pulitzera. Ciężko chorował w latach 2015 i 2017, jak twierdził, z powodu próby otrucia przez służby Kremla.

Ilja Jaszyn, krytyk rosyjskiego rządu, odsiadujący wyrok 8,5 lat kolonii karnej za krytykowanie wojny. Dawny członek stołecznej rady miejskiej, były współpracownik zabitego w 2015 roku byłego wicepremiera Rosji Borisa Niemcowa i jeden z niewielu aktywistów, który po ataku na Ukrainę pozostał w Rosji.

Andriej Piwowarow, 42 lata, niezależny dziennikarz. Skazany na 4 lata za działalność na rzecz „niepożądanej” organizacji (Otwarta Rosja).

Oleg Orłow, obrońca praw człowieka, 71 lat. Skazany za protest „dyskredytowanie armii” i przeciwko wojnie na 2,5 lata więzienia. Orłow był jednym z twórców i współprzewodniczącym zdelegalizowanego przez władze Stowarzyszenia Memoriał, zajmującego się obroną praw człowieka i badaniem zbrodni stalinowskich. W 2022 roku Memoriał uhonorowano Pokojową Nagrodą Nobla.

Aleksandra Skoczylenko, 33 lata. Skazana na 7 lat więzienia za to, że na metkach w supermarketach naklejała informację o ostrzale cywili w Mariupolu.

Troje działaczy, którzy w przeszłości kierowali sztabami Aleksieja Nawalnego w regionach Rosji: Lilia Czanyszewa (42 lata), Wadim Ostanin (47 lat) i Ksenia Fadiejewa (32 lata). Aresztowani w 2021, skazani za ekstremizm na kary 9 do 9,5 lat więzienia.

Kewin Lik, 19 lat. Ma obywatelstwo rosyjskie i niemieckie. Najmłodszy rosyjski więzień polityczny skazany za rzekomą zdradę stanu. Miał robić zdjęcia jednostki wojskowe i przekazywać je „przedstawicielowi obcego państwa”. Aresztowano go, gdy miał 17 lat.

Rico Krieger, 29-letni obywatel Niemiec, pracownik medyczny. Skazany na Białorusi na karę śmierci m.in. za terroryzm i działalność agenturalną w czerwcu br., a potem ułaskawiony przez Alaksandra Łukaszenkę.

Demuri Woronin, politolog, skazany na 13 lat w ramach głośnej sprawy karnej Iwana Safronowa, byłego dziennikarza gazety „Kommiersant”.

Patrick Schoebel, obywatel Niemiec, aresztowany w lutym br. na lotnisku, gdzie służby celne miały znaleźć w jego bagażach żelki z marihuaną. Zarzucono mu przemyt narkotyków.

German Mojżes, obywatel Rosji i Niemiec. Prawnik specjalizujący się w kwestiach migracyjnych, pomagał Rosjanom w sprawach związanych z prawem pobytu w Unii Europejskiej. Zatrzymany wiosną, oskarżany o zdradę.

Lista zwolnionych z zachodnich więzień

.Z zachodnich więzień zostało uwolnionych osiem osób:

Wadim Krasikow, 58 lat, agent FSB. W 2021 r. został skazany w Niemczech na dożywocie za zamordowanie w Berlinie, na zlecenie władz rosyjskich, czeczeńsko-gruzińskiego dysydenta Zelimchana Changoszwilego.

Paweł Rubcow, na którego włączenie do wymiany zgodziły się polskie władze – jak podał rzecznik szefa MSWiA oraz ministra koordynatora służb specjalnych Jacek Dobrzyński, określając Rubcowa jako oficera wywiadu wojskowego GRU, „realizującego zadania wywiadowcze na terenie Europy i oczekującego na proces karny”. Jak informował niezależny rosyjski portal Insider, Rubcow został zatrzymany przez Polskę na granicy polsko-ukraińskiej 27 lutego 2022 r. Podawał się za dziennikarza hiszpańskiego i używał nazwiska Pablo Gonzalez. Miał wykorzystywać status dziennikarza do zbierania informacji na Ukrainie dla rosyjskich służb specjalnych, jego celem było też zdobycie zaufania opozycjonistów rosyjskich.

Roman Sielzniow, rosyjski haker skazany na 27 lat więzienia za włamania do sieci komputerowych i kradzież danych kart kredytowych sprzedawanych następnie przez internet.

Władisław Kluszyn, powiązany z Kremlem biznesmen, skazany na 9 lat w 2023 r. za oszustwa, w tym oszustwa telekomunikacyjne i związane z rynkiem papierów wartościowych. Miał zarobić na nich co najmniej 33 mln. USD. Aresztowany w Szwajcarii i wydany do Stanów Zjednoczonych w 2021 r.

Wadim Konoszczenko, wydalony do USA z Estonii. Zarzucano mu przemyt amunicji i szpiegostwo przemysłowe.

Artiom Dulcew i Anna Dulcew skazani w Słowenii za szpiegostwo. Używali nazwisk Ludwig Gisch i Maria Rosa Mayer Munos. Mieli pracować dla rosyjskiej Służby Wywiadu Zagranicznego (SWR).

Michał Mikuszyn zatrzymany w Norwegii, do której wjechał, podając się za obywatela Brazyli. Pod nazwiskiem Jose Assis Giammaria pracował na jednym z uniwersytetów. Został zatrzymany w 2021 roku, zidentyfikowany jako Michaił Mikuszyn i oskarżony o szpiegostwo.

Opozycja polityczna w Rosji a kwestia imperializmu

.„Proimperialny sposób rozumowania rosyjskiej opozycji niestety wciąż jest silniejszy od alternatywnego, antyimperialnego, którego reprezentantami byli w przeszłości m.in. Andriej Sacharow czy Władimir Bukowski” – pisze na łamach „Wszystko co Najważniejsze” prof. Andrzej NOWAK, historyk i publicysta, jeden z najwybitniejszych znawców historii i kultury politycznej Rosji.

Jak podkreśla, „jest to skutek siły ciążenia pewnej mentalności, którą w jakiejś mierze wyraża duża część literatury rosyjskiej”.

„Gdybym miał wskazać na przykład budzący nadzieję, wspomniałbym o Siergieju Lebiediewie – moim zdaniem najwybitniejszym współczesnym przedstawicielu literatury rosyjskiej młodszego pokolenia. Lebiediew w swoich wspaniałych powieściach i opowiadaniach przedstawia nie tylko Rosjan jako ofiary systemu komunistycznego, co czyni wielu innych opozycjonistów i pisarzy rosyjskich, ale podkreśla, że jednocześnie Rosjanie uciskali w ramach tego systemu inne narody. To właśnie wyróżnia Lebiediewa i innych, nielicznych pisarzy, którzy myślą podobnie. Niestety, bardziej reprezentatywna jest postawa Josifa Brodskiego, wielkiego poety, stuprocentowego liberała, laureata Literackiej Nagrody Nobla, który na ogłoszenie przez Ukrainę niepodległości zareagował wierszem tak pełnym potwornych wulgaryzmów i pogardy, że nie sposób go zacytować. Ten fakt symbolizuje otchłań, która otwiera się w umysłach mentalności wielu Rosjan, nawet tych, którzy uważają się za liberałów, kiedy tylko muszą zmierzyć się z perspektywą rozstania z imperium” – pisze prof. Andrzej NOWAK.

PAP/WszystkoCoNajważniejsze/SN