Rzym. Dziesięć pomysłów. Październik 2020
Magdalena ŁYSIAK
OD REDAKCJI: Zapraszamy do podróży po duchowej stolicy Starego Kontynentu, gdzie nie brak wielkich wydarzeń kultury i wspaniałych pomników historii.
Rzym pod znakiem powrotu epidemii. Cała Italia szykuje się do jesienno-zimowego zamknięcia, a właściwie półzamknięcia, gdyż o całkowitym lockdownie nikt woli nie mówić. Na razie wprowadzono obligatoryjnie maseczki także na zewnątrz i uważniej przygląda się turystom z krajów, gdzie zachorowań jest nadal dużo. Polska niemal zrównała się z Włochami, więc być może niedługo, żeby przyjechać do Rzymu, trzeba będzie mieć zrobione badania na obecność koronawirusa. Przypominam o dokładnym sprawdzaniu na stronach internetowych możliwości wejścia do muzeum, kupienia biletów w kasie (większość kas działa online) czy o konieczności zachowania ostrożności podczas koncertów. W Italii w muzeach bardzo przestrzegane są zasady zachowywania dystansu oraz dotyczące liczby osób mogących przebywać w kolejnych salach, dlatego zwiedzanie może się znacząco wydłużyć i należy uzbroić się w cierpliwość.
1. Comenio, un pensatore nei labirinti dell’Europa del XVII secolo (Comenius, myśliciel w labiryntach XVII-wiecznej Europy)
.Wystawa prezentuje spuściznę myśli Komeńskiego, do dziś niezwykle aktualnej, i śledzi przyczyny, dla których uważany jest on za prekursora nowoczesnej i współczesnej pedagogiki. Był twórcą i propagatorem jednolitego systemu powszechnego nauczania. Apelował, by objęto nim wszystkich, niezależnie od płci i stanu, uznał też, że naukę powinno prowadzić się w języku ojczystym, dopiero na późniejszym etapie wprowadzając łacinę i inne języki. Osobiste doświadczenia prześladowań, wygnania i wojny skłoniły Komeńskiego do refleksji nad daremnością ludzkiego działania, które doprowadziło go do porównania świata do wielkiego i chaotycznego labiryntu, w którym człowiek szuka światła. Komeński argumentował, że polepszenie człowieczeństwa i odrodzenie społeczeństwa opartego na pokoju można osiągnąć przez rozpowszechnianie wiedzy, kiedy „wszyscy będą wiedzieli wszystko o wszystkim”. Komeński długo mieszkał w Lesznie, był profesorem w tamtejszym gimnazjum, jednak podczas potopu szwedzkiego opowiedział się po stronie agresora, wzywając Polaków do poddania się królowi szwedzkiemu i wyrzeczenia się katolicyzmu. Został wygnany, a miasto spalono.
Wystawa składa się z ponad 60 prac, które kreślą sylwetkę myśliciela – są to pisma, grafiki, prace redakcyjne, mapy.
2. Per Gioco, la collezione dei giocattoli antichi della Sovrintendenza Capitolina
.Ponad 700 zabawek z Kolekcji Kapitolińskiej ożywia 22 sale na pierwszym piętrze muzeum. Eksponaty pochodzą głównie z lat 1860–1930, tzw. „złotego wieku” zabawek, ale jest także domek dla lalek królowej Szwecji z końca XVII wieku oraz są najstarsze zabawki w kolekcji: dwie lalki z okresu przedinkaskiego z XIV–XV wieku. Wystawę podzielono na sześć obszarów tematycznych: miasto i wieś, gry uliczne, dziecko w ruchu, rodzina, praca, podróże.
Museo di Roma – Palazzo Braschi. Wejście od Piazza Navona 2 i od Piazza San Pantaleo 10, codziennie 10.00–19.00 (ostatnie wejście 18.00). Autobus: linia 64 przystanek Piazza Navona.
