Abishur PRAKASH: Technologia drogą do wzrostu znaczenia geopolitycznego Polski

Technologia drogą do wzrostu znaczenia geopolitycznego Polski

Photo of Abishur PRAKASH

Abishur PRAKASH

Futurolog geopolityki. Koncentruje się na tym, w jaki sposób nowe technologie, np. sztuczna inteligencja, blockchain, edycja genów czy rzeczywistość wirtualna, zmienią polityczny układ sił. Jest autorem książki Next Geopolitics: The Future of World Affairs (Technology) oraz Go.AI (Geopolitics of Artificial Intelligence). Pracuje w Centre for Innovating the Future, laboratorium innowacji strategicznych w Toronto.

zobacz inne teksty Autora

Podobnie jak Kopernik 500 lat temu rzucił wyzwanie ustalonemu sposobowi myślenia, Polska powinna dzisiaj wyjść poza ograniczenia walutowe, pakty energetyczne i tradycyjną geopolitykę i odważnie stawić czoła przyszłości – rozwijając nową gospodarkę i rozpoczynając nową erę geopolityki, w której główną rolę będą odgrywać nowe technologie – pisze Abishur PRAKASH

.Wyobraźmy sobie świat, w którym zwykli ludzie mogą używać satelitów do własnych potrzeb, tak jak firmy i rządy robią to od dziesiątek lat. Taka jest wizja SatRevolution, polskiej firmy z branży kosmicznej, która w 2018 roku wypuści cztery minisatelity wydrukowane w technice 3D, nazwane imieniem słowiańskiego boga wojny, płodności i obfitości – Światowida.

To Polska jako pierwsza na świecie – nie Stany Zjednoczone, Chiny, Rosja czy Indie – może dać ludziom możliwość, której nigdy nie mieli: wykorzystanie satelitów.

Udostępnianie klientom usługi satelitarnej na żądanie wpisuje się w rosnący trend, zauważalny na całym świecie. Państwa coraz częściej wykorzystują nowatorskie technologie, by stworzyć lepsze warunki ekonomiczne dla swoich społeczeństw. Ale gdy przyjrzymy się temu z bliska, obraz ten wygląda jeszcze nieco inaczej: nowe technologie pozwalają państwom zyskiwać przewagę geopolityczną. Czy możliwe jest, że Polska zwiększy swoje wpływy geopolityczne dzięki technologii? A jeśli tak, to jak to osiągnąć?

Odpowiedzią może być utworzenie Wolnego Rynku Robotyki (ang. Free Market for Robotics, FMR) w Europie Środkowo-Wschodniej.

Polska, podobnie jak wiele innych krajów, będzie w przyszłości borykać się z problemem niedoboru wykwalifikowanych pracowników. Do 2050 roku łączna liczba ludności Polski, Węgier, Czech i Słowacji zmniejszy się o 8 milionów.

Już teraz brak wykwalifikowanych pracowników popycha fabryki w Europie Wschodniej w stronę automatyzacji. Zamiast postrzegać zmniejszanie się populacji jako zjawisko negatywne, Polska może wykorzystać ten proces jako okazję do poszerzania swoich wpływów. Polski rząd może postawić na rozwój automatyki. Choć może się wydawać, że najprostszą drogą jest eksport nowych technologii w ramach tradycyjnych systemów handlowych, Polska powinna opracować inne podejście, na przykład rozwijając Wolny Rynek Robotyki (FMR).

Ten wolny – tworzony przez Polskę – rynek może obejmować przede wszystkim kraje Europy Środkowo-Wschodniej. Polska mogłaby się stać liderem automatyzacji w regionie. W przyszłości FMR mógłby przekształcić się w nowy rodzaj sojuszu geopolitycznego zaproponowanego i kontrolowanego przez Warszawę.

