Żałoba w regionie Indo-Pacyfiku. Wspomnienie Abe
Jagannath P. PANDA
W podzielonym świecie najbardziej definiującym dziedzictwem Abe – zarówno dla Japonii, jak i dla regionalnej i globalnej społeczności – było to, że zbudował on zjednoczoną demokratyczną koalicję Indo-Pacyfiku – pisze Jagannath P. PANDA
.Często określany jako najbardziej „konsekwentny premier” w powojennej historii Japonii, Shinzo Abe jako przywódca tego kraju miał być jego trwałym fundamentem. Powód był oczywisty: Abe był konsekwentny w budowaniu wewnętrznego postępu Japonii, łącząc go jednocześnie ze wzmacnianiem bezpieczeństwa regionalnego.
Abe: Największy mecenas Indo-Pacyfiku w akcji
.Abe zrzekł się władzy dwa lata temu, ale pozostał ważną postacią, jeśli nie głównym przywódcą, w Japonii. Osobiste innowacje, współpraca i bliska znajomość ze światowymi przywódcami były jego ulubionymi narzędziami polityki zagranicznej, które przyniosły mu światowy rozgłos.
Tym, co uczyniło Abe historycznym liderem, był jego sukces w uświadomieniu Japonii znaczenia 'proaktywnego pacyfizmu’ i zbudowaniu narodowego etosu 'zbiorowej samoobrony’. W tym kontekście trwałym dziedzictwem Abe było odsunięcie Japonii od zmagającej się z problemami wewnętrznej platformy politycznej i pokazanie jej zdolności przywódczych i znaczenia na arenie międzynarodowej.
Jeśli przemówienie Abe „Confluence of the Two Seas” [„Zbieg dwóch mórz”] w indyjskim parlamencie było początkiem nowego rozdziału w stosunkach japońsko-indyjskich, to jego wymowne skupienie się na 'szerszej Azji’ stworzyło podstawy dla koncepcji Indo-Pacyfiku. Co więcej, jego nacisk na sformułowanie Czterostronnego Dialogu Bezpieczeństwa w celu realizacji tej koncepcji podczas pierwszej kadencji i rewitalizacja go jako Quad 2.0 podczas drugiej kadencji uczyniły go największym patronem Indo-Pacyfiku w akcji.
Indo-Pacyfik jako konstrukt nabrał znaczenia dopiero za czasów Abe. Wśród licznych wątpliwości co do koncepcji i jej efektów Abe zdołał spopularyzować pojęcie Indo-Pacyfiku i przekonać globalną publiczność o jego zaletach. Przekonanie Abe, że Czterostronny Dialog jako proces był historycznym krokiem, który postawił Chiny na nogi, a inni zdali sobie sprawę, że autorytarny wzrost Pekinu nie pozostanie bez wpływu. Rewitalizacja Quad jako minisiły dwustronnej zainicjowała demokratyczną sekurytyzację regionu, za co od dawna przypisuje się Abe zasługi.
Dziedzictwo multilateralizmu gospodarczego
.Całkowite usunięcie Abe z wewnętrznych platform politycznych Partii Liberalno-Demokratycznej (LDP) to także ogromna strata dla Japonii, nawet – a może zwłaszcza – gdy LDP nadal polegała na nim w kampaniach i strategiach. Dziedzictwo Abe w regionie obejmuje nie tylko Indo-Pacific i Quad, ale także wysiłki Japonii, by stać się regionalnym liderem.
Co ważne, zgodnie ze swoją wiarą w multilateralizm gospodarczy Abe starał się związać gospodarki niższego i średniego szczebla w integralną część Indo-Pacyfiku, przeciwstawiając się praktykom autorytarnym. Łącząc interesy gospodarcze i bezpieczeństwa, był w stanie oprzeć się na takich przedsięwzięciach jak Kompleksowe i Postępowe Porozumienie o Partnerstwie Transpacyficznym (CPTPP), nawet po wycofaniu się Ameryki z pierwotnego TPP. Jednocześnie jego zaangażowanie w budowę Regionalnego Kompleksowego Partnerstwa Gospodarczego (RCEP) z Indiami było szybkie i konsekwentne.
