Rozwój bibliotek w mniejszych miejscowościach i gminach do 100 tys. mieszkańców kolejnym priorytetem MKiDN

Przeznaczymy kolejne 84 mln zł na inwestycje biblioteczne; rozpoczynamy nabór do kolejnej transzy programu. Nowe inwestycje powstaną w mniejszych miejscowościach, gminach do 100 tys. mieszkańców – stwierdził szef MKiDN Piotr Gliński.

„Infrastruktura bibliotek 2021-2025”

.Podczas briefingu na placu obok Gminnego Centrum Kultury w Halinowie (Mazowieckie) minister kultury i dziedzictwa narodowego prof. Piotr Gliński ogłosił trzeci nabór wniosków do konkursu „Infrastruktura bibliotek 2021-2025” w ramach Narodowego Programu Rozwoju Czytelnictwa 2.0. „Od 2016 roku ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego (MKiDN) zrealizowaliśmy 7645 różnych inwestycji w obszarze kultury, z czego 303 inwestycje dotyczą obiektów bibliotecznych” – powiedział minister kultury, wskazując, że nowa biblioteka powstaje obecnie m.in. właśnie w Halinowie.

„Dzisiaj ogłaszamy nabór do kolejnej transzy infrastruktury bibliotek” – mówił. „Czyli kolejne 84 mln zł przeznaczymy na inwestycje biblioteczne – to są głównie budowy albo modernizacje czy remonty generalne bibliotek. Warto powiedzieć, że wszystkie te inwestycje są realizowane w miejscowościach mniejszych – w ostatnim naborze były to gminy i miejscowości do 100 tys. mieszkańców” – wyjaśnił szef MKiDN. Szef MKiDN zwrócił uwagę, że „to są inwestycje, które budowane są razem z samorządem”. „W Halinowie znajdują się trzy obiekty związane z infrastrukturą dla społeczności lokalnej. Są one budowane z różnych środków – rządowych, samorządowych” – powiedział. „Łączenie różnych możliwości powoduje, że dobry gospodarz samorządowy może realizować inwestycje, które są bardzo potrzebne kulturze” – ocenił prof. Gliński.

Nowości wydawnicze dla bibliotek

.Jak zaznaczył minister kultury, „303 biblioteki są już praktycznie zbudowane – w przypadku niektórych te inwestycje jeszcze trwają. Dzisiaj otwieramy kolejny nabór – 84 mln zł na inwestycje w bibliotekach. To są też dofinansowania dla inwestycji samorządowych – do 2 mln 250 tys. zł” – powiedział. „W ten sposób można zmieniać Polskę także od strony infrastruktury kultury”.

Prof. Piotr Gliński podziękował Instytutowi Książki, który jest operatorem programu „Infrastruktura bibliotek”. „Te działania wspierające czytelnictwo i rozwój bibliotek są związane z funkcjonowaniem Narodowego Programu Rozwoju Czytelnictwa na lata 2021-2025. To program, który ma wartość ponad 1 mld zł w całej Polsce” – wyjaśnił, dodając, że „są to środki rządowe, ale też wkład samorządowy”. „Dzięki temu możemy kupować nowości wydawnicze do naszych bibliotek, rozwijać programy popularyzatorskie czy podnosić jakość infrastruktury w bibliotekach” – podkreślił szef resortu kultury. Podczas briefingu w Halinowie wicedyrektor Instytutu Książki Robert Kaźmierczak wyjaśnił, że nabór do 3 konkursu „Infrastruktura bibliotek” potrwa do 10 października.

