Piękno odkrycia

Faworytów do tegorocznej Nagrody Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny było kilku. Wśród nich badacze genomu człowieka neandertalskiego, z biologiem specjalizującym się w genetyce ewolucyjnej – Svante Pääbo – na czele. Rok 2020 musiał należeć jednak do naukowców badających wirusy.

W powstającym na południu Francji eksperymencie, którego koszt całkowity zamknie się w sumie około 22 miliardów euro, uczestniczą Unia Europejska, Chiny, Rosja, Japonia, Indie, Korea Południowa i Stany Zjednoczone. Każdy z partnerów projektu dostarcza komponenty, które teraz z ogromną precyzją umieszczone będą wewnątrz kriostatu. Pierwszy próbny rozruch ITER-a planowany jest na rok 2025, ale będzie trzeba jeszcze 10 lat na całkowite ukończenie konstrukcji i fazę testów. Pierwsze wyładowania, w których będzie powstawała energia, zostaną wytworzone w 2035 roku.

Nikogo już w Japonii nie dziwi, gdy w recepcji hotelu zostanie obsłużony przez robota. W przyszłym roku jednak po raz pierwszy robot będzie prezentował dziennik telewizyjny.

Elon Musk wielokrotnie przestrzegał przed sztuczną inteligencją, nazywając ją największym zagrożeniem dla ludzkiej egzystencji, większym nawet od broni atomowej. Jeśli jednak jest w tym interes…  

By uzyskać kilogram wanadu, trzeba oczyścić osiem i pół tony skały. Szesnaście, by wyprodukować kilogram ceru. Pięćdziesiąt, by otrzymać kilogram galu. A niewyobrażalną wręcz liczbę tysiąca dwustu ton, by otrzymać ledwie jeden kilogram lutetu. Niewielka dawka każdego z tych metali wytwarza pole magnetyczne zdolne do generowania większej energii niż ta sama ilość węgla czy ropy. Tu leży sedno zielonego kapitalizmu, definiowanego jako dążenie do zastępowania źródeł energii skutkujących emisją miliardów ton dwutlenku węgla przez takie, które nie wymagają spalania i w związku z tym nie emitują najmniejszego nawet grama tego gazu.

Doniosłość spektakularnych odkryć z zakresu niskich temperatur zaowocowała przyznaniem kilkunastu Nagród Nobla w XX i XXI wieku. Wciąż fascynujące wydają się te zjawiska zachodzące w pobliżu zera bezwzględnego, czyli 0 K (–273,15°C), gdzie dominujący wpływ na właściwości zimnej materii ma całkowicie nieintuicyjna i niedeterministyczna mechanika kwantowa.

Wszyscy zdajemy sobie sprawę, że niemożliwe jest dzisiaj budowanie silnej gospodarki i dobrobytu bez oparcia się na nauce. Coraz częściej widzimy też, że nie ma możliwości realizacji przełomowych projektów badawczych bez współpracy z firmami, które są ich odbiorcami. Stawiam tezę, że nauka, o ile ma być ambitna, potrzebuje gospodarki.

Dziś kilka polskich instytucji naukowych i ośrodków przemysłowych uczestniczy w międzynarodowych projektach rozwijających technologię przyszłości: HTR.

Jednym z najważniejszych czynników w przypadku Chin jest skala – 1,4 miliarda mieszkańców. To znaczy, że jeżeli jest im trudno się uczyć naszych języków i tylko 1% mówi porządnie, to jest to 14 milionów. Jeżeli 0,1% potrafi w angielskim wygłaszać techniczne referaty i prowadzić handlowe negocjacje, to daje 1,4 miliona. Przyzwyczajeni do tanich produktów słabej jakości są tolerancyjni dla niedoróbek, co ułatwia eksperymentowanie. Produkt startupu może w krótkim czasie zdobyć na krajowym rynku 100 milionów użytkowników, co pozwala mu okrzepnąć i nabrać siły przed wyjściem w świat.

Nie ma rozwoju bez sporu. Ale spór może być też hamulcowym wzrostu. Wszystko zależy od motywów. Są spory „po coś” i spory „po nic”. Jedne są jak wiatr po długich godzinach flauty, te drugie przypominają bieg w kisielu.

Projekt badawczy „Com-bridge – Innowacyjny most z kompozytów FRP”, współfinansowany przez NCBR w ramach programu Demonstrator+, pozwolił na wybudowanie dwóch innowacyjnych mostów na terenie powiatu rzeszowskiego. Zostały one oddane do użytkowania na początku i końcu 2016 r., czyli 3 lata od oficjalnego rozpoczęcia projektu. Jednak w rzeczywistości bazowały one na wynikach wcześniej prowadzonych prac.

