"Social Media to ściema. Internet kłamie o swoich prapoczątkach"

.Zawsze dostrzegałem niepokojący precedens polegający na poprawianiu historii przez tych, którzy korzystają na micie mediów społecznościowych oraz poprzedzającym go micie Web 2.0.

.To niemal tak, jakby w czasach, gdy ci kolesie nie byli jeszcze „ekspertami”, nic nie istniało. Na przykład profesor Uniwersytetu Nowojorskiego Jay Rosen powiedział o początkach internetu: „W lecie i jesieni 1999 roku po raz pierwszy pojawiło się oprogramowanie do blogowania. Wcześniej też można było publikować w internecie, ale trzeba było znać się na programowaniu, żeby umieścić stronę w sieci. Protoblogowaniem zajmowali się wyłącznie maniacy komputerowi”[1]. Zapytałem Rosena o te stwierdzenia, a on odesłał mnie do artykułu w „Wired” dotyczącego GeoCities. Napisano w nim: „GeoCities trwał jako pierwotna wersja internetu dla każdego, internetu blogów i twitów. Dzisiaj jest jeszcze łatwiej założyć własną stronę internetową, nie trzeba znać języka HTML, a dzięki standardowym schematom strony nie wyglądają jak dziesięciu jednorękich bandytów wysypujących się z przeglądarki”[2].

Jednak zarówno komentarze w „Wired”, jak i stwierdzenia Rosena są nieścisłe[3]. GeoCities był swego czasu trzecią najczęściej odwiedzaną stroną w internecie i w 1999 roku został kupiony przez Yahoo! za 3,5 miliarda dolarów[4]^,[5]. Podobnie jak w przypadku LiveJournala, Tripoda i Angelfire’a, korzystanie z GeoCities nie wymagało żadnej wiedzy. .Strona zawierała edytor WYSIWYG (What You See Is What You Get, czyli „to, co widzisz, to uzyskasz”). Wskazywałeś coś, klikałeś, a Twoja strona zostawała opublikowana. Jak napisano w „Los Angeles Timesie”, „na przełomie wieków GeoCities był niemal wszechobecny. Ojcowie tworzyli strony o swoich rodzinach, dzieci strony o pokemonach, a nastoletnie dziewczęta — o Backstreet Boys. Praktycznie każdy aspekt kultury był udokumentowany, a dzięki silnikom wyszukiwarek — łatwo dostępny”. To nie brzmi jak miejsce pełne maniaków komputerowych, prawda? Mimo to dzisiaj, prawie piętnaście lat później, pozwalamy Rosenowi, magazynowi „Wired”, marketingowcom i innym osobom przepisywać na nowo historię, aby pasowała do ich celów.

Nawet korzystanie ze stron wiki, które jest uważane za kluczowy argument w większości kłótni dotyczących treści generowanych przez użytkowników, Web 2.0 i mediów społecznościowych, zaczęło się w 1995 roku, zaledwie cztery lata po stworzeniu sieci Web[6]. Przyznaję, że język programowania się zmienił i że z czasem coraz bardziej skupiano się na danych; ale ta koncentracja na danych i dążenie programistów i twórców do umożliwienia wymiany informacji to zmiana kulturowa, a nie technologiczna. Zmiana podejścia przypisywana Web 2.0 mogła być reakcją na to, że Microsoft niechętnie oddawał swój monopol na przeglądarki internetowe i oprogramowanie komputerów domowych. Jestem całym sercem za udawaniem, że Niebieski Ekran Śmierci nigdy nie istniał, ale niewspominanie o monopolu, jaki w latach dziewięćdziesiątych Microsoft miał w dziedzinie programów operacyjnych, oraz o tym, jak to wpływało na interakcje konsumentów z internetem, to w najlepszym wypadku ignorancja, a w najgorszym — wprowadzanie w błąd.

