Siedziba władz miejskich z epoki żelaza. Zaskakujące odkrycie w świętym mieście boga Księżyca

W trakcie wykopalisk realizowanych na terenie stanowiska Sogmatar w górach Tek Tek w południowo-wschodniej Turcji archeolodzy odkopali siedzibę władz miejskich pochodzącą z czasów epoki żelaza. Niezwykłe znalezisko jakie nastąpiło w sanktuarium boga Księżyca Sina Odkrycie nastąpiło podczas 4 sezonu wykopalisk w Sogmatar, jakie są prowadzone w ramach tureckiego programu archeologicznego „Dziedzictwo dla Przyszłości”.

Siedziba władz miejskich z epoki żelaza

.Najnowsze odkrycie jakie nastąpiło w pradawnym świętym mieście Sogmatar, położonym w pobliżu miejscowości Yağmurlu w dystrykcie Eyyübiye w południowo-wschodniej Turcji, zadziwiło naukowców i okazało się jednym z najbardziej spektakularnych znalezisk dokonanych na tym obszarze od początku wykopalisk w Sogmatar, których początek przypadł na 2021 r. Zespół archeologów, na czele którego stoi dr Süheyla İrem Mutlu współpracująca z Celalem Uludağiem, badaczem z Muzeum w Şanlıurfie, odkrył budynek publiczny z epoki żelaza.

Odsłonięta budowla składa się z siedmiu połączonych pomieszczeń. Każde pomieszczenie ma ściany o wysokości do dwóch metrów i grubości około jednego metra. Zebrane przez naukowców dowody o charakterze typologicznym i stratygraficzne wskazują, że struktura ta słusznie i prawidłowo została datowana jako na pochodzącą z czasów epoki żelaza, a najprawdopodobniej dokładnie z czasów Imperium Nowoasyryjskiego, czyli z I tysiąclecia p.n.e.

Pomimo tego, że Sogmatar od dawna jest znane z wykutych w skale grobowców oraz bogatej pogańskiej ikonografii religijnej (znacząca liczba płaskorzeźb przedstawia boga Księżyca i boga Słońca), to ostatnio zidentyfikowana struktura jest pierwszym przypadkiem, kiedy na terenie tego stanowiska odkryto kompleks budynków publicznych lub administracyjnych na dużą skalę, informuje portal „Arkeonews„.

Sanktuarium, czy święte miasto?

.Dr Süheyla İrem Mutlu stwierdziła, że ta odkryta struktura jest dowodem, że Sogmatar nie był jedynie centrum kultowym lub nekropolią, ale że pełnił również małego mezopotamskiego ośrodka miejskiego, skoro znajdował się tam budynek publiczny. Jego ujawnienie świadczy także o tym, że w Soğmatar miało miejsce bardziej zintegrowane planowanie urbanistyczne i rytualne niż dotychczas sądzono.

Niedawne wykopaliska w Sogmatar doprowadziły również do odkrycia nowej rozległej nekropolii.  Archeolodzy odsłonili do tej pory 83 wykute w skale grobowce, które pochodzą z czasów od wczesnej epoki brązu po czasy rzymskie. Badacze podzielili zidentyfikowane grobowce na dwa typy pochówków grobowych, w postaci: wczesnych grobowców szybowych (pochodzących z około 2400 r. p.n.e.) oraz późniejsze grobowce z wejściem i schodami (powstałe w epoce rzymskiej). Tak szeroki zakres czasowy potwierdza ciągłe wykorzystywanie tego miejsca jako świętego cmentarzyska przez tysiąclecia.

.Do tej pory większość badaczy traktowało Sogmatar jako przede wszystkim jako miejsce kultu religijnego lub nekropolię, czy swego rodzaju sanktuariom, które było „górą bogów„. Jak stwierdzili archeolodzy w rozmowie z mediami, nowo odkryta struktura pozwala na bardziej zniuansowaną interpretację: Sogmatar prawdopodobnie łączył funkcje sakralne, publiczne i pogrzebowe. Podwójne wykopaliska prowadzone na terenie kopca (höyük) i otaczającej go nekropolii ujawniły logikę przestrzenną, która łączyła rytuały, administrację i pochówki. Było to zatem sanktuarium i święte miasto w jednym.

Marcin Jarzębski