Szczyt Cyfrowy ONZ po raz pierwszy w Polsce. Wyzwania i kierunki rozwoju wirtualnego świata

Niezależnie od tego, w jakiej części globu mieszkamy, zadajemy sobie często te same pytania związane ze światem wirtualnym – pisze Krzysztof SZUBERT.

.W opisie internetu nie przypadkiem stosuje się metaforę pajęczej sieci. Tak jak pająk w swojej sieci czuje się gospodarzem, jest wolny, bezpieczny, wędruje po pajęczynie w dowolne miejsce, tak i my, poruszając się w cyfrowej sieci, chcemy czuć się jej gospodarzami, decydować o jej rozwoju oraz oczywiście czuć się bezpiecznie. Chcemy, ale nie zawsze możemy, ponieważ sieć, jak to sieć, stanowi również zagrożenie dla tych, którzy wpadną w nią nieprzygotowani, naiwni, bezbronni…

W jaki sposób zatem bezpiecznie czerpać z dobrodziejstw internetu, w pełni wykorzystując jego potencjał? Jakie są przewidywane kierunki rozwoju wirtualnego świata? Jak finansować szeroko rozumianą transformację cyfrową? Jakie regulacje są potrzebne? Te i inne kwestie będą przedmiotem dyskusji podczas Szczytu Cyfrowego ONZ – IGF 2021, który odbędzie się w dniach 6–10 grudnia w Katowicach.

Szczyt Cyfrowy ONZ – IGF (Internet Governance Forum) to miejsce spotkań specjalistów z całego świata. W trakcie merytorycznych dyskusji i wymiany doświadczeń omawiane są prawne, ekonomiczne i społeczne aspekty rozwoju, funkcjonowania i korzystania z szeroko rozumianych technologii cyfrowych w ujęciu globalnym. IGF jest unikalnym i dorocznym forum dyskusyjnym – skupia różnorodnych interesariuszy, którzy wypowiadają się na równych prawach. Wydarzenie powstało w 2006 roku z inicjatywy Sekretarza Generalnego Organizacji Narodów Zjednoczonych i często jest porównywane ze Szczytami Klimatycznymi COP, z tą różnicą, że tematyka dotyczy kwestii przestrzeni cyfrowej, niemniej coraz częściej łączonej z obszarami ekologii i klimatu. Opiniotwórczy wymiar konkluzji IGF-u jest nie do przecenienia. Organizacja szczytu przebiega w modelu wielostronnym, angażując wszystkie zainteresowane strony – administrację, organizacje międzynarodowe, instytucje społeczeństwa obywatelskiego, biznesu, ośrodki naukowe i eksperckie.

Obecnie, w dobie pandemii COVID-19, w sposób szczególny uwidacznia się strategiczne znaczenie technologii cyfrowych oraz oczywiście internetu. Komunikacja online stała się naszą codziennością, bez której trudno wyobrazić sobie życie. Pandemia pokazała, jak ogromne ma to znaczenie dla funkcjonowania w każdym wymiarze życia społecznego, gospodarczego czy politycznego. Praca, nauka, sprawy urzędowe, opieka medyczna, rozmowy z przyjaciółmi, zakupy, rozrywka – niemal wszystkie rodzaje aktywności społecznej człowieka mogą być realizowane w sieci.

Taka jest perspektywa bogatej Północy. W skali świata mamy jednak w dalszym ciągu do czynienia z problemem wykluczenia cyfrowego. Dzisiaj bardzo niebezpiecznego. Według raportu Digital 2021 [LINK], który prezentuje dane dotyczące korzystania z internetu, urządzeń mobilnych i mediów społecznościowych na świecie, dostęp do internetu ma niecałe 60 proc. ludności świata. Stan ten jest daleki od zadowalającego.

Pierwszym i podstawowym globalnym wyzwaniem jest więc upowszechnienie dostępu do sieci szerokopasmowych. Jeśli chodzi o szczegółowe wyzwania w zakresie cyfryzacji, to wynikają one w prostej linii z rozwoju usług internetowych, który idzie w parze z wykładniczym wzrostem przetwarzania danych, tzw. Big Data. A więc:

• szybki przesył danych, w tym technologia 5G (za moment 6G) i prognozowany w związku z tym
• rozkwit internetu rzeczy, czyli inteligentnych urządzeń reagujących na komendy z sieci,
• rozwiązania chmurowe pozwalające skutecznie i efektywnie pod względem kosztowym zapanować nad chaosem piętrzących się danych,
• aplikacje do analityki Big Data bazujące na sztucznej inteligencji,
• superkomputery umożliwiające obliczenia o wysokiej wydajności (ang. high performance computing – HPC), a w przyszłości także
• komputery kwantowe i komunikacja kwantowa. Last but, not least
• zapewnienie bezpieczeństwa użytkownikom internetu, zarówno w sferze publicznej, jak i prywatnej.

