W Polsce jest aż 345 uczelni wyższych. Jaki jest ich poziom?

W roku akademickim 2024/2025 studenci rozpoczną studia na 135 uczelniach publicznych i 210 niepublicznych. 53 uczelnie niepubliczne znajdują się w stanie likwidacji. Jakość polskich uczelni wciąż nie jest wysoki, co pokazują choćby rankingi uczelni wyższych z całego świata ostatnio opublikowane.

Najlepsze uczelnie wyższe w Polsce – jak je odnaleźć?

.Największe uczelnie w kraju przyjęły na pierwszy rok studiów 12-14 tys. studentów; mniejsze – na przykład ok. 7 tys. osób.

Na Uniwersytecie Warszawskim największą popularnością cieszy się psychologia (2 742 osoby rozpoczną studia jednolite magisterskie), zarządzanie (2 683 nowych studentów) oraz ekonomia, finanse i rachunkowość, informatyka i ekonometria (2 411 osób). Uczelnia uruchomiła też nowe kierunki studiów, w tym bezpieczeństwo wewnętrzne, studia pierwszego stopnia na Wydziale Nauk Politycznych i Studiów Międzynarodowych, edukacja alternatywna z animacją społeczno-kulturalną, studia pierwszego stopnia na Wydziale Pedagogicznym, ochrona zwierząt, studia drugiego stopnia w Uniwersyteckim Centrum Badań nad Środowiskiem Przyrodniczym i Zrównoważonym Rozwojem.

W ofercie Uniwersytetu Jagiellońskiego pojawiły się dwa nowe kierunki studiów stacjonarnych I stopnia: sztuczna inteligencja na Wydziale Matematyki i Informatyki oraz East European Studies: Languages and Discourses. Pozostałe nowości w ofercie UJ skierowane są do absolwentów studiów licencjackich. Wydział Filozoficzny postanowił poszerzyć swoją ofertę o kierunek analiza danych społecznych, który integruje treści z zakresu nauk społecznych z wykorzystaniem wiedzy z kierunków ścisłych (matematycznych i informatycznych). Kolejną nowością na Wydziale Filozoficznym jest pedagogika resocjalizacyjna z profilaktyką społeczną. Wydział Lekarski proponuje z kolei kierunek dietetyka kliniczna. „Program studiów łączy umiejętność krytycznej analizy dostępnej interdyscyplinarnej wiedzy naukowej z praktycznymi umiejętnościami, możliwymi do wykorzystania w terapeutycznym zespole” – napisano w informacji prasowej przesłanej.

Nowe kierunki studiów na Uniwersytecie Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy to m.in.: badanie i projektowanie gier, materiały dla zastosowań medycznych oraz skandynawistyka. Na Uniwersytecie Rzeszowskim nowością są kierunki anglojęzyczne: Media Visual and Social Communication oraz English Division of Medicine.

Na liście nowości w ofercie studiów na Uniwersytecie Szczecińskim znalazły się m.in.: management w sporcie, International and European Business Law, Nauki o rodzinie – doradztwo, coaching, mediacje.

Design i komercjalizacja produktu to nowość w ofercie Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu. Uczelnia przyjęła w sumie blisko 4 tys. nowych studentów.

Najlepsze polskie uniwersytety z dalekimi miejscami w rankingu szanghajskim

.Ranking szanghajski (ARWU) to zestawienie klasyfikujące i oceniające osiągnięcia badawcze uczelni wyższych z całego świata. W 2024 r. poddanych klasyfikacji zostało ponad 2500 instytucji, a na liście szanghajskiej znalazło się finalnie 1000 uniwersytetów.

Przygotowując zestawienie autorzy biorą pod uwagę każdą uczelnię wyższą, która wśród grona absolwentów i pracowników ma laureatów Nagrody Nobla, posiadaczy Medalu Fieldsa, badaczy często cytowanych lub autorów artykułów opublikowanych w „Nature” bądź „Science”. Ponadto uwzględniane są również uniwersytety ze znaczącą liczbą artykułów („significant amount of papers”)  indeksowanych przez Science Citation Index-Expanded (SCIE) lub Social Science Citation Index (SSCI). 

