Kiedy wybory prezydenckie w Polsce 2025?
Kiedy odbędą się wybory prezydenckie w Polsce? Data wyborów prezydenckich zostanie podana przez Marszałka Sejmu. Termin wyborów prezydenckich wynika z zapisów Konstytucji RP i przepisów ordynacji wyborczej. Znamy coraz więcej szczegółów, aby móc odpowiedzieć na pytanie: kiedy wybory prezydenckie w Polsce, w 2025 roku?
Kiedy wybory prezydenckie w Polsce – kalendarium
.Kampania prezydencka 2025 r. rozpocznie się od publikacji postanowienia o zarządzeniu wyborów przez Marszałka Sejmu w Dzienniku Ustaw.
Marszałek Sejmu Szymon HOŁOWNIA podczas spotkania wyborczego w Rypinie (Marszałek Sejmu także bowiem kandyduje w wyborach prezydenckich 2025 r.) zapowiedział już, że ogłosi datę wyborów prezydenckich 2025 r. w pierwszym możliwym terminie. Prawo stanowi, że Marszałek Sejmu musi zarządzić wybory prezydenckie nie wcześniej niż na siedem miesięcy przed upływem kadencji urzędującego prezydenta i nie później niż na sześć miesięcy przed upływem kadencji.
Kadencja prezydenta Andrzeja Dudy, druga kadencja (po raz trzeci nie może kandydować) zakończy się 6 sierpnia 2025 r. W związku z tym Marszałek Sejmu jest zobowiązany do ogłoszenia decyzji o zarządzeniu wyborów jego następcy między 6 stycznia a 6 lutego 2025 r. Ponieważ jednak 6 stycznia jest dniem świątecznym, Szymon HOŁOWNIA zapowiedział, że „7 stycznia przyjdzie czas na dopełnienie wszystkich możliwych formalności m.in. z Państwową Komisją Wyborczą. Kampania prezydencka zacznie się w naszym kraju 8 stycznia przyszłego roku”.
O tym, kiedy wybory prezydenckie w Polsce, nie dowiemy się szybko
.Słowa Szymona HOŁOWNI nie staną się jednak politycznym faktem, bowiem Państwowa Komisja Wyborcza stoi na stanowisku, że zarządzenie wyborów prezydenckich będzie mogło nastąpić najwcześniej 15 stycznia 2025 r. Skąd ta data? Chodzi o wprowadzonym we wrześniu stanem klęski żywiołowej związanym z powodzią.
Konstytucja RP stanowi bowiem bardzo wyraźnie, że wybory – także wybory prezydenckie – nie mogą zostać przeprowadzone aż przez trzy miesiące (90 dni) od zakończenia stanu nadzwyczajnego. A ponieważ stan klęski żywiołowej związanej z katastrofalną powodzią na południu Polski został zniesiony dopiero w dniu 16 października 2024 r., okres niezbędnej karencji minie dopiero 14 stycznia 2025 r..
Państwowa Komisja Wyborcza przyjęła więc stanowisko, że z uwagi na zakończony 16 października 2024 r. stan klęski żywiołowej związany z katastrofalną powodzią, Marszałek Sejmu ma prawo do ogłoszenia terminu wyborów prezydenckich dopiero po 14 stycznia 2025 r.
Data wybory prezydenckich
.Kiedy odbędzie się pierwsza tura wyborów prezydenckich? Dowiemy się tego więc w sposób formalny po 14 stycznia 2025 r., choć w sposób nieformalny data ta może zostać podana wcześniej. Decyzja ta należy do Marszałka Sejmu, który wyznacza datę wyborów prezydenckich na dzień zwyczajowo wolny od pracy, który przypadnie nie wcześniej niż 100 dni i nie później niż 75 dni przed dniem, w którym upływa kadencja dotychczasowego prezydenta.
Ponieważ druga kadencja prezydenta Andrzeja Dudy upłynie 6 sierpnia 2025 r., okienko na przeprowadzenie wyborów prezydenckich 2025 roku otwiera się między między 28 kwietnia a 23 maja 2025 r. Jednakże zwyczajowo już wybory prezydenckie odbywają się w dni wolne od pracy, a więc w niedzielę. Oznacza to, że wybory prezydenckie 2025 roku będą mogły zostać przeprowadzone w jednym z trzech możliwych terminów pierwszej tury wyborów: 4, 11 i 18 maja 2025 r.