Kolejny nabór do konkursu MKiDN

.”Można składać wnioski na projekty związane z budową, rozbudową, adaptacją, modernizacją bibliotek. Bibliotek, które dziś są już czymś innym te ogólne wciąż wyobrażenie” – mówił. „To nie jest tylko miejsce dostępu do książek, dostępu do wiedzy – to miejsce, gdzie jest dostęp do nowych technologii, to jest miejsce, w którym powstają studia nagrań, są rejestrowane historie mówione; to są miejsca, w których powstają ekspozycje stałe poświęcone historii małych ojczyzn, to są miejsca, w których prowadzone są warsztaty związane z kultywowaniem lokalnego dziedzictwa materialnego i niematerialnego” – wyjaśnił.

Robert Kaźmierczak przypomniał, że „w poprzednich dwóch naborach do konkursu MKiDN udało się uratować dzięki tym działaniom również obiekty zabytkowe, które podupadały”. „Często w samorządach nie ma pomysłu na zagospodarowanie obiektów zabytkowych i «Infrastruktura bibliotek» jest okazją do tego, żeby obiekt zabytkowy uratować i żeby on przyjął nowe funkcje” – powiedział. „Mamy biblioteki, które funkcjonują w dawnych kościołach ewangelickich czy w bożnicach, synagogach” – podkreślił wicedyrektor Instytutu Książki.

Odrestaurowany Pałacyk Szwajcarki i Stara Poczta w Halinowie

.Uczestniczący w briefingu burmistrz Halinowa Adam Ciszkowski przypomniał, że dzięki środkom MKiDN w Halinowie odrestaurowano na podstawie przedwojennych zdjęć zabytkowy Pałacyk Szwajcarski i Starą Pocztę. „W tle za mną buduje się nowy obiekt. To nowa, Gminna Biblioteka Publiczna w Halinowie, na którą mieszkańcy naszej gminy wiele lat czekali” – powiedział. „Łączna kwota dofinansowania plus wkładu własnego Gminy Halinów na te wszystkie inwestycje to ponad 20 mln zł” – wyjaśnił burmistrz Halinowa.

Narodowy Program Rozwoju Czytelnictwa

.Program „Infrastruktura bibliotek 2021-2025” jest elementem Narodowego Programu Rozwoju Czytelnictwa 2.0 – wieloletniego programu rządowego na lata 2021-25, w ramach którego realizowane są różne formy wsparcia i promocji czytelnictwa w Polsce. W ubiegłym roku, w drugiej edycji konkursu, złożonych zostało ponad 100 wniosków. Łączna wartość wsparcia wyniosła ponad 150 mln zł. Dotacje uzyskało 47 placówek. Dofinansowania, zgodnie z regulaminem, zostały przyznane w kwotach od 500 tys. zł do 2 mln 250 tys. zł. Pozostałą część, wynoszącą minimum 30 proc. inwestycji, zapewnia samorząd.

Narodowy Program Rozwoju Czytelnictwa 2.0 – „Infrastruktura bibliotek 2021-2025” to największy i jeden z najważniejszych programów wieloletnich Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Jest realizowany we współpracy z Ministerstwem Edukacji i Nauki, Biblioteką Narodową, Instytutem Książki oraz Narodowym Centrum Kultury. NPRCz 2.0 obejmuje cztery priorytetowe obszary wsparcia: Priorytet 1 – Poprawa oferty bibliotek publicznych; Priorytet 2 – Inwestycja w infrastrukturę bibliotek publicznych; Priorytet 3 – Zakup nowości wydawniczych do placówek wychowania przedszkolnego, bibliotek szkolnych i pedagogicznych; Priorytet 4 – Program dotacyjny dla bibliotek, promocja czytelnictwa.

„Infrastruktura bibliotek 2021-2025” stanowi element Narodowego Programu Rozwoju Czytelnictwa i jest drugą edycją tego programu, o dużo większym budżecie. W poprzedniej edycji, w latach 2016-20, na dofinansowania przeznaczono 170 000 000 zł – obecnie budżet wynosi 228 500 000 zł. Ponadto podniesiony został próg minimalnego i maksymalnego dofinansowania.

