Rzymska stela sprzed 2 tys. lat. Zabytek przedstawia orła i greckie inskrypcje

Rzymska stela

W położonym w północnej Syrii, na wschód od Aleppo, mieście Manbidż, które słynie z licznej historycznej zabudowy przez archeologów niedawno została odkryta rzymska stela pochodząca sprzed 2 tys. lat. Zabytek został wykonany z czarnego bazaltu, a także przedstawia orła oraz greckie inskrypcje. W przekonaniu ekspertów odkrycie to daje rzadki wgląd w rzymski okres historii Syrii, a także symbolikę rzymskiej sztuki imperialnej.

Rzymska stela sprzed 2 tys. lat

.Niezwykła rzymska stela licząca 2 tys. lat została odkryta przez lokalnego mieszkańca miasta Manbidż tuż za hurtownią kardamonu. Przypadkowy znalazca od razu po natrafieniu na starożytny skarb powiadomił ekspertów z Generalnej Dyrekcji Muzeów i Zabytków. Archeolodzy niezwłocznie wydobyli w całości ten skarb, a następnie przenieśli go do starej łaźni w Manbidż w celu jego konserwacji oraz umieszczenie w miejscu, w którym będzie bezpieczny. Ostatecznie zabytek ten ma zostać przeniesiony do Aleppo, gdzie zostanie poddany skrupulatnym badaniom, informuje portal „Arkeonews„.

Wizerunek orła (aquila) w ikonografii rzymskiej był jednym z najważniejszych i najbardziej rozpoznawalnych symboli władzy, potęgi oraz boskiej protekcji. Orzeł był symbolem rzymskiej armii i w trakcie poszczególnych kampanii wojskowych, wojen i podbojów był on noszony przez rzymskich legionistów na sztandarach – w rzymskiej armii znajdowali się specjalnie przeznaczeni do niesienia orlego sztandaru żołnierze, którzy byli  określani jako aquiliferzy.

Orzeł był dla Rzymian wyjątkowym symbolem również z tego powodu, że był on świętym ptakiem Jowisza (odpowiednika greckiego Zeusa), najważniejszego rzymskiego bóstwa, będącego panem nieba, światła oraz uosabiającego władzę zwierzchnią. Również same instytucje władzy cesarskiej, w tym sam cesarz, wykorzystywały symbol orła, który wprost był wiązany z panowaniem imperatorskim. Orzeł był także zatem dla Rzymian symbolem władzy cesarskiej, a oprócz tego również majestatu i dominacji Rzymu nad światem. Przedstawienie orła było także powszechnie wykonywane na rzymskich monetach, nagrobkach,  ołtarzach, sarkofagach.

Symbol orła oraz greckie inskrypcje na steli z Manbidż

.Nic dziwnego zatem w tym kontekście, że na odkrytej niedawno rzymskiej steli z Manbidż znajduje się dumny wizerunek orła z rozpostartymi skrzydłami oraz wieńcem w szponach. W przypadku tego zabytku, który to dokładnie jest stelą nagrobną, wizerunek orła najprawdopodobniej miał symbolizować męstwo zmarłego, jego przejście do życia wiecznego lub wierność ideałom rzymskim. Jak wskazali historycy, stele pogrzebowe tego typu były powszechnie używane do uhonorowania wybitnych obywateli lub żołnierzy. Tego typu zabytki odzwierciedlały zarówno osobiste osiągnięcia, jak i szerszą ideologię imperialną.

Oprócz tego drugą najważniejszą częścią odkrytej rzymskiej steli jest wizerunek orła oraz greckie inskrypcje. Jednoczesna obecność na tym rzymskim zabytku symbolu orła oraz greckich inskrypcji oznacza, iż w północnej Syrii dochodziło do fuzji wpływów rzymskich oraz hellenistycznych na terenach rzymskiej prowincji Syria. Język grecki był powszechnie używany we wschodnich prowincjach Imperium Rzymskiego, zwłaszcza przez administrację, a także jeśli chodzi o tradycje pogrzebowe. Same inskrypcje nie zostały jeszcze rozczytane, ale najprawdopodobniej przedstawiają one imię, rangę lub pochodzenie zmarłego.

Marcin Jarzębski

Materiał chroniony prawem autorskim. Dalsze rozpowszechnianie wyłącznie za zgodą wydawcy. 25 sierpnia 2025
Fot. Region Manbidż.