Ponieważ 4 maja 2025 r. nie wchodzi w rachubę w związku z t.zw. długim majowym weekendem, zaś 11 maja oznaczałby drugą turę wyborów w Zielone Świątki, najbardziej prawdopodobną datą pierwszej tury wyborów jest niedziela 18 maja 2025 r. Druga tura wyborów prezydenckich 2025 r., o ile prezydent nie zostanie wybrany w pierwszej turze, a jest na to niewielka szansa, odbędzie się w dwa tygodnie później, a więc w niedzielę 1 czerwca 2025 r.
Kalendarz wyborczy Państwowej Komisji Wyborczej
.Ogłaszając termin wyborów prezydenckich, zgodnie z art. 289 § 1 i art. 290 Kodeksu wyborczego Marszałek Sejmu Szymon HOŁOWNIA określi t.zw. kalendarz wyborczy). Kalendarz wyborczy z 2020 roku, z poprzednich wyborów prezydenckich, może posłużyć nam do zorientowania się w tym, jakie są terminy ważne dla komitetów wyborczych i kandydatów. Wówczas wybory prezydenckie odbyły się 28 czerwca 2020 r.
W poniższej symulacji przyjęliśmy, że wybory prezydenckie odbędą się 18 maja 2025 r. Ostateczną wersję kalendarza wyborczego przedstawi Państwowa Komisja Wyborcza po 15 stycznia 2025 r. Kalendarz ten powinien zostać wówczas być opublikowany na stronach PKW.
- 24 marca 2025 – najpóźniej w tym dniu Państwowa Komisja Wyborcza jest zawiadamiana o utworzeniu komitetu wyborczego kandydata na prezydenta w wyborach prezydenckich 2025 r. Do tego dnia jest możliwość t.zw. wymiany kandydata na prezydenta
- 31 marca 2025 – Państwowa Komisja Wyborcza powołuje okręgowe komisje wyborcze
- 4 kwietnia 2025 – ostatni termin złożenia wymaganych 100.000 podpisów poparcia kandydata na prezydenta przez każdy z komitetów wyborczych
- 18 kwietnia 2025 – podanie do wiadomości publicznej informacji o numerach i granicach obwodów głosowania oraz siedzibach obwodowych komisji wyborczych
- 18 kwietnia 2025 – limit zgłaszania przez pełnomocników wyborczych kandydatów do obwodowych komisji wyborczych
- 28 kwietnia 2025 – data finalna podania do publicznej przez PKW wiadomości danych o kandydatach na prezydenta (którzy spełnili wymogi ustawowe, w tym dostarczenie 100.000 podpisów poparcia kandydata na prezydenta)
- 3 maja 2025 – w Polskim Radio i w Telewizji Polskiej rozpoczyna się emisja bezpłatnych spotów wyborczych
- 5 maja 2025 – upływa termin zgłaszania zamiaru głosowania korespondencyjnego przez wyborców niepełnosprawnych
- 12 maja 2025 – upływa termin składania wniosków ws. głosowania przez pełnomocnika
- 13 maja 2025 – upływa termin składania wniosków ws. głosowania poza miejscem zamieszkania
- 13 maja 2025 – upływa termin składania wniosków o dopisanie do spisu wyborców w wybranym obwodzie głosowania
- 15 maja 2025 – upływa termin składania wniosków o wpisanie do spisu wyborców na statkach morskich
- 15 maja 2025 – upływa termin zgłaszania przez wyborców przebywających za granicą dopisania do spisu wyborców za granicą
- 17 maja 2025 (godz. 0:00) – początek ciszy wyborczej
- 18 maja 2020 – pierwsze głosowanie w wyborach prezydenckich w godzinach 7:00–21:00.
Kto startuje w wyborach prezydenckich w Polsce 2025?
