Al-Shabaab. Czy terroryzm powraca?

Od czasu zabicia przywódcy Al-Kaidy Aymana al-Zawahiriego wiele mówi się o tym, jak jego śmierć może wpłynąć na światowy terroryzm. Czy Al-Shabaab zajmie miejsce Al-Kaidy na mapie światowego terroryzmu? Zapraszam Państwa do osobistej podróży, szukając zrozumienia w rzeczywistości współczesnych, globalnych wyzwań.

By zapisać się newslettera “Wspólny Świat” wystarczy kliknąć w ten [link].  

Dobrej lektury,
Mateusz Krawczyk

Przegląd tygodnia:

Ukraina: “Co najmniej 972 dzieci na Ukrainie zostało zabitych lub rannych w wyniku przemocy od czasu eskalacji wojny sześć miesięcy temu, średnio ponad pięć dzieci zabitych lub rannych każdego dnia. “A to tylko liczby, które ONZ udało się zweryfikować. “Użycie broni wybuchowej spowodowało większość ofiar wśród dzieci. Broń ta nie rozróżnia cywilów i bojowników, zwłaszcza gdy jest używana na zaludnionych obszarach, jak to miało miejsce na Ukrainie – informuje dyrektor wykonawcza UNICEF Catherine Russell.

Sudan Południowy: Eskalacja napięć i konfliktu w Tonga spowodowała przesiedlenie tysięcy ludzi na kilku obszarach pomiędzy Malakal a Tonga. W stanie Górny Nil, według wstępnyych ocen z 21 sierpnia 2022 r., 2 000 osób uciekło z Tonga do Agunjuok; ponad 3 000 osób uciekło do Abujop; kolejne 2 000 osób dotarło do Adidyang (25 km od Malakal /40 minut łodzią). W Malakal 298 osób dotarło do miejsca ochrony ludności cywilnej (PoC).

Światowy Dzień Pomocy Humanitarnej: Według bazy danych Aid Worker Security Database opracowanej przez Humanitarian Outcomes, w 2021 roku zginęło ponad 140 pracowników organizacji pomocowych, najwięcej od 2013 roku. Na dzień 1 sierpnia w 2022 roku odnotowano co najmniej 73 poważne ataki, w których zginęły 44 osoby. Światowy Dzień Pomocy Humanitarnej powstał z powodu ataku bombowego na Canal Hotel w Bagdadzie z 19 sierpnia 2003.

Etiopia: Rebelianckie siły oskarżyły rząd Etiopii o złamanie pięciomiesięcznego rozejmu poprzez ostrzelanie ich pozycji w tym tygodniu w północno-zachodnim Tigray. Ludowy Front Wyzwolenia Tigray powiedział, że rząd nie jest “poważny w kwestii pokoju” ale powstrzymał się od porzucenia zawieszenia broni, które sprawiło, że obie strony zmierzają w kierunku procesu pokojowego.

Syria: Grupa prawie 40 syryjskich uchodźców, którzy utknęli na miesiąc na mierzei w rzece Evros między Grecją a Turcją, została zabrana do tymczasowego zakwaterowania przez greckie władze. Jedno z 5-letnich dzieci w grupie zmarło na skutek użądlenia przez skorpiona, podczas gdy jej 9-letnia siostra jest poważnie chora.

Zdjęcie tygodnia

1000 słów

Al-Shabaab – Dzieci piekła

W wyniku trwającego tydzień oblężenia hotelu w Mogadiszu przez al-Shabaab, somalijską organizację powiązaną z Al-Kaidą, zginęło 21 osób, a ponad 100 zostało rannych.

Hamza Abdi Barre, premier Somalii, wezwał Somalijczyków do zjednoczenia się przeciwko al-Shabaab. Premier Somalii obiecał odpowiedzialność po oblężeniu hotelu w Mogadiszu przez al-Shabab, nazywając zbrojną grupę “dziećmi piekła”.

“Jest tu tylko jeden z dwóch wyborów: albo pozwolimy al-Shabab – dzieciom piekła – żyć; albo my będziemy żyć. Nie możemy żyć razem” – powiedział Barre, mianowany w czerwcu premierem.

30-godzinne oblężenie było najbardziej śmiertelnym atakiem w Mogadiszu od czasu, gdy prezydent Hassan Sheikh Mohamud został wybrany w maju po przedłużającym się kryzysie politycznym.

Bojownicy Al-Shabab szturmowali hotel w piątek wieczorem. Oblężenie zakończyło się dopiero w sobotę po tym, jak siły bezpieczeństwa zbombardowały budynek, pozostawiając jego większą część w ruinie.

Al-Shabaab wielokrotnie atakowało “miękkie cele” w całej Somalii, często skupiając się na hotelach i innych miejscach odwiedzanych przez cywilów. W bezpośrednim następstwie atak został potępiony przez ONZ, Turcję, Kuwejt i kilka innych krajów.

Atak nastąpił po tym, jak Stany Zjednoczone zwiększyły liczbę ataków lotniczych przeciwko grupie terrorystycznej, mimo że strategiczne działania antyterrorystyczne i prewencyjne zostały ograniczone na całym świecie. W maju prezydent Biden ogłosił cofnięcie decyzji byłego prezydenta Trumpa o wycofaniu sił operacji specjalnych z Somalii i zdecydował o rozmieszczeniu kilkuset żołnierzy z powrotem w tym kraju.

