Prof. Michał KLEIBER: DARQ - zbliżająca się normalność innowacyjnego biznesu

DARQ - zbliżająca się normalność innowacyjnego biznesu

Photo of Prof. Michał KLEIBER

Prof. Michał KLEIBER

Redaktor naczelny "Wszystko Co Najważniejsze". Profesor zwyczajny w Polskiej Akademii Nauk. Prezes PAN 2007-2015, minister nauki i informatyzacji 2001-2005, w latach 2006–2010 doradca społeczny prezydenta Lecha Kaczyńskiego. Przewodniczący Polskiego Komitetu ds. UNESCO. Kawaler Orderu Orła Białego.

Ryc.: Fabien Clairefond

zobacz inne teksty Autora

Coraz popularniejszy na świecie staje się skrót DARQ, pochodzący od pierwszych liter angielskich terminów: technologia rozproszonej księgi rachunkowej (distributed ledger technology), sztuczna inteligencja (artificial intelligence – AI), poszerzona rzeczywistość (extended reality) i obliczenia kwantowe (quantum computing – QC). To wdrożenie właśnie tych technologii będzie wytwarzać kolejne fale innowacji i szybkiego gospodarczego rozwoju – pisze prof. Michał KLEIBER

Wszyscy jesteśmy przytłoczeni tragedią pandemii i niepewnością co do losów gospodarki po jej wygaśnięciu. Liczba znaków zapytania dotyczących uwarunkowań kluczowych przy przywracaniu gospodarce jej normalnego funkcjonowania jest olbrzymia. Powszechnie i niestety zasadnie mówimy o kłopotach, często dramatycznych, czekających wiele firm. Aby jak najlepiej przygotować się do nadchodzących wydarzeń, warto więc może wskazać te obszary innowacyjnych działań, które z pewnością będą bardzo ważne w trakcie odbudowywania konkurencyjności firm w nowych warunkach.

W wielu branżach technologie cyfrowe przestały już dawno być jedynie dodatkiem, jakkolwiek cennym, do działalności biznesowej, stając się zamiast tego elementem całkowicie kluczowym dla przetrwania firmy na rynku.

Podobnie jak dla podkreślenia nowoczesności nie mówimy od dawna, że żyjemy w erze elektryczności, niebawem przestaniemy zapewne określać dzisiejsze czasy mianem cyfrowych. Wkraczamy bowiem w erę postcyfrową, co oznacza, że nowoczesność definiowana będzie wkrótce przez stosunek do zupełnie nowych zjawisk technologicznych – wprawdzie cyfrowych (i „elektrycznych”), ale czerpiących swą siłę z idei daleko wykraczających poza tradycyjnie rozumiane techniki komputerowe. W tym kontekście coraz popularniejszy na świecie staje się skrót DARQ, pochodzący od pierwszych liter angielskich terminów: technologia rozproszonej księgi rachunkowej (distributed ledger technology), sztuczna inteligencja (artificial intelligence – AI), poszerzona rzeczywistość (extended reality) i obliczenia kwantowe (quantum computing – QC). To wdrożenie właśnie tych technologii będzie wytwarzać kolejne fale innowacji i szybkiego gospodarczego rozwoju.

Pierwszy z użytych tu terminów ma znaczenie ogólniejsze niż popularny już dzisiaj termin blockchain i dotyczy baz danych zapisywanych na wielu urządzeniach cyfrowych, zwanych węzłami systemu. Kluczową cechą rozproszonego zapisu danych księgowych jest to, że dane zarejestrowane w poszczególnych węzłach nie podlegają żadnemu centralnemu zarządzaniu, a uaktualnienia całej bazy danych następują w każdym z węzłów automatycznie i niezależnie. Specjalny system uzgodnień porównuje poszczególne zapisy i uzgodniona w ten sposób wersja zostaje potraktowana jako obowiązująca. Korzyści wynikające z tej procedury dotyczą przede wszystkim uproszczeń w koordynowaniu zapisów dokonywanych w różnych instytucjach – urzędach skarbowych, bankach, notariatach, urzędach regulacyjnych – i zasadniczo zwiększają zaufanie do danych uwzględnionych w bazie.

Idea rozproszonego zapisu danych stanowi nowy paradygmat zbierania i udostępniania informacji, tworząc realne szanse na znaczące usprawnienie wielostronnej współpracy i interakcji biznesowych. Pierwsze wdrożenia tej technologii w logistyce i branży transportowej wykazały już jej wielką przydatność, pozwalając zasadniczo uprościć i przyspieszyć przygotowywanie i wymianę niezbędnej dokumentacji.