Napster to kolejny świetny przykład selektywnego poprawiania historii. Partner biznesowy Tima O’Reilly’ego, Bryce Roberts, porównał wpływ Seana Parkera na przemysł muzyczny do huraganu Katrina[7] i stwierdził: „Tuż przed uruchomieniem Napstera łączna kapitalizacja rynku wytwórni muzycznych wynosiła około 45 miliardów dolarów. Dzisiaj ta suma sytuuje się w okolicy 14 miliardów i wciąż spada. Narzędzia do produkowania, dystrybucji i reklamowania artystów, które swego czasu były w rękach wybranych kilku podmiotów, są teraz dostępne na wyciągnięcie ręki nawet dla największych n00bów w branży” (w taki sposób ludzie na czasie określają świeżaków)[8].

To wszystko było dziełem Napstera? A recesja po ataku z 11 września wraz z następującym później wielkim kryzysem, konsolidacja większości stacji radiowych w rękach Clear Channel, przejście z płyt winylowych na CD, które pod koniec lat dziewięćdziesiątych były szokująco drogie (co było przyczyną tak wysokich zysków na początku), utrata przez MTV i VH1 pozycji głównego źródła muzyki oraz konsolidacja głównych miejsc koncertowych (także w rękach Clear Channel, zanim odseparowali ten oddział i połączyli go z Ticketmaster, tworząc Live Nation), przejęcie części udziałów w rynku przez Apple’a, brak jakościowych wydarzeń (lata dziewięćdziesiąte zaczęły się Nirvaną, a skończyły na Limp Bizkit) — żaden z tych czynników nie wpłynął na zmniejszenie wartości rynku dla tych wytwórni?[9] To wszystko było dziełem Seana Parkera? Naprawdę? Wow.

To interesujące, gdyż Sean Parker nawet nie jest twórcą Napstera. Stworzył go Shawn Fanning. Nie wiadomo, jaką Parker miał rolę w serwisie, i nie wiadomo, czy Napster miał negatywny wpływ na wpływy ze sprzedaży płyt. Istnieją dowody na to, że było wręcz przeciwnie[10]. Najczęściej podawanym przykładem pozytywnego wpływu Napstera na sprzedaż biletów i muzyki jest zespół Dispatch. Jak powiedział mi Brad Corrigan: „Gdy Napster był u szczytu popularności, zdecydowanie więcej osób interesowało się naszą muzyką, odkrywało ją i kupowało niż kiedykolwiek indziej. To było jak przerwana zapora: naszą muzykę dało się znaleźć w każdym zakątku USA, niezależnie od tego, czy już tam byliśmy, czy nie. A zdecydowana większość osób, które polubiły naszą muzykę, chciała następnie ją kupić”. Wracając do porównania z huraganem Katrina… cóż, powiedzmy tylko tyle, że Dolina Krzemowa nigdy nie grzeszyła zróżnicowaniem, i zostawmy ten temat.

.Tego rodzaju zniekształcanie historii znalazło także swoje miejsce w opowieściach o śmierci mediów drukowanych[11], które to opowieści sugerują, że w tej grze w Cluedo[12] zabójcą był internet, który dokonał morderstwa kablem ethernetowym w konserwatorium. Na przykład Habib Kairouz, który zajmuje się inwestycjami venture capital, napisał w felietonie dla GigaOM (bloga technicznego jak na ironię częściowo finansowanego przez The New York Times Company za sprawą inwestycji w True Ventures): „Pierwsza fala komercjalizacji w internecie miała niewiarygodny wpływ na nasze życie i przerwała większość — jeśli nie wszystkie — łańcuchy wartości poszczególnych branż. Rynek wydawniczy znalazł się w oku cyklonu — malejąca liczba czytelników i wpływy z reklam wymusiły zamknięcie wielu dużych magazynów i czasopism, a te, które przetrwały, nadal zmagają się z problemami. Główną przyczyną porażki rynku wydawniczego były wysokie koszty stałe, które nie pozwalały urzędującym gigantom dopasować się do wymogu segmentacji niszowej i wiarygodności reklamy w sieci. Zawodowi wydawcy byli ślepi na apetyt konsumentów na krótkie formy i treści generowane przez użytkowników. Wysokie obciążenia kredytowe tradycyjnych firm nie pozwoliły im na podzielenie kluczowych dochodów”[13].