Wzmocnienie potencjału bibliotek publicznych

.Celem priorytetu „Infrastruktura bibliotek 2021-2025” jest wzmocnienie potencjału i roli bibliotek publicznych poprzez: dostosowanie infrastruktury gminnych bibliotek publicznych do współczesnych standardów; stworzenie warunków do rozwijania kompetencji społecznych i kulturowych mieszkańców, w tym szczególnie dążenie do wzrostu ich kompetencji czytelniczych; zwiększenie atrakcyjności usług bibliotecznych poprzez odpowiednią aranżację przestrzeni i wyposażenie bibliotek. Za koordynację priorytetu „Infrastruktura bibliotek 2021-2025” odpowiada Instytut Książki.

Kryzys czytelnictwa w Polsce

.Na temat kryzysu czytelnictwa w Polsce na łamach “Wszystko Co Najważniejsze” pisze Paweł BŁAŻEWICZ w tekście «„Gra w lekturę” kontra kryzys czytelnictwa».

“Według ostatnio opublikowanych badań Biblioteki Narodowej czytelnictwo w Polsce od dwóch lat delikatnie się poprawia, ale daleko nam do przyzwoitego poziomu czy chociażby do stanu z początku aktualnego tysiąclecia. W ubiegłym roku tylko 42 proc. Polaków przeczytało jedną lub więcej książek. W roku 2004 wynik wynosił 58 proc. Jeśli chodzi o przeczytanie 7 i więcej książek, to „zjechaliśmy” w tym samym czasie z 22 do 10 proc. W kontekście światowym czy europejskim Polacy plasują się w górnej połowie, ale czy to jest jakiekolwiek pocieszenie? Oczywiście dużo bardziej niż procenty interesuje nas czytelnictwo naszego dziecka, wnuka czy chrześniaka, nie zapominamy przy okazji o własnej lekturze. Jak trudno jest zachęcić dzieci i młodzież do czytania, wie chyba każdy z autopsji. Niepotrzebny był do tego szkolny lockdown. W całym świecie problem ten dotyczy zwłaszcza chłopców. Proponuję prosty pomysł motywujący do domowej lektury dzieci w wieku wczesnoszkolnym w myśl zasady „czym skorupka za młodu…”.

“Dzisiaj, mając świadomość znaczenia zabiegów marketingowych, nazwałbym to narzędzie „grą w czytanie” lub „planszówką lektur”, ale kiedy pracowałem jeszcze w szkole, nazywaliśmy to po prostu „kartą lektur”. Sam pomysł przywiozłem z podbarcelońskiej szkoły „Bell-lloc” – w katalońskim znaczy to „piękne miejsce”. Rzeczywiście jest piękne i dobre, by zebrać przydatne doświadczenia edukacyjne. „Karta lektur” była elementem rewolucji czytelniczej w szkole społecznej „Nawigator”. W efekcie nawet tzw. „słabi uczniowie” – choć w rzeczywistości tacy nie istnieją – uwielbiali czytać i robili to nieraz „na nielegalu” pod ławką, w czasie różnych lekcji”.

.”Na czym polegały te cudotwórcze „karty lektur”? Ich metodologia opiera się częściowo na znanym nam „kalendarzu adwentowym”, ale zamiast czekoladek, ukrytych pod okienkami kolejnych etapów w oczekiwaniu na Boże Narodzenie, każdego dnia dziecko zdobywa bardziej wysublimowane „bonusy” motywacyjne. Dostosowywaliśmy stopniowo te „kalendarze lektur” do naszych potrzeb. Projektowała je pani Eunika, mama Maćka. Przystosowywała je do wrażliwości swojego syna oraz do pór roku. Miesiące jesienne to zebrany każdego dnia inny gatunek grzyba albo kolejny wygrany element do kasztanowych ludzików” – pisze Paweł BŁAŻEWICZ.

PAP/Grzegorz Janikowski/Mikołaj Małeck/WszystkoCoNajważniejsze/MJ