"Miesiąc w Paryżu. Dziesięć pomysłów. Marzec 2016"

OD REDAKCJI: Każdy miesiąc zaczynamy od rekomendacji tego, co w najbliższym czasie wypadałoby zobaczyć, wysłuchać, przeżyć w intelektualnej i kulturowej stolicy kontynentu. Wybór tego, co najważniejsze!

1. Najstarsza biblioteka publiczna w Paryżu

.W marcu w Paryżu odbędą się targi książki, wielkie wydarzenie, które przyciąga ogromne tłumy. Dlatego jeśli ktoś szuka spokojniejszego miejsca, to polecam wizytę w Bibliothèque Mazarine. Jest to najstarsza biblioteka publiczna we Francji, która działa od 1643 roku. Była ona wtedy najlepiej wyposażoną biblioteką w Europie, posiadając blisko 40 000 woluminów. Dziś w swoich zbiorach ma 600 000 dokumentów, w tym około 5000 cennych manuskryptów, a jej wnętrze zdobi 220 dzieł sztuki, co czyni ją czymś więcej niż historyczną biblioteką.

Bibliothèque Mazarine. 23, Quai de Conti — 75006 Paris. Metro: Pont Neuf. Czynne od poniedziałku do piątku

2. „Fedry” Warlikowskiego w Odeonie

.Co łączy artystkę Sarah Kane, południowoafrykańskiego pisarza J.M. Coetzee oraz libańsko-kanadyjskiego dramaturga Wajdiego Mouawada? Wszyscy oni inspirowali się w swojej twórczości Fedrą, tragiczną postacią z mitologii greckiej. Z kolei Krzysztof Warlikowski, opierając się na ich twórczości i różnych wizjach Fedry, stworzył przedstawienie z Isabelle Huppert w roli głównej w jednym z najbardziej prestiżowych teatrów paryskich. U boku Huppert na scenie będzie można zobaczyć Agatę Buzek oraz Andrzeja Chyrę, co czyni tę sztukę jeszcze bardziej atrakcyjną dla polskiego widza.

Phèdre(s), reż. Krzysztof Warlikowski. Théâtre de l’Odéon, Place de l’Odéon — 75006 Paris. Metro: Odéon. Sztuka grana od 17 marca do 13 maja 2016 

3. Daido Moriyama

.To już druga wystawa, jaką Fundacja Cartier organizuje jednej z głównych postaci współczesnej fotografii japońskiej. Daido Moriyama, bo o nim mowa, znany jest przede wszystkim ze swoich czarno-białych zdjęć. Obecna wystawa skupi się jednak również na jego pracach w kolorze, które równie dobrze odzwierciedlają jego styl. Fotografie Moriyamy są niezwykle dopracowane, charakteryzują się dużą estetyką i często oscylują między rzeczywistością a snem. Na tę oryginalną wystawę złożą się wielkie kolorowe zdjęcia Tokio, miasta, które jest w nieustającym ruchu, oraz 25-minutowy pokaz czarno-białych zdjęć, wykonanych w różnych miejscach świata.

Daido Moriyama, Daido Tokyo. Fondation Cartier pour l’art contemporain. 261, boulevard Raspail, 75014 Paris. Metro: Raspail. Wystawa czynna do 5 czerwca 2016

4. „Pasja” — musical

.Najpierw była „Fosca” — książka XIX-wiecznego włoskiego pisarza Iginia Uga Tarchettiego. Młody żołnierz kocha dwie kobiety, które dzieli wszystko. Clara, piękna i pogodna, oraz tytułowa Fosca, jej przeciwieństwo. Umberto Eco opisał książkę następująco: „Historia mężczyzny, który zakochał się w brzydkiej kobiecie, pomimo swojej brzydoty, której nie był w stanie znieść”. W 1981 roku na podstawie książki powstał film „Passione d’amore” („Miłosna pasja”) w reżyserii również niedawno zmarłego Ettore Scoli. Kilkanaście lat później Stephen Sondheim i James Lapine napisali na podstawie książki, zainspirowani filmem, musical, który został wystawiony na Broadwayu w 1995 roku. W marcu 2016 r. musical „Pasja” wystawiony będzie na deskach teatru Châtelet w Paryżu. Warto dodać, że za reżyserię odpowiada francuska aktorka Fanny Ardant.

„Passion”, reż. Fanny Ardant. Théâtre du Châtelet. 2, rue Edouard Colonne, 75001 Paris. Metro: Châtelet. Od 16 do 24 marca 2016 

5. Elyx, cyfrowy ambasador ONZ

„24 h w Paryżu z Elyxem” to tytuł darmowej wystawy znajdującej się w pasażu Bercy Village. Elyx to bohater stworzony przez artystę YAK w 2011 roku. Jest on najpierw rysowany na kartce lub w małym notatniku, a następnie fotografowany w prawdziwej scenerii. YAK przy każdym zdjęciu tworzy małą inscenizację, umieszczając swojego bohatera na ulicy, w muzeach lub wśród przechodniów. W ten sposób powstają zdjęcia pełne humoru, które mieszają architekturę miasta z codziennymi historiami. Elyx jest już prawdziwym wirtualnym fenomenem, a jego popularność już dawno przekroczyła granice Francji po części dzięki temu, że stał się cyfrowym ambasadorem ONZ.

