Polski projekt, o którym warto opowiedzieć.

Tramwaj szyty na miarę

W projekcie Moderus Gamma połączyliśmy wiedzę i doświadczenie Modertrans Poznań i Politechniki Poznańskiej, przy wsparciu NCBR. To kolejny duży polski projekt badawczo-rozwojowy, w którym znalazły zastosowanie nowoczesne technologie – pisze Jarosław BAKINOWSKI 

.Komfortowy i szybki transport miejski to wyzwanie. Aby osiągnąć cel, którym jest zapewnienie pasażerom maksimum komfortu, proponowane są różne rozwiązania. Jednym z nich jest prototyp jednoprzestrzennego, niskopodłogowego, wieloczłonowego tramwaju Moderus Gamma, produkowanego przez Modertrans Poznań w zakładzie w Biskupicach. Pojazdy takie wkrótce zagoszczą na ulicach polskich miast.

Prace koncepcyjne nad projektem tramwaju niskopodłogowego zaczęły się znacznie wcześniej, zanim ukończony w 2016 roku został prototyp. W lutym 2017 r. firma Modertrans wygrała przetarg na dostawę 50 tramwajów z tej rodziny dla Poznania. 15 maja 2017 r. MPK Poznań rozpoczęło testy egzemplarza prototypowego. W pierwszych dniach października 2017 r. pojazd wyjechał na testy w Gdańsku.

Moderus Gamma jest tramwajem w pełni niskopodłogowym, w przestrzeni pasażerskiej podłoga jest całkowicie płaska. Osiągnięto to dzięki rezygnacji z klasycznych osi na rzecz osi portalowych. Każde koło dwóch wózków napędowych ma indywidualny zestaw – silnik i przekładnię. Tramwaj wyposażony został w system pneumatycznego zawieszenia, który ma za zadanie utrzymanie stałej wysokości podłogi niezależnie od obciążenia pojazdu. System ten zapewnia poprawę komfortu podróżowania zarówno pasażerom, jak i motorniczemu. Ponadto tramwaj wyposażono w superkondensatory – dodatkowe baterie magazynujące energię powstającą w trakcie hamowania tramwaju – umożliwiające odzyskiwanie energii. Tramwaj może zwrócić energię także do sieci trakcyjnej.

Podczas realizacji projektu Moderus Gamma połączyliśmy wiedzę i doświadczenie Modertrans Poznań i Politechniki Poznańskiej, przy wsparciu NCBR (program Demonstrator). To kolejny duży polski projekt badawczo-rozwojowy, w którym znalazły zastosowanie nowoczesne technologie.

Konsorcjum z jednostką badawczą powstało po to, aby stworzyć produkt, który jest nie tylko funkcjonalny, ale również innowacyjny. Dzięki symulacjom przeprowadzonym przez Politechnikę Poznańską ruch poszczególnych członów oraz całej bryły tramwaju, a także jego masa zostały zoptymalizowane. Mniejsza masa pojazdu umożliwia obniżenie zapotrzebowania na energię, a także zmniejsza negatywny wpływ na infrastrukturę. W urządzeniach układu napędowego wykorzystana została technologia SiC (bazująca na węgliku krzemu), wpływająca na zwiększenie sprawności urządzeń przy jednoczesnej redukcji gabarytów zewnętrznych i masy pojazdu. W konstrukcji tramwaju zastosowano materiały ograniczające hałas. Są to połączone, wyselekcjonowane grupy materiałów – każda warstwa ma za zadanie tłumienie dźwięków o różnej częstotliwości. Na każdym kole zamontowane zostały absorbery hałasu, a rejon wózków został wytłumiony przy użyciu osłon, które wypełnione są materiałem dźwiękochłonnym.

Szczególną wagę przywiązano do komfortu i bezpieczeństwa podróży. Zainstalowane zostały intercomy umożliwiające nawiązanie kontaktu z motorniczym, panel dotykowy zawierający informacje m.in. o cenach biletów, jak również 12 ładowarek USB. Funkcjonalne poręcze, rozbudowany system informacji pasażerskiej, rampa dla osób niepełnosprawnych czy sygnalizacja świetlna przy drzwiach to kolejne rozwiązania podnoszące jakość podróży. Cały pojazd jest klimatyzowany. W przestrzeni pasażerskiej nie ma martwych pól, powierzchnia została wykorzystana maksymalnie. Gamma może pomieścić 244 pasażerów. Do ich dyspozycji są 63 stałe i 3 rozkładane miejsca siedzące. Nie zapomniano o wygodzie motorniczych – z myślą o nich zaprojektowano ergonomiczną kabinę, wielofunkcyjne panele dotykowe, nastawnik jazdy zintegrowany z fotelem i przyciski w podłokietniku. W kabinie znalazło się również miejsce na niewielką lodówkę.

Podczas pracy nad nowym projektem zawsze trzeba uwzględniać wizję produkcji seryjnej. W przeciwnym razie realizowanie projektu o wartości ok. 12 mln zł byłoby nieracjonalne. Tramwaj jest produktem „szytym na miarę”. W prototypie zastosowaliśmy nowoczesne rozwiązania, które następnie zostały zweryfikowane w warunkach rzeczywistych. Jednak o kształcie ostatecznym decyduje klient, budżet, jaki chce przeznaczyć na zakup nowego taboru, czy uwarunkowania infrastruktury. Prototyp Moderus Gamma stanowi bazę, która może być rozwijana i dostosowywana do potrzeb i wymagań zamawiających.

.Tramwaj wystawiliśmy w 2017 r. na Międzynarodowych Targach Kolejowych TRAKO. Moderus Gamma zdobył pierwsze miejsce w konkursie Izby Gospodarczej Komunikacji Miejskiej o Nagrodę im. Profesora Jana Podoskiego, przyznawaną dla najlepszych wyrobów, innowacyjnych rozwiązań technicznych i nowoczesnych technologii przeznaczonych dla trakcji elektrycznej w komunikacji miejskiej.

Jarosław Bakinowski