Kryteria oceny są następujące:

1. Jakość edukacji – stanowi 10 proc. wagi wyniku końcowego; oceniana jest na podstawie liczby absolwentów instytucji uhonorowanych Nagrodą Nobla lub Medalem Fieldsa.
2. Jakość kadry naukowej – stanowi 40 proc. wagi wyniku końcowego; oceniana jest na podstawie liczby pracowników instytucji nagrodzonych Nagrodą Nobla lub Medalem Fieldsa (20 proc.), a także liczby badaczy często cytowanych (20 proc.).
3. Jakość i znaczenie wyników badań – stanowi 40 proc. wagi wyniku końcowego; oceniana jest na podstawie liczby artykułów opublikowanych przez kadrę naukową instytucji w czasopismach „Nature” lub „Science” (20 proc.), a także liczby artykułów indeksowanych w Science Citation Index-Expanded i Social Science Citation Index (20 proc.). W przypadku instytucji specjalizujących się w naukach humanistycznych i społecznych wskaźnik N&S („Nature” i „Science”) nie jest uwzględniany, a jego wagę przenosi się na inne wskaźniki.
4. Wydajność per capita – stanowi 10 proc. wagi wyniku końcowego ; oceniana jest na podstawie ważonych wyników powyższych wskaźników podzielonych przez liczbę nauczycieli akademickich instytucji w przeliczeniu na pełne etaty.

Polskie uczelnie z żenująco słabymi wynikami

.Słaba i wcześniej pozycja polskich uczelni uległa dalszemu pogorszeniu. W pierwszym tysiącu uczelni jest ich obecnie osiem, w porównaniu z dziewięcioma w roku ubiegłym. Z klasyfikacji wypadł Warszawski Uniwersytet Medyczny. Dwie polskie uczelnie, czyli Uniwersytet Jagielloński i Warszawski utrzymały swoje pozycje w piątej setce uczelni świata. Politechnika Gdańska awansowała z dziesiątej do dziewiątej setki, zamieniając się miejscem, w porównaniu z rokiem 2023, z Akademią Górniczo-Hutniczą z Krakowa. Wrocławski Uniwersytet Medyczny spadł do ostatniej, dziesiątej setki, dołączając w rankingu do Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu, Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu i Politechniki Warszawskiej.

„Wynik polskich uczelni jest żenująco słaby. Trudno sobie wyobrazić, że dołączymy do krajów najbardziej rozwiniętych gospodarczo i społecznie, bez posiadania przynajmniej jednej czy dwóch uczelni na najwyższym światowym poziomie. Warto zauważyć, że brazylijski Uniwersytet w Sao Paulo jest wśród stu pięćdziesięciu najwyżej notowanych uczelni świata. W rankingu szanghajskim wyprzedzają nas także takie kraje, jak Czechy, Egipt, Grecja, Meksyk, RPA czy Portugalia. Uniwersytet w Helsinkach, z małego kraju jakim jest Finlandia, znajduje się w pierwszej setce rankingu. Na głowę bije nas także Hiszpania” – pisze Prof. Andrzej JAJSZCZYK, profesor nauk technicznych.

Ranking szanghajski ma prostą i stabilną od lat metodologię. Bierze pod uwagę tylko ważne osiągnięcia, w tym liczbę artykułów zawartych w prestiżowych bazach danych artykułów naukowych (Science Citation Index Expanded i Social Sciences Citation Index), liczbę wysoko cytowanych naukowców zatrudnionych w danej uczelni, liczbę artykułów opublikowanych w renomowanych czasopismach naukowych Nature i Science, a także Nagrody Nobla i Medale Fieldsa absolwentów i pracowników. 

PAP/WszystkocoNajważniejsze/MB