Wystawa Manet/Degas w muzeum Orsay

Manet

W paryskim muzeum Orsay trwa wystawa „Manet/Degas”, przedstawiająca punkty wspólne oraz różnice między sztuką Edgara Degasa i Edouarda Maneta. 

Wystawa Manet/Degas

.Wystawa w muzeum Orsay jest pierwszą, poświęconą dialogowi i konfrontacji twórczości Maneta i Degasa. Jedni z najważniejszych artystów lat 1860-1880, już za życia uważani za jednych z największych malarzy, posiadający wspólne ambicje, Manet i Degas darzyli się podziwem i przyjaźnią (Degas namalował kilka portretów Maneta), która, pomimo wymienianych listów, była naznaczona nieuniknioną rywalizacją. Według świadectw otoczenia obu malarzy, ich charaktery dzieliło niemal wszystko : Manet lubił bywać na salonach, brać udział w wystawach i przyjmować gości, Degas natomiast był zdystansowany a nawet niechętny wobec prasy i krytyków. Artystów łączył jednak gorliwy patriotyzm – obaj doświadczyli wojny z Prusami w 1870 roku – a także wspólne kręgi literackie i artystyczne wokół Berthe Morisot. 

Przede wszystkim jednak, Maneta i Degasa łączą wspólne motywy wykorzystywane w ich malarstwie. Obaj często przedstawiali wyścigi konne, dyscyplinę bliską Degasowi, który przedstawia je szczegółowo, z punktu widzenia specjalisty, pokazując raczej przygotowania do wyścigu niż sam bieg, natomiast Manet wykorzystuje ten motyw do ukazania ruchu, biegu koni. 

Obaj artyści, urodzeni w Paryżu, przedstawiali również życie tego miasta : kawiarnie, sale koncertowe. Degas jednak częściej maluje niższe klasy społeczne, m.in. praczki, ukazując ich gesty przy pracy, Manet natomiast częściej portretuje wyższe sfery, szczególnie zwracając uwagę na modę paryską, która go szczególnie interesuje. 

Muzeum Orsay

.Wspólne dla artystów motywy można zobaczyć na wystawie w Muzeum Orsay. 

Chociaż brakuje niektórych najbardziej znanych obrazów obu artystów (m.in.obrazów Degasa, przedstawiających baletnice), wystawa jest bardzo bogata w przedstawione dzieła, pochodzące ze światowych muzeów (oprócz kolekcji muzeum d’Orsay zostały wypożyczone obrazy m.in. z National Gallery of Art w Waszyngtonie). Wśród prezentowanych obrazów można zobaczyć choćby słynny obraz Maneta „Olimpia” czy „Absynt” Degasa.

Na uwagę zasługuje bardzo dobry układ wystawy. Obrazy Maneta i Degasa podzielone są nie tyle chronologicznie, ile ze względu na wspólne dla obu artystów motywy: wyścigi konne, paryskie wyższe sfery, pejzaże nadmorskie czy portrety. Organizatorom wystawy udało się zebrać i prezentować obok siebie obrazy obu artystów, bardzo zbliżone do siebie tematyką czy kompozycją. Taki układ obrazów pozwala odwiedzającym najlepiej uchwycić cechy typowe dla każdego z malarzy i wyróżniające styl ich twórczości. Wystawy, prezentujące dialog między różnymi artystami, organizowane są dość często, jednak wystawa „Manet/Degas” jest wyjątkowo udana.

Podczas tego typu wystaw można odnieść niekiedy wrażenie, że bardziej pokazuje ona twórczość każdego artysty osobno, jedynie pod koniec pokazując elementy wspólne ; czasami też dialog między artystami nie jest tak dobrze widoczny, a wspólne motywy są dość ogólne. Na wystawie w muzeum Orsay można jednak zobaczyć obok siebie tak podobne obrazy obu malarzy, a całość wystawy pokazuje jak wiele motywów jest wspólnych dla obu artystów.

Eksponowane dzieła

.Nadzwyczajna ilość dzieł, zgromadzonych na tej wystawie, zwraca również uwagę dobrym doborem prezentowanych dzieł do charakteru muzeum Orsay. Zwiedzając wystawy w muzeum Orsay, należy się spodziewać tłumów, nawet w tygodniu. Ponieważ rzadko można znaleźć się samemu przed dziełem, a tym bardziej poświęcić więcej czasu niż konieczne na studiowanie szczegółów, prezentowane na wystawie „Manet/Degas” obrazy na średnich i dużych płótnach, pozwalają odwiedzającym obejrzeć je jak najbardziej komfortowo i jak najwięcej skorzystać z wystawy.

Po głośnej, jednak niedopasowanej do liczby odwiedzających, wystawie muzeum d’Orsay w 2022 roku poświęconej Gaudiemu, można było mieć pewien niedosyt, ponieważ oprócz kilku mebli projektu Gaudiego, większość wystawy stanowiły niewielkie powierzchniowo projekty, archiwalne dokumenty, czy listy, które po prostu trudno było zobaczyć przy dużej ilości osób. Wystawa „Manet/Degas” pozostawia natomiast wrażenie pełnego skorzystania z wystawy, choć aby przyjrzeć się obrazom trzeba czasami poczekać na swoją kolej. 

Warto jednak poczekać w niewielkiej kolejce aby podejść bliżej dzieł i przyjrzeć się z bliska bukietowi kwiatów z obrazu Maneta „Kobieta z chryzantemami” czy barwom na krajobrazach brzegów morza, namalowanych przez Degasa. 

Julia Mistewicz, Paryż 

Materiał chroniony prawem autorskim. Dalsze rozpowszechnianie wyłącznie za zgodą wydawcy. 9 kwietnia 2023
Fot. flickr/Yi-Lin Hsieh