90% zapotrzebowania Europy na lit zaspokoi Serbia

Obywatele i aktywiści zapowiadają masowe protesty w związku z zapowiedzią otworzenia w Serbii największej w Europie kopalni, w której będzie wydobywany lit. podała telewizja Nova. Projekt wydobycia metalu został dwa lata temu wstrzymany po tysięcznych demonstracjach w wielu miastach kraju.

Zapotrzebowanie na lit

.Prezydent Serbii Aleksandar Vuczić poinformował w opublikowanej w niedzielę rozmowie z dziennikiem „Financial Times”, że przygotowuje zgodę na otwarcie w kraju największej w Europie kopalni litu. „Wydaje się, że nowe gwarancje Rio Tinto (koncernu mającego odpowiadać za wydobycie litu) i Unii Europejskiej odpowiadają na obawy Serbii dotyczące tego, czy kopalnia będzie spełniać niezbędne standardy środowiskowe” – zaznaczył serbski prezydent.

„Jeśli wszystko potoczy się po naszej myśli, kopalnię będzie można otworzyć w 2028 roku” – dodał Vuczić. Agencja Reutera zauważyła, że jeśli projekt zostanie zrealizowany, może pokryć 90 proc. obecnego zapotrzebowania Europy na lit i pomóc Rio Tinto stać się wiodącym producentem tego surowca.

„Państwo pozwala prywatnej firmie prowadzić działalność wykraczającą poza prawo naszego kraju. Oburzające jest też to, że z zagranicznych mediów dowiadujemy się, że nasz prezydent komuś nas sprzedał” – powiedziała w rozmowie z serbską telewizją Marijana Petković, aktywistka środowiskowa.

Planowane protesty

.Mieszkańcy regionu, w którym planowane jest otworzenie kopalni, zapowiedzieli masowy protest na 28 czerwca – Vidovdan, czyli dzień świętego Wita, będący jednym z ważniejszych świąt religijnych w Serbii. Na dzień ten przypada też kilka ważnych w historii serbskiego narodu wydarzeń, m.in. bitwa na Kosowym Polu, stoczona z Imperium Osmańskim w XIV wieku.

„Nie będziemy siedzieć bezczynnie i czekać, aż kopalnia zostanie otwarta. Już teraz zapowiadam, że otwarta nie zostanie” – zaznaczyła Petković.

Marszałkini parlamentu Serbii Ana Brnabić powiedziała w poniedziałek, że projekt wydobycia litu „stanowi dla kraju ogromną szansę, dlatego potrzebna jest odpowiedzialna i poważna debata parlamentarzystów, w której należy uwzględnić interesy Serbii”.

W styczniu 2022 roku jako premier Ana Brnabić ogłosiła wstrzymanie projektu i „zakończenie tematu Rio Tinto”.

Wiceprzewodniczący Komisji Europejskiej Marosz Szefczovicz powiedział w maju br., że negocjacje między Serbią i Unią Europejską w sprawie wydobycia litu w Dolinie Jadra na zachodzie kraju dobiegają końca. Przedstawiciel KE zaznaczył, że do uzgodnienia pozostają już „ostatnie przeszkody prawne”.

Lit i jego związki są wykorzystywane do produkcji m.in. wytrzymałych stopów używanych w lotnictwie, ogniw litowych i akumulatorów litowo-jonowych.

Europa chce być drugim największym producentem baterii

.Wiceprzewodniczący Komisji Europejskiej odpowiedzialny za stosunki międzyinstytucjonalne i prognozowanie, Maroš ŠEFČOVIČ, na łamach „Wszystko co Najważniejsze” twierdzi, że: „Znajdujemy się w przełomowym momencie, kiedy kształtują się rozwiązania transportowe przyszłości. Niezależnie od tego, jak się one potoczą, baterie będą ich istotnym elementem. Będą one stymulować handel, przyczyniać się do wzrostu ekologicznego i tworzyć czyste miejsca pracy.W skali globalnej ekosystem baterii przyczyni się w znacznym stopniu do osiągnięcia Celów Zrównoważonego Rozwoju ONZ poprzez zapewnienie lepszego dostępu do zrównoważonej i niedrogiej energii, w tym w krajach rozwijających się”.

„Polska to jeden z pionierów w dziedzinie baterii i jedno z pierwszych państw członkowskich UE, które wykorzystały strategiczną dalekowzroczność i przewidziały ogromny potencjał tego nowego ekosystemu. Obecnie w Polsce realizowanych jest ponad dziesięć różnych dużych projektów inwestycyjnych i reinwestycyjnych związanych z sektorem e-mobilności. Dzięki inwestycjom globalnych liderów, takich jak LG, BMZ czy Johnson Matthey, Polska jest obecnie największym w Europie i piątym na świecie dostawcą litowo-jonowych baterii i komponentów samochodowych”.

„Co ważne, stymuluje to ekspansję całego ekosystemu poprzez przyciąganie inwestycji w inne segmenty łańcucha wartości, w tym materiały aktywne, recykling i stacjonarne rozwiązania magazynowania energii. Inwestycje te zapewniają wzrost i tworzą miejsca pracy w Polsce, wspierając byłe regiony węglowe w zielonej transformacji. Na przykład zakłady produkujące ogniwa akumulatorowe w pobliżu Wrocławia, Dąbrowy Górniczej i Gliwic zatrudnią wkrótce 7700 pracowników”.

„Sukces Polski stał się z kolei kluczowym elementem szerszej europejskiej rewolucji w tym sektorze. Szacujemy, że do 2025 roku wartość samego tylko rynku baterii w Unii Europejskiej wyniesie 250 miliardów euro i pozwoli utrzymać do czterech milionów miejsc pracy”.

„Europa jest na dobrej drodze, aby do 2025 roku stać się drugim największym producentem baterii na świecie, a Polska odgrywa w tym kluczową rolę. Biorąc pod uwagę boom na e-mobilność w Europie (ponad 800 000 pojazdów elektrycznych sprzedanych w UE w pierwszej połowie 2021 roku), inwestycje te są projektami bezdyskusyjnymi. Musimy teraz zadbać o to, by te środki stymulowały transfer technologii do wewnątrz i zwiększały innowacyjność naszego przemysłu, a jednocześnie wzmacniały odporność i otwartą autonomię strategiczną naszej gospodarki” – pisze Maroš ŠEFČOVIČ w tekście „Europa chce być drugim największym producentem baterii. Kluczowa w tym rola Polski„.

PAP/Jakub Bawołek/WszystkocoNajważniejsze/eg