Również w wymiarze wewnętrznym jego filozofia gospodarcza, „Abenomika”, stała się kolejną częścią jego spuścizny gospodarczej, która przywróciła wiarę w japoński multilateralizm gospodarczy. Jego następcy, Yoshihide Suga i Fumio Kishida, kontynuowali „Abenomikę” – choć nazwali ją odpowiednio Suganomiką i Kishidanomiką – i rozszerzyli doktryny polityki zagranicznej Abe.
Jednocześnie Abe zbudował Japonię jako światowego lidera w dziedzinie zrównoważonych i wysokiej jakości inwestycji w infrastrukturę poprzez Rozszerzone Partnerstwo na rzecz Infrastruktury Wysokiej Jakości (EPQI), które pojawiło się jako nieoficjalna kontrpropozycja dla chińskiej Inicjatywy Pasa i Drogi (BRI).
Zaangażowanie Japonii w Deklarację z Wientian zostało wykorzystane do promocji współpracy Japonii w zakresie rozwoju infrastruktury, m.in. wśród ASEAN, Australii, Chin, Indii, Nowej Zelandii, Rosji, Korei Południowej i Stanów Zjednoczonych. Taka praktyka była kontynuowana nawet po jego rezygnacji.
Dialog z przywódcami świata
.Abe zainicjował innowacyjną politykę zagraniczną w Japonii, wykorzystując swój ostry zmysł polityki zagranicznej.
Jego wiedza i bystrość były tylko wzmocnione przez osobisty akcent, który dodał do swoich dyplomatycznych interakcji ze światowymi liderami, zwłaszcza premierem Indii Narendrą Modim, który sprawił, że jego polityka zagraniczna była tym bardziej udana i potężna.
Co więcej, pod rządami Abe więzi Japonii z Azją, Europą i Ameryką znacznie się poprawiły, a jego pragmatyczna polityka trzymania się odwiecznej japońskiej zasady seikei bunri wobec Chin pozwoliła mu jedynie na delikatne manewrowanie skostniałymi relacjami chińsko-japońskimi.
Indo-Pacyfik po zabójstwie Abe
.W świetle zabójstwa Abe w trakcie kampanii wyborczej LDP nie wiadomo, jak partia będzie starała się budować ciągłość poprzez zachowanie jego spuścizny, szczególnie w odniesieniu do Indo-Pacyfiku. Jest prawdopodobne, że pozostanie ona u władzy przez jakiś czas, bazując na tym, co Abe po sobie pozostawił. O jego popularności najlepiej świadczy fakt, że był najdłużej urzędującym premierem Japonii, a także ojcem jej największych sukcesów ostatnich lat. Kontynuacja tych sukcesów będzie teraz głównym celem LDP.
Niemniej jednak, internacjonalizm Tokio, który został przywołany przez Abe poprzez Wolny i Otwarty Indo-Pacyfik (FOIP), pozostanie kluczowym obszarem, na który LDP będzie nadal naciskać na arenie międzynarodowej.
W podzielonym świecie najbardziej definiującym dziedzictwem Abe – zarówno dla Japonii, jak i dla społeczności regionalnej i globalnej – było to, że zbudował on zjednoczoną demokratyczną koalicję Indo-Pacyfiku. Jego eksperckie i genialne umiejętności dyplomatyczne miały kluczowe znaczenie w forsowaniu strategicznego diamentu Quad i zgromadzeniu pod jednym sztandarem głównych potęg: Japonii, USA, Australii i Indii.
.Wraz z utratą Abe Japonia straciła swojego międzynarodowego lidera w kwestii Indo-Pacyfiku. Nie wiadomo, jak długo kampania Tokio dotycząca Indo-Pacyfiku przetrwa bez niego.
Jagannath P. Panda