Pomimo ataków lotniczych i zwiększonej obecności wojskowej USA w Somalii, al-Shabaab wyraźnie pozostaje zdolne do przeprowadzania ataków terrorystycznych bezpośrednio w stolicy Somalii. Al-Shabaab kontroluje ogromne połacie terytorium w środkowej i południowej Somalii, a ostatnio rozpoczęło ataki wzdłuż granicy Somalii z Etiopią. Ponadto al-Shabaab ma potencjał, by siać spustoszenie w całym regionie, w tym w sąsiedniej Kenii, gdzie w ostatniej dekadzie grupa rozszerzyła swoją rekrutację i propagandę.

Czy terroryzm powraca?

Od czasu zabicia przywódcy Al-Kaidy Aymana al-Zawahiriego pod koniec lipca wiele mówi się o tym, jak jego śmierć może wpłynąć na szerszy globalny ruch dżihadystyczny, a w szczególności jak wpłynie na globalną sieć oddziałów Al-Kaidy. Al-Shabaab należy do najsprawniejszych z tych oddziałów i spekuluje się, że może zająć miejsce Al-Kaidy na mapie światowego terroryzmu. Al-Shabaab raz po raz udowadnia Somalijczykom, że zarówno rząd, jak i siły bezpieczeństwa nie są w stanie ich ochronić. Podczas ataku w miniony weekend przy wejściu do hotelu zdetonowano dwie bomby samochodowe, po czym terroryści z al-Shabaab wtargnęli do środka, część z nich biorąc zakładników.

W październiku 2017 roku bomba w ciężarówce al-Shabaab zabiła ponad 500 osób, gdy eksplodowała na ruchliwym skrzyżowaniu w Mogadiszu.

Wyzwanie stawiane przez al-Shabaab rozgrywa się na tle pogarszających się warunków w całej Somalii, które wykraczają poza bezpieczeństwo, obejmując suszę i rosnący brak bezpieczeństwa żywnościowego.

W miarę jak uwaga świata przesuwa się z walki z terroryzmem i prewencji na bardziej tradycyjną geopolitykę oraz (obecne i potencjalne) konflikty międzypaństwowe, kraj taki jak Somalia może łatwo zniknąć z radaru, pogrążając się ponownie w wojnie domowej i głodzie, aż sytuacja osiągnie punkt kryzysowy zbyt egzystencjalny, by go zignorować.Tak wyglądał cykl przez ostatnie cztery dekady, w którym podmioty zewnętrzne stosowały środki zaradcze, ale nigdy nie zebrały się, aby opracować kompleksową diagnozę lub odpowiedź na długoterminowe potrzeby kraju i jego mieszkańców.

To nie koniec Al-Kaidy

Tak właśnie było w przypadku Afganistanu. Przemoc w tym kraju nasila się już ponad rok po tym, jak wycofanie się Stanów Zjednoczonych pozwoliło talibom powrócić do władzy, podsycając obawy, że kraj ten może ponownie stać się centrum niestabilności i terroryzmu w całej Azji Południowej i Środkowej oraz poza nią.

Afganistan od dawna jest bazą dla bojowników. Dziesiątki grup, które były obecne od czasu ostatniej zmiany władzy Talibów w latach 1996-2001, znów działają, szukając możliwości rozszerzenia. Al-Kaida, Państwo Islamskie, Islamski Ruch Uzbekistanu (IMU), Islamski Ruch Wschodniego Turkiestanu (ETIM), Tehrik-i-Taliban Pakistan (TTP) i Lashkar-e-Taiba to najbardziej znane z około 20 grup bojowników zidentyfikowanych przez Stany Zjednoczone i ONZ jako mające zbrojną obecność w Afganistanie w ciągu 20 lat istnienia jego republiki.

“Afganistan to Al-Kaida, a Al-Kaida to Afganistan” – powiedział Ali Mohammad Ali, ekspert i konsultant ds. bezpieczeństwa, który pracował z poprzednim rządem w Kabulu.  Ostrzeżenia, że powrót talibów do władzy może ponownie rozpalić zagrożenie terrorystyczne zostały przeważnie zignorowane przez administrację Donalda Trumpa. Zgodnie z warunkami umowy talibów z USA, talibowie zobowiązali się do nieatakowania sił amerykańskich lub Stanów Zjednoczonych. Zamiast tego Afganistan jest teraz bazą do ataków na sąsiednie kraje.

W kwietniu Państwo Islamskie-Khorasan ogłosiło w wideo, że wystrzeliło 10 rakiet na bazę wojskową w Uzbekistanie.  Grupa przeprowadziła kilka ataków w sąsiednim Pakistanie, w tym samobójczy zamach bombowy na szyicki meczet w północno-zachodnim mieście Peszawar w zeszłym miesiącu.

Podcast tygodnia

Dziękuję za lekturę!

By zapisać się newslettera “Wspólny Świat” wystarczy kliknąć w ten [link].  

Z serdecznymi pozdrowieniami,
Mateusz Krawczyk