Polski wynalazek, system PocketECG, umożliwia badanemu prowadzenie normalnego trybu życia przy jednoczesnym utrzymaniu stałego monitoringu, analizie wszelkich anomalii i informowaniu lekarza o wystąpieniu nagłych zaburzeń w pracy serca. Dzięki platformie internetowej, dostępnej za pomocą standardowej przeglądarki WWW, lekarz ma możliwość zdalnego dostępu do pełnego sygnału EKG pacjenta w czasie rzeczywistym.

La chance de la Pologne est de savoir conjuguer les nouvelles technologies avec les secteurs industriels traditionnels – écrit le professeur Maciej CHOROWSKI.

Robot edukacyjny, który rozwija się razem z dzieckiem? Takie rozwiązanie stworzyli naukowcy z Instytutu Fizyki Jądrowej w Krakowie we współpracy z Narodowym Centrum Badań i Rozwoju. „Photon”, bo tak nazywa się urządzenie, poprzez zabawę z dzieckiem pomaga rozwijać umiejętności logicznego myślenia, programowania i kształtuje prawidłowe postawy społeczne. Photon kierowany jest do dzieci w wieku 6-12 lat. Tuż po wyjęciu z pudełka robocik nie potrafi zbyt wiele – jego możliwości odblokowywane są przez interakcje z dziećmi. Kluczowa jest tu aplikacja mobilna,…

Rolą administracji publicznej jest stymulowanie i wspieranie działalności środowiska naukowego, gospodarczego i finansowego. To od ich aktywności i gotowości do stawiania sobie ambitnych celów zależy przyszłość naszego kraju.

Nous avons ici en Pologne des chercheurs courageux, des innovateurs qui de façon décomplexée peuvent participer à la course aux bourses et brevets, aux côtés de leurs homologues des États-Unis ou d’Europe occidentale. Ils font partie des équipes interdisciplinaires créées au NCBR – écrit le professeur Aleksander NAWRAT.

Opracowana w ramach projektu Biometrycznej weryfikacji głosowej technologia pozwala na przetwarzanie i analizę sygnału akustycznego w celu  automatycznej, biometrycznej weryfikacji i identyfikacji głosu ludzkiego BVV i BVR (ang. Biometric Voice Verification, Biometric Voice Recognition). „Biometric voice verification and identification”/ „Biometryczna weryfikacja i identyfikacja głosu”, jest projektem realizowany przez naukowców z AGH w Krakowie, w ramach Programu Badań Stosowanych NCBiR. Zamierzeniem autorów projektu jest stworzenie konkurencyjnego zarówno ekonomicznie jak i technologicznie produktu z dziedziny biometrii głosowej. Podjęte badania przemysłowe mają doprowadzić…

W projekcie Moderus Gamma połączyliśmy wiedzę i doświadczenie Modertrans Poznań i Politechniki Poznańskiej. To kolejny wspólny projekt badawczo-rozwojowy, w którym znalazły zastosowanie nowoczesne technologie.

Na Politechnice Rzeszowskiej opracowano system wspomagający komunikację osoby z dysfunkcją słuchu. Ma pomóc w komunikacji osobie głuchej lub głuchoniemej, która posługuje się polskim językiem migowym z osobą słyszącą, która nie zna tego języka. Język migowy zamieniany jest na dźwięk lub tekst, z kolei mowa przekształcana jest na sekwencje filmowe języka migowego lub na ikony i obrazy. Osoby niesłyszące będą mogły załatwić różne sprawy w Urzędzie Miasta Rzeszowa bez udziału tłumacza języka migowego dzięki specjalnemu systemowi. „SyKoMi” to unikalne oprogramowanie w…

Pojawienie się FMR w Europie Środkowo-Wschodniej miałoby duży wpływ na geopolitykę. Ale czy Wolny Rynek Robotyki sprzyjałby Unii Europejskiej, czy raczej by z nią konkurował?

Projekt gier, które mają służyć przede wszystkim milionom ludzi dotkniętych dysfunkcją wzroku, będzie kolejną próbą wypracowania metod treningu umiejętności, które są w znacznej mierze podświadome i działają jak słuch muzyczny. Wiele osób, szczególnie widzących, nie zdaje sobie sprawy, że umiejętność tę posiada – wystarczy krótki trening, by odblokować potencjał tkwiący w echolokacji.

Kiedy myślimy o urządzeniach elektronicznych, nie kojarzymy ich z możliwością wyginania czy rolowania, ale to się może wkrótce zmienić. Polscy badacze są w awangardzie opracowywania technologii dla elektroniki elastycznej, istotnej szczególnie do zastosowań w medycynie, w diagnostyce.

Wyrastałem w pokoleniu zaciekawionym technologią, dumnym z jej rozwoju i przekonanym o celowości postępu technologicznego. W czasach, gdy nie było czasopism open-access, listy filadelfijskiej czy indeksu Hirscha, a jedynym celem przyświecającym odkryciom było rzetelne poszukiwanie prawdy. Dążenie do prawdy, pasja i oddanie, jakie przyświecały wtedy ludziom nauki, były powodem tego, że profesor wyższej uczelni razem z lekarzem zajmowali pierwszą lokatę w rankingach zawodów prestiżowych, jako zawody zaufania publicznego.

