Habsburgowie żywieccy uhonorowani za działalność na rzecz Polski

Decyzją Prezydenta RP Andrzeja Dudy Habsburgowie żywieccy – Karol Olbracht Habsburg i jego żona Alicja Ankarcrona Habsburg – zostaną pośmiertnie odznaczeni odpowiednio Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski oraz Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski. Uroczystość odbędzie się 11 maja 2023 r. w siedzibie Ambasady RP w Madrycie.

Kim są Habsburgowie żywieccy?

.Związek rodziny Habsburgów z Żywiecczyzną, a konkretnie z majętnością ziemską zwaną „państwem żywieckim”, sięga 1838 r., kiedy arcyksiążę austriacki i książę cieszyński Karol Ludwik Habsburg, syn cesarza Leopolda II i wnuk cesarzowej Marii Teresy, kupił te tereny od rodu Wielopolskich, a następnie przyłączył do Komory Cieszyńskiej.

Syn Karola Ludwika – Albrecht Fryderyk Habsburg – sukcesywnie rozwijał i wzbogacał odziedziczone włości. W roku 1856 założył w Żywcu istniejący do dziś browar. Po jego śmierci w 1895 r. państwo żywieckie przypadło w udziale bratankowi – Karolowi Stefanowi Habsburgowi. Majątek następnie odziedziczył syn Karola Stefana – Karol Olbracht, który zawarł związek małżeński ze Szwedką z pochodzenia Alicją Ankarcroną.

W 1907 r. Karol Stefan ogłosił siebie i swoje potomstwo Polakami. Upatrywał w tym szansy na zyskanie w przyszłości polskiej korony. Kandydatura ta była początkowo wspierana przez Niemcy i Austrię, które za pośrednictwem Aktu 5 listopada (1916 r.) zapowiadały utworzenie na części terytorium dawnej Rzeczypospolitej Królestwa Polskiego, pozostającego w związku związku z obydwoma cesarstwami.

Nie tylko intencje polityczne, ale też przywiązanie do Żywiecczyzny i zamiłowanie do polskiej kultury, miały być motywami działań Karola Stefana. Habsburg z własnej woli nauczył się języka polskiego, cenił polskich artystów, których dziełami się otaczał, a swe dzieci starał się wychować w polskim duchu patriotycznym.

Karol Olbracht Habsburg i Alicja Ankarcrona Habsburg

.Dzieci Karola Stefana Habsburga były silnie związane z Polską. Dwie z trzech córek wyszły za mąż za polskich arystokratów: Renata Maria za Hieronima Radziwiłła, a Mechtylda za Olgierda Czartoryskiego. Jego syn – Karol Olbracht – stał się zaś modelowym przykładem polskiego patrioty. Podczas I wojny światowej służył w armii austriackiej, gdzie zdobył stopień pułkownika. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, wstąpił do Wojska Polskiego. Walczył w wojnie polsko-bolszewickiej, a po agresji niemieckiej 1939 r. postanowił zaciągnąć się ponownie, by wziąć udział w kampanii obronnej. Z uwagi na stan zdrowia, nie został jednak przyjęty.

Karol Olbracht pozostał wobec tego w Żywcu. Gdy zapukali do jego drzwi niemieccy okupanci, przyjął ich w polskim mundurze. Jego postawa wiązała się z rychłym pozbawieniem wolności. W więzieniu w Cieszynie Habsburg przebywał od listopada 1939 r.; był torturowany, w wyniku czego nastąpił u niego paraliż połowy ciała oraz utrata wzroku w jednym oku. Mimo to nie podpisał volkslisty stwierdziwszy podobno, że „Habsburg nie jest Niemcem”. Na skutek swej postawy stracił również dobra żywieckie, które weszły pod przymusowy zarząd niemieckiego okupanta.

Nie tylko Karol Olbracht, ale także jego żona i syn wykazali się podczas II wojny światowej heroiczną postawą. Alicja Ankarcrona Habsburg, z pochodzenia Szwedka, współpracowała z polskim podziemiem niepodległościowym – wpierw z ZWZ, a następnie z AK. Karol Stefan (noszący imiona po dziadku) walczył w 1. Dywizji Pancernej gen. Maczka.

Habsburgowie żywieccy uhonorowani przez państwo polskie

.Za swe zasługi i heroiczną postawę Habsburgowie żywieccy – Karol Olbracht Habsburg i Alicja Ankarcrona Habsburg – zostaną w czwartek 11 maja pośmiertnie odznaczeni polskimi orderami państwowymi. Na ręce Renaty Habsburg Lorena de Zuluety, ostatniej żyjącej potomkini Karola i Alicji Habsburgów, przekazane zostaną pośmiertne odznaczenia przyznane przez Prezydenta RP Andrzeja Dudę. Karol Olbracht Habsburg zostanie uhonorowany Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski, Alicja Ankarcrona Habsburg Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski.

Uroczystość będzie miała miejsce w Madrycie w siedzibie Ambasady RP. Na czele polskiej delegacji mającej na celu uhonorowanie Habsburgów żywieckich stoi Jan Dziedziczak, Sekretarz Stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów i Pełnomocnik Rządu ds. Polonii i Polaków za Granicą.

Uroczystości przekazania odznaczeń towarzyszył będzie wykład poświęcony historii rodziny Habsburgów żywieckich i ich roli w historii Polski, a także spotkanie z Polonią. Ponadto wręczone zostaną nadane przez premiera Mateusza Morawieckiego Odznaki Honorowe za Zasługi dla Polonii i Polaków za Granicą dwóm Konsulom honorowym Rzeczypospolitej Polskiej w Królestwie Hiszpanii: Jerzemu Maciejowi Zieleniewskiemu i Ramónowi Sentísowi Duránowi.

WszystkoCoNajważniejsze/PP