24h à Paris avec Elyx. Bercy Village. Metro: Cour Saint-Émilion. Wystawa czynna do 29 maja 2016

6. Celnik w Musée d’Orsay

.Wybitny samouk, jedyny w swoim rodzaju artysta, główny reprezentant sztuki naiwnej, który miał wpływ na wielu artystów, w szczególności surrealistów. Mowa o Henrim Rousseau, nazywanym Le Douanierem (celnikiem), gdyż zanim został malarzem, pracował w Urzędzie Akcyzowym. Najbardziej znany jest ze swoich pejzaży dżungli, chociaż nigdy nie opuścił Francji. Jego inspiracja pochodziła z ilustrowanych książek i spotkań z żołnierzami, którzy brali udział we francuskiej interwencji w Meksyku. Posiadał wyrafinowaną technikę, ale dziecinny styl obrazów sprawił, iż nie od razu został on doceniony. Dopiero pod koniec życia zaczął być uznawany i szanowany przez malarzy awangardowych, takich jak André Derain i Henri Matisse. Przyjaźnił się z Robertem Delaunayem, Guillaume’em Apollinaire’em i Pablem Picassem. I to m.in. ich dzieła zostaną zestawione z dziełami Rousseau, pokazując bogactwo relacji, które powstało wokół malarstwa Le Douaniera.

Le Douanier Rousseau. L’innocence archaïque. Musée d’Orsay. 1, Rue de la Légion d’Honneur, 75007 Paris. Metro: Solférino. Kolejka RER C: Musée d’Orsay. Wystawa czynna od 22 marca do 17 lipca 2016

7. Muzyka i mitologia w Luwrze

.Muzyka jest w dużej mierze inspirowana mitologią. W utworach zespołu Earth, Wind & Fire czy u artysty o pseudonimie Afrika Bambaataa można odnaleźć symbole z mitologii egipskiej. W twórczości Boba Marleya oraz Ruchu Rastafari znajduje się wiele odniesień do motywu Syjonu. Z kolei artyści tacy jak Elvis Presley, Liberace czy David Bowie przyczynili się do ukształtowania mitycznej aury wokół ich osoby scenicznej. Audytorium Luwru organizuje wieczór pt. „Muzyka i mitologia”, podczas którego zaprezentowane zostaną archiwa audiowizualne, muzyka na żywo oraz komentarze muzykologów. A to wszystko po to, aby lepiej zrozumieć pasjonujące powiązania między muzyką a mitologią. 

Musique et mythologie. Auditorium du musée du Louvre. Musée du Louvre, 75001 Paris. Metro: Palais-Royal/Musée du Louvre. 4 marca 2016

8. La Closerie des Lilas

.Magia Paryża po części wynika z tego, że miejsca, które tworzyły jego legendę, w dalszym ciągu istnieją i my też możemy np. napić się kawy w tym samym miejscu, gdzie bywał Picasso. Być może nawet usiąść na tym samym krześle. Jednym z takich miejsc jest La Closerie des Lilas, kawiarnia artystyczna i intelektualna, która przyciągała szczególnie w pierwszej połowie XX wieku wielu znakomitych artystów. To tu skupiało się życie towarzyskie amerykańskiej inteligencji. I to właśnie w tym miejscu Francis Scott Fitzgerald dał Ernestowi Hemingwayowi do przeczytania rękopis „Wielkiego Gatsby’ego”. Z kolei Hemingway w La Closerie napisał „Słońce też wschodzi”. Innymi stałymi bywalcami tego miejsca byli m.in.: Modigliani, André Breton, Picasso, Jean-Paul Sartre, Oscar Wilde, Samuel Beckett, Man Ray, a także Paul Verlaine i Charles Baudelaire.

La Closerie des Lilas, 171, Boulevard du Montparnasse, 75006 Paris. Métro: Vavin

9. Saut Hermès w Grand Palais

.W Grand Palais, wielkiej hali zbudowanej specjalnie na wystawę światową w 1900 roku, organizowane są wystawy, pokazy mody oraz różnego rodzaju imprezy. Jeśli Paryż wygra wyścig o organizację igrzysk olimpijskich w 2024 roku, to właśnie tam odbędą się zawody szermiercze. Tymczasem już w marcu pod przeszklonym dachem Grand Palais zorganizowane zostanie prestiżowe i eleganckie Saut Hermès, jedno z wielkich wydarzeń w kalendarzu jeździeckim skupiającym światową elitę sportów konnych.

Saut Hermès. Grand Palais. 3, Avenue du Général Eisenhower, 75008 Paris. Metro: Champs-Elysées-Clemenceau. 18-20 marca 2016

10. Chefs-d’oeuvre de Budapest

.Od średniowiecznej rzeźby aż do czasów symbolizmu i ekspresjonizmu — zbiory Muzeum Sztuk Pięknych w Budapeszcie na kilka miesięcy zawitają do Paryża. Będzie to niezwykła okazja, żeby zapoznać się z najcenniejszymi dziełami sztuki budapesztańskiego muzeum, które w tej chwili przechodzi renowację. Na wystawę wypożyczone zostały też niektóre obrazy z Węgierskiej Galerii Narodowej. Blisko 90 płócien takich artystów, jak: Dürer, El Greco, Goya, Manet, Gauguin czy Kokoschka, zostanie wystawionych obok dzieł sztuki węgierskiej, tworząc nieoczekiwaną perspektywę i nowe spojrzenie na sztukę europejską.

Chefs-d’oeuvre de Budapest. Musée du Luxembourg. 19, Rue de Vaugirard, 75006 Paris. Metro: Saint Sulpice. Od 9 marca do 10 lipca 2016

Chiara Ferraris