Poszerzona rzeczywistość jest z kolei terminem oznaczającym połączenie za pomocą technologii cyfrowej rzeczywistości realnej i wirtualnej. Udział cech wirtualnych może zmieniać się od drobnych dodatków i modyfikacji w symulacji realnej sytuacji (tzw. augmented reality) aż po tworzenie środowiska całkowicie wirtualnego, reprezentującego dane zebrane za pośrednictwem naszych zmysłów i najróżniejszych sensorów (tzw. virtual reality – VR).

Poszerzona rzeczywistość tworzy zupełnie nowe, wysoce komunikatywne sposoby pokazywania otaczającego nas świata i niezwykle ułatwia nawiązywanie relacji międzyludzkich. Skuteczność wykazały już zastosowania tej technologii w szkoleniu pracowników ochrony zdrowia, straży pożarnej, policji czy wojska, gdzie realistyczne przedstawianie hipotetycznych sytuacji pozwala zdobywać różnorodne doświadczenia niezbędne w rzeczywistości. Trudno na przykład przecenić znaczenie symulatorów VR dla lekarzy testujących przeprowadzanie skomplikowanych operacji bez narażania zdrowia i życia pacjentów bądź dla studentów medycyny zapoznających się z anatomią poszczególnych narządów bez potrzeby dokonywania sekcji zwłok. Ważną kategorię działań VR stanowią także symulacje komputerowe różnych rzeczywistych zjawisk i procesów, wręcz nieodzowne dzisiaj w analizie skomplikowanych zagadnień w dosłownie wszystkich dziedzinach życia.

Sztuczna inteligencja, zwana także inteligencją maszynową bądź alternatywną, jest działem informatyki obejmującym problematykę wyposażania komputerów w zdolność do działania w sposób naśladujący ludzką inteligencję. Aby to było możliwe, komputer musi posiadać olbrzymią ilość informacji oraz wzorowaną na poznawczych cechach myślenia człowieka umiejętność samodzielnego przetwarzania danych, w tym uczenia się na podstawie zebranych danych i rozwiązywania problemów takich jak tłumaczenie z obcego języka czy sterowanie zachowaniem robota. Skala inwestycji biznesowych i licznych już zastosowań AI dowodzi ponad wszelką wątpliwość skuteczności tej technologii i jej olbrzymiego potencjału.

Technologia obliczeń kwantowych polega na wykorzystaniu zaawansowanych metod mechaniki kwantowej do przetwarzania danych w niezwykle szybki sposób, pozornie wprawdzie analogiczny do działania obecnych komputerów, ale w sensie operacyjnym zupełnie inny. Technologia ta nie jest jeszcze gotowa do powszechnego stosowania, ale skala prowadzonych prac, zaawansowane testy dokumentujące niezwykłą szybkość operacji i pierwsze udane wdrożenia są przekonującą zapowiedzią wprowadzenia jej niebawem do praktyki przetwarzania wielkich zbiorów danych. Przykładem dobrze ilustrującym rewolucyjną zmianę oferowaną przez tę technologię może być właśnie przyspieszenie obliczeń.

Problem wymagający 10 tys. lat do rozwiązania za pomocą tradycyjnego komputera został niedawno rozwiązany przez komputer kwantowy w niewiele ponad 3 minuty!

Dlaczego technologie DARQ mają tak wielki potencjał biznesowy? Po pierwsze technologie innowacyjne zawsze były katalizatorem zmian. Już dziś poszczególne technologie DARQ silnie oddziałują na różne gałęzie przemysłu. Sztuczna inteligencja odgrywa coraz ważniejszą rolę w optymalizacji procesów, podejmowaniu strategicznych decyzji i wspomaganiu autonomicznych działań różnych urządzeń. Rozproszone księgi rachunkowe są dzisiaj najbardziej znane w kontekście walut kryptograficznych, oferując dużo większe możliwości rozszerzania sieci współpracy i eliminowania konieczności korzystania z pośredników. Obliczenia kwantowe umożliwią zaś nowatorskie sposoby rozwiązywania najtrudniejszych problemów obliczeniowych.

W nowym biznesowym krajobrazie technologie DARQ staną się swego rodzaju przepustką do skutecznego rozwiązywania istniejących i wielu dzisiaj nawet trudnych do przewidzenia problemów. Wiele firm ma już bardzo dobre doświadczenia z jedną taką technologią lub nawet kilkoma.

.Historia pokazuje, że konwergencja takich technologii jak DARQ może wywołać ogromne zmiany i przekształcenie całych branż. Powrót do skutecznych działań biznesowych po opanowaniu obecnej pandemii będzie z pewnością trudny, stwarzać będzie jednak także olbrzymie możliwości działań innowacyjnych – DARQ oferuje z pewnością szansę na szybkie zdobycie kluczowych przewag konkurencyjnych w postpandemicznym świecie.

Michał Kleiber

Materiał chroniony prawem autorskim. Dalsze rozpowszechnianie wyłącznie za zgodą wydawcy. 7 maja 2020