Wystawa "Transformacje. Nowoczesność w III RP" w Muzeum Narodowym w Krakowie

Architekturę, design i sztukę ostatnich 35 lat prezentuje na nowej wystawie „Transformacje. Nowoczesność w III RP” Muzeum Narodowe w Krakowie. To ostatni z cyklu pokazów przedstawiających sztukę nowoczesną od XX wieku po współczesność.

Syntetyczne spojrzenie na architekturę

.Na ekspozycji „Transformacje. Nowoczesność w III RP” znalazły się obrazy, rzeźby i instalacje, makiety architektoniczne, a także przedmioty codziennego użytku, meble i moda – w sumie 350 obiektów powstałych w ciągu ostatnich 35 lat. Prezentacją sztuki po 1989 roku Muzeum Narodowe w Krakowie zwraca uwagę na kluczowe problemy czasów transformacji, pokazując zarówno dzieła emblematyczne tego okresu, jak również prace nieprezentowane dotąd szerzej w polskich muzeach.

„Ta wystawa jest pierwszą taką w Polsce próbą spojrzenia syntetycznego na architekturę, design i sztukę po roku 1989, pokazującą, że tym podstawowym, najważniejszym doświadczeniem tamtych czasów i trwającym przecież nadal, jest doświadczenie nowoczesności. To problem, który nas dotyczy, chcemy go na nowo definiować, chcemy się z nim mierzyć w dzisiejszych czasach, w nowych warunkach politycznych, ekonomicznych, kulturalnych; w czasach, które nie przypominają poprzednich epok” – zaznaczył dyrektor MNK, pomysłodawca i kurator całej serii prof. Andrzej Szczerski.

Twórcy ekspozycji zwracają uwagę, że ostatni z serii pokazów o nowoczesności jest również najbardziej skomplikowanym. Dotyczy czasów nam najbliższych, a ich definiowanie – wskazują – ze względu na brak dystansu jest najtrudniejsze.

„Mówimy o współczesności, a jeśli żyjemy w tej współczesności, to trochę jej nie widzimy. Na tym polega ta trudność. O ile lata 90. i neomodernizm są dla nas zrozumiałe, bo już mamy ten dystans czasowy, o tyle współczesność się zaciera, trudniej uogólnić fakty, zdarzenia i obiekty, które widzimy. Dla całego zespołu wyzwaniem było zobaczenie dystansu i próba opisu, co ważnego wydarza się współcześnie” – zaznaczyła kuratorka wystawy prof. Czesława Frejlich.

Ekspozycja została podzielona na trzy części – postmodernizm, neomodernizm i wielogłos. Pierwsza z nich opowiada o okresie tuż po 1989 roku, negującym dotychczasowe doktryny i manifestującym się w różnorodności form. Kuratorzy zwracają uwagę, że był to czas, gdy odzyskana wolność pozwalała na eksperymentowanie z nowymi ideami, a inspiracji szukano w przekraczaniu tabu, kulturze popularnej czy kiczu.

Co oferuje wystawa „Transformacje. Nowoczesność w III RP”?

.Dalsza część wystawy oddaje zdominowanie sceny artystycznej przez odczytany na nowo modernizm, określony przez kuratorów neomodernizmem. Wystawa pokazuje w tej części rosnące znaczenie praktyczności, minimalizmu i oszczędności – szczególnie w architekturze i designie. W sztuce natomiast odkrywane na nowo tradycje awangardowe, w tym abstrakcję i surrealizm.

„Warto w tej części zwrócić uwagę, że również za sprawą tych fantastycznych przedmiotów, które nas otaczają, które są fenomenalnie wykonane, mamy też bardzo poważne niebezpieczeństwa. O ile modernizm był wartością demokratyzującą, która miała za zadanie polepszyć byt wielu ludzi, o tyle te ideały nagle w nowej rzeczywistości oznaczają już coś innego – oznaczają nadprodukcję, oznaczają konsumpcjonizm” – zauważyła prof. Frejlich.

W ostatniej części wystawy zatytułowanej „Wielogłos” kuratorzy pokazują rozproszone i równoległe narracje tworzące nowoczesność. Znalazły się tam dzieła, w których artyści podejmują tematy związane z cyfryzacją, zmianami w sposobie życie, kształtowaniem przestrzeni prywatnej i publicznej, a także dialogiem z naturą.

Wystawa zamyka cykl „4 x nowoczesność”, skupiony na badaniu, jak polska kultura, sztuka, architektura design mierzyły się z doświadczeniem nowoczesności od początku XX wieku po czasy współczesne. „Program tych wystaw był tak istotny z jednej strony ze względu na pionierskie i nowatorskie w skali polskiego muzealnictwa ujęcie, ale też, co bardzo ważne, te wystawy służyły przygotowaniu do rozpoczęcia działalności naszego nowego oddziału, który chcemy zbudować w dawnym hotelu Cracovia” – zaznaczył prof. Andrzej Szczerski. Dyrektor MNK dodał, że podczas prac nad tym cyklem zespół zdobywał wiedzę o dziełach sztuki i potrzebach konserwatorskich, która okaże się cenna przy budowaniu dwóch nowych wystaw stałych poświęconych designowi i architekturze.

Obecnie dobiegają konsultacje społeczne dotyczące projektu „Przebudowa dawnego hotelu Cracovia do funkcji instytucji kultury: Muzeum Designu i Architektury oraz Modelowego Centrum Wspierania Przemysłów Kreatywnych”.

Newsletter KULTURA NAJWAŻNIEJSZA

.”Kultura Najważniejsza” to newsletter, w którym podpowiadamy, co warto obejrzeć, co przeczytać, czego posłuchać, ale i czego – posmakować. Odrywając się od codzienności, chcemy przypomnieć o fascynującym świecie kultury i sztuki, na który warto znaleźć czas.

Sztuka wyraża nasze estetyczne potrzeby. Prowokuje do myślenia, pobudza kreatywność, wyzwala emocje. Pozwala poczuć się wyjątkowo, a co najważniejsze, wzbogaca nas samych. Chcemy razem, wspólnie z Państwem, wybierać, to co najważniejsze w kulturze. W każdy czwartek, punktualnie o godzinie 21.00 znajdą Państwo w swojej skrzynce e-mailowej zbiór propozycji kulturalnych, które warto uwzględnić podczas planowania weekendu.

Przedstawiamy premiery kinowe, a także filmy dostępne na platformach streamingowych dla tych, którzy wolą rozkoszować się kulturą w domowym zaciszu. Przypominamy o klasykach, wracamy do pozycji, które zdobyły największe nagrody filmowe i wywarły wpływ na pokolenia oraz do których nawiązuje współczesna kinematografia – i nie tylko.

Nie zapominamy również o koncertach czy płytach. Muzyka pełni tu ważną rolę. Dzięki „Kulturze Najważniejszej” nie ominie Państwa absolutnie żadne wartościowe wydarzenie. 

Zachęcamy do zapisania się do specjalnego, bezpłatnego newslettera „Kultura Najważniejsza”, który pozwoli Państwu zaplanować kulturalny weekend [LINK DO ZAPISÓW].

PAP/WszystkocoNajważniejsze/MB