Popiersie egipskiej bogini Izydy. Niezwykłe odkrycie w dawnej bazie rzymskich legionistów

W trakcie wykopalisk prowadzonych na terenie stanowiska archeologicznego Satala, gdzie znajdują się ruiny starożytnego miasta o tej samej nazwie, w dystrykcie Kelkit w prowincji Gümüşhane w południowo-wschodniej Turcji archeolodzy zidentyfikowali niezwykłe znalezisko sprzed wieków. Badacze odsłonili w tym miejscu wykonane z brązu popiersie egipskiej bogini Izydy.  

Brązowe popiersie egipskiej bogini Izydy

.Najnowsze znalezisko dokonane na obszarze ruin dawnego miasta Satala, które znajdowało się we wschodniej Anatolii, rzuca nowe światło na to jak prezentował się kulturalny i religijny krajobraz wschodniej granicy Cesarstwa Rzymskiego. Brązowe popiersie egipskiej bogini Izydy zostało odkopane w Satala podczas ostatniego sezonu wykopalisk w tym miejscu w 2025 r. Artefakt zidentyfikowano dokładnie na terenie nekropolii przylegającej do dawnego miasta

Stojący na czele zespołu archeologów prowadzących badania w Satala, położonego w dystrykcie Kelkit w prowincji Gümüşhane w południowo-wschodniej Turcji, Elif Yavuz Çakmur z Wydziału Archeologii Uniwersytetu Technicznego Karadeniz, że chociaż same popiersie nie zostało odkryte w dawnym, całkowicie nienaruszonym stanie, gdyż było ono oderwane od podstawy, to jednak górna część posążka znajduje się w zadziwiająco dobrym stanie. Sama podstawa również została znaleziona, dzięki czemu archeolodzy mogli odtworzyć wygląd zabytku w okresie jego użytkowania, informuje portal „Arkeonews„.

„To zaskakujące i bardzo ważne odkrycie. Wiemy, że tutejsze legiony wyznawały kult Mitry i Dwunastu Bogów. Obecność Izydy ujawnia jednak skalę zróżnicowania religijnego w armii rzymskiej i pokazuje, jak bóstwa Wschodu były akceptowane w całym imperium”- stwierdził w rozmowie z mediami Elif Yavuz Çakmur, zwracając uwagę na to chociaż kult bogini Izydy wywodził z Egiptu, to jednak cieszył się on pewną popularnością również w pozostałych częściach Imperium Romanum.

Pierwsze takie odkrycie w Satali od 150 lat

.Ujawniony wiekowy przedmiot przedstawia popiersie starożytnej egipskiej bogini Izydy, która stoi na trójnożnej podstawie wyłaniając się z trójlistnego kielicha – będącego typowym motywem symbolizującym życie i odrodzenie. Na jej głowie znajdują się dwa kłosy zboża, będące symbolami płodność i obfitość, a jej ramiona okrywa szal z frędzlami, zawiązany z przodu, co stanowi nawiązanie do przedstawień tej bogini w stylu grecko-rzymskich.

Aktualnie odkryte brązowe popiersie egipskiej bogini Izydy podlega pracom konserwatorskim realizowanym przez badaczy. Po ich zakończeniu artefakt zostanie wystawiony w Muzeum Miejskim w Gümüşhane. Dalsza analiza metalurgiczna i stylistyczna pomoże archeologom określić jego dokładny wiek i warsztat. To odkrycie jest pierwszym popiersiem znalezionym w Satali od lat 70. XIX wieku, kiedy odkopano posąg Afrodyty. Eksperci opisują je jako rzadkie i znaczące uzupełnienie wiedzy na temat zróżnicowania religijnego w rzymskich legionach. W Satali znajdowała się siedziba rzymskiego legionu XV Apollinaris.

Marcin Jarzębski