Sztuczna inteligencja odkryła nowe rysunki z Nazca

Dzięki dokonanej przez sztuczną inteligencję analizie zdjęć lotniczych wykonanych przez drona udało się niemal podwoić liczbę znanych rysunków naziemnych (geoglifów) na peruwiańskim płaskowyżu Nazca – informuje pismo „PNAS”.

Geoglify z Nazca

.Geoglify powstawały na pustyni w południowym Peru około 2000 lat temu. Tworzyli je ludzie z kultur Paracas (wcześniejsza) i Nazca (późniejsza). Ogromne (mające nawet ponad 100 metrów długości), złożone z linii rysunki przedstawiają zwierzęta, postacie ludzkie i rośliny.

W XX wieku naukowcy spędzili prawie 100 lat na odkrywaniu 430 geoglifów. Podzielili rysunki na większe, liniowe glify, tworzone przez usuwanie czerwonawych kamieni i żwiru, aby odsłonić żółtawą glebę pod spodem, oraz mniejsze, reliefowe glify, uzyskane przy wykorzystaniu kamieni w kolorze białym i czarnym. Duże glify liniowe są łatwiejsze do zauważenia na zdjęciach zrobionych z powietrza, podczas gdy glify reliefowe, o średniej wielkości zaledwie około 9 metrów, są trudniejsze do zobaczenia z powodu erozji i bardziej subtelnego kontrastu z pustynnym terenem.

Aby znaleźć więcej rysunków, zespół archeologa Masato Sakai z Yamagata University nauczył program AI identyfikować glify reliefowe na zdjęciach o wysokiej rozdzielczości wykonanych z drona w całym regionie. Program zidentyfikował 1309 możliwych geoglifów, a zespół potwierdził 303 z nich badaniami terenowymi, co niemal podwoiło liczbę znanych geoglifów tego typu w zaledwie 6 miesięcy. Najbardziej tajemniczy wydaje się być 22-metrowy wizerunek „orki z nożem”, czyli drapieżnego wieloryba trzymającego nóż.

Około 80 proc. nowo odkrytych glifów przedstawia postacie humanoidalne, głowy i zwierzęta domowe, szczególnie lamy. Większość rysunków w formie reliefu znaleziono w odległości pozwalającej na ich oglądanie ze szlaków pieszych i zdaniem badaczy miały one znaczenie dla codziennych czynności małych grup lub pojedynczych osób. Natomiast około 60 proc. glifów utworzonych z linii przedstawia dzikie zwierzęta, takie jak ptaki, małpy i koty. Zespół sugeruje, że były one powiązane ze ścieżkami ceremonialnymi i szlakami pielgrzymkowymi.

Archeologia ludzkiego mózgu

.Na łamach „Wszystko co Najważniejsze” prof. Antoine BALZEAU, francuski paleoantropolog, konfrontuje wybrane stereotypy na temat ewolucji z rzeczywistością. Jak pisze, „mózg to prawdopodobnie ta część ludzkiego ciała, która wzbudza najwięcej fantazyjnych wyobrażeń, jeśli chodzi o przedstawianie jego ewolucji na przestrzeni dziejów. Jednym z oczywistych czynników tej fascynacji jest to, że znalezienie skamieniałego mózgu jest niemożliwe. (…) Na szczęście pozostają kości. A ponieważ mózg przez całe życie osobnika napiera na wewnętrzną powierzchnię czaszki, odciska na niej swój ślad. Otoczka kostna i mózg ściśle do siebie przylegają, a w procesie wzrostu dopasowują się do siebie. Dlatego kształt czaszki dorosłego człowieka odzwierciedla szczyt rozwoju jego mózgu”.

„Kiedy znajdujemy skamieniałą czaszkę, jej wewnętrzna powierzchnia jest odwzorowaniem mózgu; może dzięki temu powstać model wirtualny uzyskiwany dzięki metodom obrazowania medycznego, aby odtworzyć endocranium. Odzwierciedla ono ogólny kształt mózgu, jak również drobne szczegóły, takie jak granice między płatami i inne małe bruzdy, obrazujące rozszerzanie się stref mózgu. Odnajdywane pozostałości kostne czaszek ludzi prehistorycznych pomagają zrozumieć działanie mózgów naszych przodków, choć paleoantropolodzy mają jeszcze wiele do zrobienia, jeśli chodzi o pełne zrozumienie budowy i funkcjonowania mózgów prehistorycznych ludzi” – pisze prof. Antoine BALZEAU.

.Jak przekonuje, „istnieje związek między pochodzeniem społeczno-ekonomicznym, wykształceniem a wynikami testów na inteligencję. Jednak rozmiar czaszki, kolor skóry ani żadne inne kryteria biologiczne nie determinują zdolności intelektualnych”. Zarówno tę, jak i inne kwestie, naukowiec rozwija w tekście „Archeologia ludzkiego mózgu. Stereotypy ewolucji a rzeczywistość”.

PAP/WszystkocoNajważniejsze/MJ