3. La Luce del Barocco. Dipinti da collezioni romane (Światło baroku. Malarstwo z kolekcji rzymskich)
.Sztuka barokowa, która narodziła się w Rzymie, przeniknięta była grą światła i cienia. Światło miało znaczenie symboliczne i mistyczne, jako łaska i odkupienie człowieka. Widzimy ten symbol w obrazach Caravaggia i w pracach Berniniego. Światło wiązało się też z narodzinami, przebudzeniem po nocy, zmartwychwstaniem natury po zimie, a dla katolicyzmu – z przesłaniem nadziei na życie wieczne przez podążanie za orędziem Chrystusa. Dlatego barok, który jest maksymalnym artystycznym wyrazem katolicyzmu, jest też stylem najbardziej odpowiednim do przekazania optymistycznego przesłania ludzkiego i społecznego odkupienia po pandemii.
Palazzo Chigi, 26 km od Rzymu. Ariccia, Piazza di Corte 14. Zwiedzanie w godzi. 10-13, 15.30-18.30. Jak dojechać samochodem: Roma sud-est S.S. 7 Via Appia Nuova; 14 km Grande Raccordo Anulare (G.R.A.), zjazd 23 Via Appia nuova, kierunek Ciampino aeroporto – Albano Laziale. Ulice: S.S. 7 Via Appia Nuova, S.S.207 Via Nettunense, S.P. 217 Via dei Laghi.
Autostrada: A1 (E45): na południe zjazd Monte Porzio.
4. „Zaide” Mozarta
.Tzw. opera balladowa, której pierwsze publiczne wykonanie odbyło się we Frankfurcie nad Menem 27 stycznia 1866 roku. Komponowana przez Mozarta na zamówienie trupy teatralnej Johanna Heinricha Böhma, ale nigdy nieukończona. Pewne wątki z „Zaide” wprowadzone są do innego dzieła kompozytora „Uprowadzenia z seraju”. Opera rzymska wystawia „Zaide” z tekstem Italo Calvino.
18.10 godz. 20:00, 20.10 godz. 20:00, 22.10 godz. 20:00, 24.10 godz. 18:00, 25.10 godz. 16:30, 27.10 godz. 20:00. Il Teatro dell’Opera, Piazza Beniamino Gigli 7 metro – linia A stacja REPUBBLICA TEATRO DELL’OPERA autobus – linie: Via Nazionale – H, 40, 60, 64, 70, 71, 170, 116T; Via Depretis – 70, 71; Via Cavour – 16, 75, 84, 150 (festivo), 360, 590, 649, 714; Stazione Termini – 16, 38, 75, 86, 90, 217, 310, 360, 649, 714.
5. Le auto d’epoca (Samochody XX wieku)
.Nie po raz pierwszy outlet pod Rzymem serwuje swym klientom spotkania z designem i sztuką. Po wystawie o Ginie Lollobrigidzie mamy piękne włoskie samochody – ta podróż rozpoczyna się od legendarnych lat 60. aż do eklektycznych lat 90. XX wieku. Zobaczymy kultowe modele, które są kochane przez całe włoskie pokolenia, m.in. Alfa Romeo Spider („Duetto”), legendarna Alfa GT Scalino, symbol prędkości i rywalizacji, kultowa Giulia GT czy muskularny Zagato Roadster.
Castel Romano Designer Outlet, Via del Ponte di Piscina Cupa, 64, Castel Romano, poniedziałek – niedziela 10.00–20.00. Ze Stazione Termini codziennie kursują specjalne autobusy do Castel Romano, jedzie się ok. 30 min.
6. Achille Lauro concerto a Roma (Achille Lauro – koncert)
.Na scenie Ariston w Sanremo, Achille Lauro przełamywał schematy muzycznego show. Był to zapewne przedsmak tego, co wydarzy się podczas jego występów na żywo. Światło, dźwięk, dekoracje, kostiumy – inspiracje muzyk czerpie z największych międzynarodowych produkcji filmowych.
Palazzo dello Sport, Piazzale Pier Luigi Nervi, 1.
30–31.10, godzin jeszcze nie podano.
Metro – linia B: stacja EUR Palasport.