.Lista kandydatów w wyborach prezydenckich 2025 w Polsce początkowo liczyła nawet 51 nazwisk. Lista ta publikowana była przez tygodnik „Gazeta na Niedzielę”. W ostatnim miesiącu jednak ciała statutowe Platformy Obywatelskiej i Prawa i Sprawiedliwości podjęły decyzje o tym, kto uzyskał prawo do ubiegania się o kandydowania na prezydenta z tych partii. Oznacza to wycofanie się z peletonu wyborczego kontrkandydatów z tych ugrupowań. Wciąż pozostali jednak liderzy stowarzyszeń obywatelskich oraz kandydaci proponowani przez liderów opinii. W kolejności alfabetycznej są to następujące osoby:
Kto dziś pozostał na liście startowej wyborów prezydenckich 2025? Kogo widzą na niej liderzy opinii, szefowie partii, liderzy stowarzyszeń i ruchów obywatelskich? W kolejności alfabetycznej:
- Rajmund ANDRZEJCZAK – wojskowy, który zrezygnował z kierowania armią na kilka dni przed kluczowymi dla polskiej prawicy wyborami parlamentarnymi 2023 r, w którym prawica straciła szansę na kolejną kadencję.
- Magdalena BIEJAT – polityk lewicy, wicemarszałek Senatu, alternatywna kandydatka lewicy
- Agnieszka DZIEMIANOWICZ BĄK – polityk lewicy, alternatywna kandydatka lewicy
- Krzysztof GAWKOWSKI – polityk lewicy, alternatywny kandydat lewicy
- Dorota GAWRYLUK – publicystka Polsat News, zajmuje pozycje centrowe
- Łukasz GIBAŁA – Kraków dla Mieszkańców, działacz samorządowy, kandydował na prezydenta Krakowa
- [POTWIERDZONY START] Szymon HOŁOWNIA – lider Polska 2050, marszałek Sejmu, który ogłosił już chęć startu
- Dawid JACKIEWICZ – Przyszłość 5.0, kandydat mogący zyskać wsparcie medialne na rzecz rozbicia elektoratu prawicy
- [POTWIERDZONY START] Marek JAKUBIAK – Wolni Republikanie, kandydat mogący zyskać wsparcie medialne na rzecz rozbicia elektoratu prawicy
- Michał KLEIBER – naukowiec, zajmuje pozycje centrowe
- Władysław KOSINIAK-KAMYSZ – lider PSL, który wstępnie ogłosił poparcie dla Szymona HOŁOWNI, jednak decyzja wsparcia PSL dla marszałka Sejmu musi być potwierdzone przez ciała statutowe PSL.
- Katarzyna KOTULA – polityk lewicy, alternatywny kandydat lewicy
- Łukasz LITEWKA – polityk lewicy, alternatywny kandydat lewicy
- Paulina MATYSIAK – polityk lewicy, alternatywny kandydat lewicy niezależnej od Klubu Parlamentarnego Lewicy, dysponująca wsparciem środowisk prorozwojowych
- [POTWIERDZONY START] Sławomir MENTZEN – lider Konfederacji, którego start został już ogłoszony (jako pierwszego kandydata, który zadeklarował start w wyborach prezydenckich 2025)
- [POTWIERDZONY START] Karol NAWROCKI – prezes IPN, kandydat obywatelski startujący z poparciem t.zw. inteligencji krakowskiej, następnie uzyskał wsparcie PiS, z ciekawym komitetem poparcia [LINK].
- Jacek SIEWIERA – szef BBN, alternatywny kandydat w rozgrywce o poparcie PSL dla marszałka Sejmu
- Krzysztof STANOWSKI – menedżer mediów, szef internetowego projektu Kanał Zero
- [POTWIERDZONY START] Rafał TRZASKOWSKI – wiceprzewodniczący Platformy Obywatelskiej, wskazany przez premiera i przewodniczącego Platforma Obywatelskiej Donalda TUSKA po rozegrania prawyborów.
- Maciej WILK – Tak dla CPK, wsparcie stowarzyszeń prorozwojowych,
- Adrian ZANDBERG – polityk lewicy, alternatywny kandydat lewicy
- Stanisław ŻÓŁTEK – polityk PolExit.
PAP/Arkadiusz Jordan
