Życie zapaśników sumo wczoraj i dziś
Od 14 maja Japonia przygląda się „Wielkim Zapasom Sumo” – letniej edycji największych zawodów tego sportu w kraju. Historia sumo sięga kilkuset lat wstecz i wiąże się z szeregiem rytuałów i ceremoniałów. Współcześni zapaśnicy sumo stają przed podobnymi wyzwaniami, co ich poprzednicy – m.in. jak przytyć i utrzymać wagę. Mają też zupełnie wyjątkowe problemy – zgodnie z zasadami Japońskiego Stowarzyszenia Sumo nie wolno im jeździć samochodami, tak, by nie ryzykować wypadków.
Zapaśnicy sumo
.Potężni zapaśnicy stoją na ringu w okręgu usypanym z suchych liści ryżu, pod dachem przywodzącym na myśl shintoistyczny chram. Wykonują szereg gestów, płuczą usta i stają w odpowiednich formach. Same zapasy trwają bardzo krótko – tłum przygląda się im z ogromną uwagą. Letnie rozgrywki będą trwać do 28 maja 2023 roku.
Sumo, (jap. 相撲; 角力 sumō) to jeden z japońskich sportów narodowych. Archeolodzy datują najstarsze figurki przedstawiające zapaśników sumo na ok. V-VII wiek naszej ery. Zapasy sumo są wspomniane w japońskich kronikach Kojiki i Nihonshoki, które zostały spisane w VII wieku. Już wtedy zapaśnicy oddawali w ten sposób cześć bogom w okresie sadzenia ryżu.
Współcześni zawodnicy korzystają z zasad i form, które wykrystalizowały się w okresie Edo (1603-1863). Zapasy wiązały się wówczas ze zbiórkami na budowę świątyń i chramów. Wtedy też pojawiła się kategoria zawodowego zapaśnika. Sumo zyskało rangę sportu narodowego dopiero w XIX wieku, po otwarciu się Japonii na świat zewnętrzny.
Życie zawodowego zapaśnika sumo wiąże się z reżimem narzucanym przez tradycję i wymogi fizyczne sportu. Szkoły sumo nazywa się „stajniami”, w których uczy się kilkudziesięciu zapaśników. Jest wiele wymogów, które musi spełnić młody zawodnik. Powinien mieć mniej niż 23 lata, mieć przynajmniej 173 cm wzrostu i ważyć do 75 kilogramów. Przybieranie na wadze jest częścią treningu.
Trening
.Trening zapaśników sumo wiąże się z wielogodzinnymi porannymi ćwiczeniami fizycznymi. Tradycyjnie zawodnicy podnoszą wtedy głazy i inne ciężary. Pierwszy posiłek dnia jedzą w południe. Później kładą się na twardych, drewnianych łóżkach, które mają pomagać z rozwojem masy mięśniowej. Drzemki w ciągu dnia pomagają spowolnić ich metabolizm. Drugi i ostatni posiłek dnia jedzą o szóstej wieczorem. Każdy z nich wiąże się z wieloma tysiącami kalorii. Tradycyjny posiłek zapaśników to zupa chankonabe, rodzaj rosołu z kurczaka z sosem sojowym i pastą miso. Najlepsi zawodnicy sumo ważą ok. 150 kilogramów
Najcięższy japoński zawodnik w historii, Ryuichi Yamamoto znany jako „Yama” („Góra”) sięgnął ok. 270 kilogramów wagi. W momencie największego rozkwitu swojej kariery, jeszcze jako student, wygrał pięć narodowych zawodów. Obecnie 39-latek jest już na emeryturze i zamiast tego skupia się na pracy w Hollywood. Pojawił się w niezliczonych reklamach i programach, wystąpił także obok „One Direction” oraz Eda Sheerana i zagrał w „Zoolander 2”.
W wywiadach Yama wspomina uczucie ulgi związane z zakończeniem zawodowej pracy zapaśnika. Przeżył wtedy jednak ogromną zmianę stylu życia. W trakcie swojej kariery całe noce i dnie spędzał u boku trzech pomocników „tsukebito”, którzy odpowiadali za jego zakupy, rachunki i mieszkanie. Był skupiony wyłącznie na sporcie.
„(Po zakończeniu kariery) miałem wiele problemów – takich jak otworzenie rachunku bankowego, kupienie telefonu, załatwienie ubezpieczenia, nie byłem w stanie zamówić nic za siebie w restauracji” – tłumaczy Yama.
Zakończenie kariery
.Większość zapaśników sumo przechodzi na emeryturę po 30-tym roku życia. Cierpią z powodu urazów kolan i łokci. Pomimo tuszy niewielu zapaśników cierpi na choroby serca albo na problemy z układem krążenia, ze względu na ćwiczenia i dużą masę mięśniową.
Yama cieszy się teraz swoim wolnym czasem, występując w teledyskach i ucząc dzieci podstaw zapasów. Spędza także dużo czasu ze swoją żoną. Poznał ją w Stanach Zjednoczonych, po zakończeniu swojej kariery. Tradycyjnie zapaśnicy sumo nie powinni zawierać żadnych związków ani brać ślubów. Niektórzy profesjonalni zawodnicy ukrywają przed publiką informacje o swoim życiu prywatnym.
Jak dużo zarabiają profesjonalni zawodnicy sumo? To zależy od ich rangi, ustalanej zgodnie z liczbą zwycięstw w każdym sezonie zapaśniczym. Każdy zawodnik otrzymuje tzw. stypendium, ale niewielu z nich ma miesięczną pensję. Najlepsi z najlepszych, którzy biorą udział w basho – „Wielkich Zawodach”, zarabiają od 3 milionów jenów po 150 tysięcy jenów miesięcznie.
Oprac. Agnieszka Pawnik