Na całym świecie podjęto setki prób utworzenia miejsc, gdzie spotyka się nauka z biznesem. Katalizatorem tej współpracy jest zaangażowanie instytucjonalne i finansowe władz publicznych (samorząd, rząd, Unia Europejska), a więc interwencjonizm.

Dalszy rozwój technologii stawia nas przed wyzwaniami, które będą wymagały całkiem nowego podejścia na płaszczyźnie polityki publicznej, metod zarządzania firmami, systemów edukacyjnych itp. Swego rodzaju paradoksem jest fakt, że do udźwignięcia konsekwencji innowacji potrzebujemy jeszcze więcej innowacji. Ale to nie ilość innowacji rozwiąże problemy naszego świata. Zrobić mogą to jedynie ludzie, którzy w sposób odpowiedzialny będą się nimi posługiwali.

Nous avons inauguré le programme „Cadres du futur” le 10 novembre 2017, la veille de la Fête de l’Indépendance. La date n’a pas été choisie par hasard. Nous voulions rappeler que la force d’une communauté provient de gens bien préparés et de cadres très motivées pour le travail, possédant un excellent niveau d’éducation.

Odsunięcie ustawy w czasie, głęboka ingerencja w jej treść czy wręcz zatrzymanie nad nią prac będzie miało fatalne skutki na wielu płaszczyznach. Pogrzebana zostałaby szansa na faktyczną reformę. Nie wierzę też, aby przy kolejnych pomysłach ktokolwiek w najbliższym czasie zyskał takie entuzjastyczne zaangażowanie środowiska akademickiego, jak to miało miejsce w ostatnich miesiącach. Nie zmarnujmy tego!

Successful countries not only attract foreign investors but also know how to build up their economy based off of their own capital, develop technologies and products, as well as support local businesses – particularly SMEs. All this obviously should be based on stable and clear market rules and on reasonable state support.

Nous assistons à une situation assez paradoxale : nous formons assez onéreusement et à un niveau relativement élevé des ingénieurs, physiciens, médecins, naturalistes pour ensuite affirmer que notre État est trop pauvre pour pouvoir les embaucher.

Wśród około miliona Ukraińców, którzy osiedlili się na dłużej lub krócej w Polsce, około 30% stanowią osoby z wyższym wykształceniem. To oni i im podobni powinni zapragnąć przejść do świata nowych technologii i zrealizować swój „polski sen”. Czy tak się stanie, zależy od nas, wiary młodych Polaków w możliwość osiągnięcia sukcesu w Polsce oraz atrakcyjności polskiej kultury. I znacznie mniej od systemu zachęt przez dotacje udzielane start-upom oraz wszechobecnej proinnowacyjnej retoryki.

Bez innowacyjnej gospodarki, bez nauki i badań na światowym poziomie, bez współpracy świata biznesowego i akademickiego – nie ma mowy o sukcesie planu na rzecz odpowiedzialnego rozwoju naszego kraju. Nie ma mowy o pomyślnej dla Polski i Polaków przyszłości. 

Program „Kadry Przyszłości” zainaugurowaliśmy 10 listopada 2017 r., w przeddzień Święta Niepodległości. To nie jest przypadkowa data. Chcemy podkreślić, jak wielką rolę w budowaniu siły wspólnoty mają dobrze przygotowani ludzie i jak bardzo potrzebujemy świetnie wykształconych i zmotywowanych do pracy kadr.

Dwudziestowieczna nauka została zdominowana przez dwie wielkie teorie: teorię względności i fizykę kwantową. Od kilkudziesięciu już lat wielu specjalistów poszukuje tej jednej teorii, która harmonijnie połączyłaby je obie, ale jak dotąd bez większych sukcesów. Czekamy, chyląc czoło nad dokonaniami niezwykłej Polki, na kolejną Marię Curie-Skłodowską.

W czasach, gdy studenci mają skłonność przejawiać brak zainteresowania dyscyplinami naukowymi i gdy pojawia się problem, jak ich zmotywować, powinniśmy przemyśleć dziesięć lekcji Marii Curie-Skłodowskiej udzielonych swoim dzieciom.

Sukces odnoszą kraje, które nie tylko przyciągają zagraniczne inwestycje, ale potrafią też budować swą gospodarkę w oparciu o własny kapitał, rozwijać swoje technologie i produkty oraz wspierać rodzime przedsiębiorstwa – szczególnie małe i średnie. A wszystko to oczywiście w ramach stabilnych i przejrzystych reguł rynkowych oraz przy sensownym wsparciu ze strony państwa.