.Szybko! Zgadnij, co zostało pominięte? Jeśli Twoją odpowiedzią będzie…

• recesja ekonomiczna, która nastąpiła po 11 września i trwała do pierwszego roku wojny w Iraku;
• wielki kryzys;
• korporacyjna konsolidacja mediów, która zaczęła się pod koniec lat osiemdziesiątych i nabrała tempa w latach dziewięćdziesiątych, gdy gazety notowały rekordowe zyski;
• to doprowadziło do skurczenia się liczby tytułów w celu redukcji kosztów i zadowolenia akcjonariuszy;
• skutkiem konsolidacji było też obniżenie jakości artykułów, co skłoniło niezadowolonych czytelników do szukania informacji w sieci;
• to doprowadziło do redukcji wydatków na papier, przez co bardzo wiele gazet stało się komicznie cienkich;
• brak innowacji (także skutek korporacyjnej konsolidacji i korporacyjnej, nie lokalnej, własności);
• portal Craigslist (i inne internetowe serwisy z ogłoszeniami) pozbawia gazety dochodów z ogłoszeń drobnych, a gazety do dnia dzisiejszego nie przedstawiły w odpowiedzi własnej wartościowej propozycji;
• starzejący się czytelnicy;
• ludzie, którzy czytali gazety i do których chcą trafić reklamodawcy — czyli ci bogaci — przenieśli się na nowe technologie[14].

…to masz rację. Możesz się poczęstować z ogromnego stosu niczego! (A co, myślałeś, że będę miał dla Ciebie nagrodę? Jestem autorem książek, nie stać mnie na nagrody).

.Technologia odegrała pewną rolę w upadku mediów drukowanych, lecz to zaledwie ułamek całej historii. A gdy odsiejesz cały pseudonaukowy biznesowy bełkot Habiba, pozostanie Ci jedno dość odważne stwierdzenie: że mamy do czynienia z apetytem konsumentów na krótkie formy i treści generowane przez użytkowników. Trudno udowodnić taki pogląd i Habib nawet nie próbuje tego robić, gdy zostaje o to poproszony w sekcji komentarzy do postu. Większość oglądanych filmów na YouTubie, większość popularnych stron na Facebooku, większość popularnych profili na Twitterze oraz większość topowych marek internetowych to wyłącznie produkty wielkich korporacji i celebrytów. Na tym spędzamy większość czasu w internecie, a tym samym czas poświęcony na pozostałe rzeczy w rodzaju treści generowanych przez użytkownika (lub konkurencję dla najbardziej dominujących w sieci marek w rodzaju DuckDuckGo) jest bardzo ograniczony.

Poza tym to, że The Huffington Post, Business Insider i Mashable, a także wiele innych serwisów, wyłuskują najlepsze rzeczy z treści publikowanych przez innych ludzi (przez co klikanie do strony z oryginalnym materiałem staje się zbędne) i wmawia reklamodawcom, że liczy się liczba wyświetleń, nie jest równoznaczne z „apetytem” na „treści generowane przez użytkowników”. To tylko demonstruje, że wbrew twierdzeniom Google’a silnik tej wyszukiwarki łatwo oszukać.

.Zanosi się na znacznie większe zmiany w społeczeństwie. W sporej mierze są one związane z technologią, na przykład to, że pierwsza generacja internautów dojrzewa i wylewa swoje żale na powyższych platformach. Nie można jednak pomijać wielu innych czynników, takich jak wielki kryzys, utrzymujące się skutki ataku z 11 września, globalizacja, siwienie USA, przejście w tym kraju z ekonomii opartej na produkcji na ekonomię opartą na ideach czy przejęcie kraju przez korporacje.

Żaden z tych czynników nie powinien być ignorowany w jakimkolwiek badaniu na temat korzystania z technologii i jej wpływu na świat. Wycinanie ich — wraz z całą historią internetu przed mediami społecznościowymi — w celu poparcia własnych interesów jest złe i nieodpowiedzialne, więc trzeba z tym skończyć.