Aby utworzyć FMR, Polska musi opracować plan dla regionu, określający dziedziny, w których dane kraje będą się specjalizować (np. Ukraina w automatyce przemysłowej, Estonia w sztucznej inteligencji, Polska w robotach dla służby zdrowia). Następnie musi zainwestować, samodzielnie lub z innymi państwami, w startupy i roboty oraz przyciągnąć talenty z innych części kontynentu. Powinna uzgodnić z innymi państwami politykę handlową związaną z robotyką – na przykład sztuczna inteligencja i roboty mogą być zwolnione z cła. Polska mogłaby przyjąć nowy model rynku, w którym w zależności od potrzeb, roboty i sztuczna inteligencja mogłyby być sprzedawane swobodnie, aby umożłiwić swobodny przepływ technologii i pomysłów a tym samym wytyczać kierunki innowacji.

Pojawienie się FMR w Europie Środkowo-Wschodniej miałoby duży wpływ na geopolitykę. Warszawa mogłaby zdecydować się na wykorzystywanie w ramach FMR wyłącznie swojej waluty, złotego. W celu usprawnienia wymiany handlowej można by wprowadzić walutę cyfrową. Gdyby euro miało nowego konkurenta w Europie Środkowo-Wschodniej, Bruksela mogłaby postrzegać Polskę jako ważny podmiot w handlu technologicznym w regionie.

Także Rosja miałaby do odegrania pewną rolę w stworzonym przez Polskę FMR. Polska mogłaby na przykład zaprosić Rosję do przyłączenia się do FMR lub doprowadzić do podpisania umowy handlowej między FMR a rosyjską Eurazjatycką Unią Gospodarczą (EEU).  Wolny Rynek Robotyki pozwoliłby Polsce konkurować z Rosją w branżach przyszłości. Każda gospodarka, także rosyjska, będzie obracać się bowiem w przyszłości wokół nowych technologii.

Polska może wykorzystać Wolny Rynek Robotyki, aby wzmocnić kraje Europy Środkowo-Wschodniej w swojej strefie wpływów.

Mogłaby nawet rozszerzyć FMR o inne technologie (np. nanotechnologię), co utrudniłoby Rosji konkurowanie o wpływy w regionie w dziedzinach innych, niż gaz ziemny czy ropa naftowa.

Wreszcie Polska mogłaby stworzony przez siebie Wolny Rynek Robotyki rozszerzyć na inne kraje z zamiarem rozpoczęcia budowy robotów wojskowych. Wówczas Warszawa miałaby możliwość sprzedaży lub udostępniania robotów członkom NATO, co zwiększałoby jej geopolityczne wpływy w zupełnie nowy sposób. NATO mogłoby zdecydować się na inwestycje w Wolny Rynek Robotyki, mogłoby otworzyć laboratoria robotyki w obrębie FMR, aby wzmocnić swoje wpływy w tym regionie.

.Świat wie o Koperniku, astronomie przełomu XV i XVI w., który zakwestionował dominujący wówczas pogląd, że Ziemia znajduje się w centrum wszechświata. Ale niewielu wie, że Kopernik był polskim astronomem. Kopernik był jednym z wybitnych uczonych pochodzących z Polski – kraju, który ma bogatą historię ludzi, którzy tworzyli nowe idee i wprowadzali zmiany wykraczające daleko poza granice ich państwa. Podobnie jak Kopernik 500 lat temu rzucił wyzwanie ustalonemu sposobowi myślenia, Polska powinna dzisiaj wyjść poza ograniczenia walutowe, pakty energetyczne i tradycyjną geopolitykę i odważnie stawić czoła przyszłości – rozwijając nową gospodarkę i rozpoczynając nową erę geopolityki, w której główną rolę będą odgrywać nowe technologie.

Abishur Prakash

Materiał chroniony prawem autorskim. Dalsze rozpowszechnianie wyłącznie za zgodą wydawcy. 23 lutego 2018
Fot. Shutterstock.
Tłumaczenie: Mateusz Zimny