Nagroda Nobla w dziedzinie medycyny za sekwencjonowanie genomu neandertalczyka
Nagroda Nobla w dziedzinie medycyny została przyznana szwedzkiemu biologowi ewolucyjnemu Svante Pääbo – poinformowała 3 października Królewska Szwedzka Akademia Nauk.
.W uzasadnieniu napisano, że Nagroda Nobla w dziedzinie medycyny przyznawana jest za jego „odkrycia dotyczące genomów wymarłych homininów i ewolucji człowieka”. „W swojej pracy Svante dokonał czegoś pozornie niemożliwego: sekwencjonowania genomu neandertalczyka, wymarłego krewnego współczesnych ludzi. Czyniąc to, ustanowił zupełnie nową dyscyplinę naukową zwaną paleogenomiką. Ujawniając różnice genetyczne, które odróżniają wszystkich żyjących ludzi od wymarłych homininów, jego odkrycia stanowią podstawę do zbadania, co czyni nas wyjątkowo ludzkimi.” – napisała Akademia Szwedzka. Nagroda odnosi się również do sensacyjnego odkrycia przez Svante Pääbo wymarłego hominina, Denisowa, opartego w całości na danych genomowych pobranych z niewielkiego okazu kości palca.
Szwedzki genetyk odkrył, że doszło do transferu genów od tych wymarłych homininów do Homo sapiens. Ten starożytny przepływ genów do współczesnych ludzi ma dziś znaczenie fizjologiczne, np. wpływa na reakcję naszego układu odpornościowego na infekcje.
Svante Pääbo jest założycielem i szefem Instytutu Maxa Plancka w Lipsku. Jest synem laureata Nagrody Nobla Sune Bergström i estońskiej chemiczki Karin Pääbo. Zanim został genetykiem, studiował historię, egiptologię i język rosyjski na Uniwersytecie w Uppsali. Później studiował tam medycynę i kontynuował badania podczas studiów doktoranckich na wydziale badań nad komórkami. Już jako student Pääbo zwrócił na siebie międzynarodową uwagę, z powodzeniem izolując DNA z liczącej 2400 lat mumii w 1985 roku. W 1986 roku uzyskał doktorat na Uniwersytecie w Uppsali. Następnie dołączył do biochemika Allana Wilsona jako asystent badawczy na Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley, gdzie wspólnie odmłodzili sekwencje wymarłych gatunków.
.Od 2000 roku Pääbo jest członkiem Królewskiej Szwedzkiej Akademii Nauk. W 2007 roku Pääbo znalazł się na liście 100 „Time” publikowanej przez magazyn Time. W 2008 roku został odznaczony Pour le Mérite (Klasa Pokoju), a w 2009 roku otrzymał Order Zasługi Republiki Federalnej Niemiec.
