Polska, raj dla Żydów

W XVI i XVII wieku Polska otworzyła swoje drzwi dla Żydów wyrzuconych z Europy Zachodniej i stała się miejscem z największą obecnością żydowską, „rajem dla Żydów”, jak sami Żydzi wskazywali. Relacja pomiędzy Polską i wspólnotą żydowską jest tysiącletnia – pisze Beata WOJNA

Warszawa to europejskie miasto, w którym teraźniejszość boleśnie krzyżuje się z przeszłością. Liczne pomniki przypominają o unicestwieniu warszawskiego getta przez nazistów w 1943 r. i zniszczeniu polskiej stolicy w 1944 r. przez tych samych Niemców w czasie II wojny światowej. Idąc ulicami miasta, trudno zachować milczenie, gdy temat odpowiedzialności za Holokaust rozpala emocje pomiędzy Polakami i Żydami i gdy dyżurni eksperci krzyczą, że Polska próbuje negować Holokaust i manipulować historią.

Powodem tej debaty jest nowa ustawa przyjęta w Polsce na początku kwietnia. Ustawa ta wprowadza kary do trzech lat więzienia za używanie wyrażenia „polskie obozy koncentracyjne” – często stosowanego w środkach masowego przekazu – na określenie obozów zagłady Żydów, ustanowionych w czasie II wojny światowej przez nazistów na ziemiach polskich znajdujących się pod okupacją niemiecką, i/lub za oskarżanie Polski o współudział w zbrodniach popełnionych przez nazistowskie Niemcy.

Tym nowym ustawodawstwem polski rząd próbuje bronić dobrego imienia kraju, chociaż równocześnie działania te wywołały kryzys w relacjach z Izraelem. Osobiście uważam, że znacznie skuteczniejsze byłoby wzmocnienie kampanii informacyjnej o Polsce jako jedynym okupowanym w czasie wojny kraju, który nie współpracował z Hitlerem i informował o ludobójstwie popełnianym przez Niemców.

Polska straciła w czasie wojny sześć milionów obywateli, połowę z nich stanowili Żydzi.

Przypomnijmy raporty Jana Karskiego przedstawione Rooseveltowi, wobec których Zachód nic nie zrobił. Przypomnijmy także ponad sześć tysięcy pięciuset Polaków odznaczonych jako Sprawiedliwi wśród Narodów Świata przez instytut Yad Vashem w uznaniu za pomaganie Żydom w przeżyciu II wojny.

To prawda, że wśród polskiej ludności przedwojennej – podobnie jak w całej Europie – istniały postawy antysemickie, a Polacy kanalie zdradzali Żydów w czasie wojny. Znane są przypadki pogromów w okresie powojennym. A nawet to, że w 1968 r. polski rząd komunistyczny zmusił tysiące polskich Żydów do opuszczenia kraju. Jednakże stąd do oceny Polski jako kraju współodpowiedzialnego za Holokaust istnieje ogromna przepaść.

Każdy kraj ma prawo do obrony swojej reputacji wobec oskarżeń o odpowiedzialność za Holokaust. Metoda wybrana przez polski rząd, z którą wiąże się powyższa ustawa, przyczyniła się do zwiększenia widoczności tematu na forum międzynarodowym. Obyśmy w naszych ocenach wzięli pod uwagę całą historię, a nie tylko jej fragmenty najbardziej nam odpowiadające.

.Pamiętać wypada, że w XVI i XVII wieku Polska otworzyła swoje drzwi dla Żydów wyrzuconych z Europy Zachodniej i stała się miejscem z największą obecnością żydowską, „rajem dla Żydów”, jak sami Żydzi wskazywali. Relacja pomiędzy Polską i wspólnotą żydowską jest tysiącletnia. Niestety, pamięć niektórych osób jest zbyt krótka, aby w pełni to doceniać.

Beata Wojna
Tekst pierwotnie opublikowany w meksykańskim dzienniku „El Heraldo de México”.