7. SENZAMARGINE. PASSAGGI NELL’ARTE ITALIANA A CAVALLO DEL MILLENNIO
.W dziesiątą rocznicę powstania Muzeum Sztuki Współczesnej w Rzymie, które zainaugurowało swoją działalność 30 maja 2010 roku, otwarto wystawę ukazującą prace przedstawiające różnorodność działań artystycznych we Włoszech i będące jednocześnie ważnym punktem odniesienia dla innych artystów.
Metro linia A do stacji Flaminio, a potem tramwaj 2 do przystanku Apollodoro. Autobus 53 (przystanek De Coubertin/Palazzetto dello sport), 168 (przystanek MAXXI – Reni/Flaminia), 280 (terminal Mancini),910 (przystanek Reni/Flaminia). Museum Express (terminal MAXXI).
8. Emil, Carlo e Giancarlo: concerti dei Tre Tenori di Opera e Lirica (Koncert trzech tenorów w Operze Lirycznej)
.Spektakl inspirowany formatem stworzonym przez słynnych Luciana Pavarottiego, Placida Dominga i José Carrerasa. Emil Alekperov to nienaganna technika i ciągłe poszukiwanie idealnego brzmienia.
Carlo Napoletani ma potężny i charyzmatyczny głos, wystąpił w „La Bohème” pod dyrekcją Zeffirellego, pracował z głównymi włoskimi scenami muzycznymi. Giancarlo Polizzi, niezwykły głos i wszechstronne wykształcenie artystyczne, od Santa Cecilia w Rzymie po Mozarteum w Salzburgu. Nierozłącznym trio, które umila od lat wieczory nie tylko Rzymianom, ale i tysiącom gości odwiedzających stolicę.
Chiesa di San Paolo entro le Mura
Via Nazionale 16/A
codziennie, godz. 20.30
autobus: linie 23, 766, 792
metro: Linia B stacja Ostiense.
9. Garbatella Images (zdjęcia z historii Garbatelli – rzymskiej dzielnicy)
.Refleksja nad historią Garbatelli w zdjęciach znalezionych w prywatnych archiwach mieszkańców dzielnicy, a także prac uznanych fotografów, takich jak Bénédicte Kurzen i Claudia Corrent. Na potrzeby wystawy przygotowano też krótki film Gherarda Gossiego i Francesca Zizoli – to pierwszy odcinek zaplanowanej trylogii o tym miejscu. Zgromadzone na ekspozycji materiały archiwalne, pozwalają na ponowne odkrycie zbiorowych opowieści i narracji, anegdot oraz ulotnych wydarzeń z życia dzielnicy.
Galeria 10b Photography, Via San Lorenzo da Brindisi 10b
metro – linia B, stacja Garbatella
autobus – 716 przystanek Massaia/Spinola; 30, 714 przystanek Colombo/Rufino.
10. Viaggi nell’antica Roma (Podróż po antycznym Rzymie – spektakl multimedialny)
.Siedząc na specjalnej trybunie, widzowie mogą przenieść się do antycznego Rzymu i poczuć się jak jego dawni mieszkańcy. Spektakl multimedialny przekazuje bogatą dawkę historii. Projekcje rekonstruują na jedno mgnienie światła to najważniejsze miejsce starożytnego Rzymu. Pokaz jest dostępny w 8 językach (włoskim, angielskim, francuskim, rosyjskim, hiszpańskim, niemieckim, chińskim i japońskim) i trwa 40 minut. Środki zapobiegawcze przeciwko COVID-19: maksymalnie może wejść 50 osób, jest mierzona temperatura, przewodniki audio z jednorazowymi słuchawkami są dezynfekowane i zabezpieczane folią ochronną, odstępy między widzami minimum 1 metr.
Forum Augusta, Via Alessandrina
W październiku, codziennie, godz. 19:00, 20:00, 21:00
metro – linia B: stacja Colosseo; linia A, stacja Manzoni, a potem dwa przystanki tram nr 3
autobus – linie: 60, 75, 85, 87, 271, 571, 175, 186, 810, 850, C3.
Magdalena Łysiak
