Najlepsze uczelnie świata 2023.
Uniwersytety i geopolityka

Ranking prezentujący najlepsze uczelnie świata 2023, przygotowany przez Times Higher Education, ujawnia słabnącą pozycję uczelni amerykańskich i rosnącą pozycję uczelni chińskich. Twórcy rankingu zwracają uwagę, że widoczna jest także coraz większa izolacja uczelni w Chinach.

.Brytyjski tygodnik „Times Higher Education” opublikował swój ranking najlepszych uczelni świata 2023. Ranking ten, obok Listy Szanghajskiej i rankingu QS, jest jednym z najbardziej prestiżowych i najważniejszych zestawień uczelni na świecie. Tegoroczna lista najlepszych uczelni świata ujawnia m.in. słabnącą przewagę badawczą uczelni amerykańskich oraz wzrost jakości badań prowadzonych na uczelniach chińskich.

Prof. Jan P. HUDZIK: Ranking szanghajski i polskie uczelnie

Chińsko-amerykańska rywalizacja

.W ciągu ostatniego roku średni indeks cytowań chińskich uczelni wzrósł z 55,6 do 58,0. Jednocześnie w tym samym okresie wynik Stanów Zjednoczonych nieznacznie spadł, z 70,0 do 69,4. Trend jest znacznie bardziej wyraźny, jeśli spojrzymy na ostatnie pięć lat. W 2019 roku średni wynik dla Chin wyniósł 41,1, wzrastając do 55,6 w 2023 roku. Z kolei dla USA wskaźnik w 2019 roku wynosił 75,9, a w 2023 roku 72,9.

Jak podkreśla Times Higher Education, to właśnie cytaty zadecydowały o wzroście Fudan University i Shanghai Jiao Tong University, zajmujących trzecie i czwarte miejsce, na liście najwyżej punktowanych uczelni w Chinach. Średnia ogólna ocena uczelni amerykańskich wzrosła o 0,1 w latach 2022-2023, podczas gdy wzrost Chin w tym samym okresie wyniósł 1,6.

Lista szanghajska 2022. Nanotechnologia w rękach Chin

Najlepsze uczelnie świata 2023

.Stany Zjednoczone mają 34 uniwersytety w pierwszej setce, w dół od 2022 rankingu 38, godne uwagi z 41 pięć lat temu. Wypadnięcie z pierwszej setki to University of Minnesota, University of Maryland, College Park; Michigan State University; Ohio State University i Dartmouth College . Tymczasem Chiny zwiększyły swoją reprezentację w pierwszej setce do siedmiu uniwersytetów, w porównaniu do sześciu w zeszłym roku i trzech pięć lat temu.

Wei Zhang, profesor nadzwyczajny na Uniwersytecie w Leicester i ekspert w dziedzinie szkolnictwa wyższego w Chinach, komentuje, że Chiny są obecnie supermocarstwem naukowym.

Jakość wyników badań pochodzących z Chin dogania USA i będzie kontynuować tendencję wzrostową. Wspólne wysiłki i działania Chin utorowały drogę do przekształcenia globalnego krajobrazu wydawniczego – dodaje Wei Zhang.

Jednocześnie dane z rankingów pokazują, że umiędzynarodowienie chińskich uczelni okazuje się ich słabym ogniwem. Średni wynik Chin w zakresie perspektyw międzynarodowych spadł z 34,1 w zeszłym roku do 32,6, na podstawie wszystkich chińskich uczelni ujętych w rankingach w 2022 i 2023 roku. Średni wynik kraju dla międzynarodowych studentów spadł z 33,9 do 32,4, międzynarodowego współautorstwa z 24,0 do 22,5, a międzynarodowej kadry z 44,3 do 43,0. Najwyżej notowana instytucja w Chinach, Tsinghua University, uzyskała w tym roku wynik 40,3 za perspektywy międzynarodowe, co oznacza spadek z 50,6, z ubiegłorocznego rankingu.

Uniwersytety i geopolityka

.Simon Marginson, dyrektor Centrum Globalnego Szkolnictwa Wyższego na Uniwersytecie w Oksfordzie, stwierdził, że skoro chińscy naukowcy i doktoranci nie są już tak mile widziani w niektórych krajach, jak kiedyś, „jest prawdopodobne, że prędzej czy później szkolnictwo wyższe w Chinach będzie mniej przyjazne dla osób z zewnątrz, przynajmniej z tych krajów. Taka jest logika stosunków międzynarodowych.„

Byłoby godne pożałowania, gdyby wzrost liczby obcokrajowców pracujących w szkolnictwie wyższym w Chinach zatrzymał się, ponieważ zaangażowanie jest dobre dla wszystkich. Jednak nie byłoby to zaskakujące, ponieważ jesteśmy teraz w bardziej konfliktowej erze w geopolityce szkolnictwa wyższego – dodaje dyrektor Centrum Globalnego Szkolnictwa Wyższego na Uniwersytecie w Oksfordzie.

James Laurenceson, dyrektor Australia-China Relations Institute na University of Technology Sydney, podkreśla, że geopolityka ogrywa obecnie znaczącą rolę w dziedzinie nauki. „Z pewnością jest tak, że chińscy naukowcy są bardziej ostrożni i muszą przeskoczyć przez więcej biurokratycznych obręczy, niż pięć lat temu, by zaangażować się we współpracę z zagranicznymi odpowiednikami. Niektórzy ocenili, że najlepiej jest po prostu się nie wychylać.”

Stephen Toope, który ustąpił w tym miesiącu ze stanowiska prorektora Uniwersytetu w Cambridge, powiedział, że wyłaniająca się rola Chin, jako potęgi naukowej, powinna prowadzić do nawiązywania współpracy przez zachodnie uczelnie. „To ogromny problem, jeśli nie możemy współpracować, zwłaszcza z Chinami„.

Afryka, z największym przyrostem uczelni w rankingu, z 71 do 97, wykazuje wyraźną poprawę. Po raz pierwszy w historii, do rankingu weszło pięć krajów afrykańskich: Mauritius, Mozambik, Namibia, Zambia i Zimbabwe.

Wyzwania szkolnictwa wyższego

.Brian Schmidt, prorektor Australijskiego Uniwersytetu Narodowego i laureat Nagrody Nobla, obawia się, że przedkładanie badań stosowanych nad podstawowe zahamuje postęp. Uważa on, że współczesny świat traktuje przedsiębiorców jak królów, ale to właśnie naukowcy posiadają klucze do rozwiązania problemów ludzkości.

Meric Gertler z Uniwersytetu w Toronto dodaje, że badania zostaną pobudzone dzięki stałemu wzrostowi współpracy międzynarodowej, której siła ujawniła się podczas pandemii. Jest jednak głęboko zaniepokojony rosnącymi napięciami geopolitycznym. Według niego wpływ inwazji Rosji na Ukrainę, na międzynarodową współpracę badawczą jest już odczuwalny.