Warto zauważyć, iż rozwój szeroko rozumianych technologii cyfrowych stanowi potężny napęd dla rozwoju dużej liczby startupów technologicznych, których rozwiązania bazują na tych osiągnięciach. Często też mamy do czynienia z sytuacją odwrotną, kiedy to startupy wytyczają i rozwijają zupełnie nowe kierunki świata cyfrowego – w końcu ponad 60 proc. innowacyjności powstaje w tym segmencie gospodarki. Wsparcie tego obszaru, szczególnie w zakresie odpowiedniego finansowania oraz funduszy (w tym VC) jest kluczowe.

Niezależnie od tego, w jakiej części globu mieszkamy, zadajemy sobie często te same pytania związane ze światem wirtualnym. Czy po założeniu konta w sklepie internetowym moje dane będą bezpieczne? Czy hasło do konta na portalu społecznościowym nie zostanie wykradzione? Jak zapewnić cyberbezpieczeństwo na poziomie regulacyjnym – gdy siłą rzeczy polegamy na eksterytorialnych dostawcach technologii – a jednocześnie respektować zasadę wolnego rynku i konkurencji? Kwestia cyberbezpieczeństwa oraz zaufania obywateli do świata cyfrowego stoi wysoko w agendzie w polityce krajowej, unijnej oraz międzynarodowej. Co więcej, jakkolwiek górnolotnie to zabrzmi, stanowi ona naszą wspólną odpowiedzialność. To użytkownicy internetu są najważniejszym elementem procesu transformacji cyfrowej, którego obecnie doświadczamy. To na rządach państw spoczywa obowiązek wsparcia obywateli, tak aby w pełni mogli korzystać z możliwości technologii cyfrowych. Musimy być gotowi na wyzwania, które te przemiany niosą. W dobie kształtowania cyfrowego społeczeństwa obywatelskiego szczególnego znaczenia nabiera proces budowy otwartego, bezpiecznego, etycznego i transparentnego internetu.

Polska od wielu lat zabiegała o status państwa-gospodarza Szczytu Cyfrowego ONZ. Przyznanie go nam to dowód, że ONZ doceniła nasze zabiegi na arenie międzynarodowej o wolny i bezpieczny internet, a także dostrzegła krajowe (lokalne) edycje IGF oraz zaangażowanie przedstawicieli Polski w tzw. MAG – grupę doradczą Sekretarza Generalnego ONZ ds. IGF.

Pierwotnie jubileuszowy 15. Szczyt Cyfrowy ONZ miał odbyć się w Polsce w 2020 roku. Jednak pandemia pokrzyżowała te plany. Wspólną decyzją Polski oraz ONZ zdecydowaliśmy o przeniesieniu wydarzenia na rok 2021. Natomiast w roku 2020 odbyła się pierwsza edycja online, zorganizowana przez ONZ (UN-DESA), oczywiście przy dużym wsparciu Polski. Wzięło w niej udział ponad 1000 prelegentów i 6000 obserwatorów ze 175 krajów.

W grudniu 2021 roku to Polska stanie się centrum międzynarodowej debaty cyfrowej. Motto Polskiej edycji IGF-u brzmi „Internet United”, czyli „zjednoczony internet”. Jest ono wyrazem przekonania, że przestrzeń cyfrowa to nasza wspólna sprawa: zarówno szansa, jak i odpowiedzialność. Tak jak po II wojnie światowej Narody Zjednoczone wspólnie wzięły odpowiedzialność za bezpieczeństwo i pokój na świecie, tak teraz musimy wziąć wspólną odpowiedzialność za rozwój sieci i technologii na niej bazujących. Musimy stworzyć warunki, które z jednej strony pozwolą zachować wolność, a z drugiej – chronić wszystkich użytkowników przed tym, co w sieci złe. Przymiotnik „zjednoczony” akcentuje również wyzwanie, którym jest walka z wykluczeniem cyfrowym.

Główne obszary tematyczne tegorocznej konferencji zostały zarysowane przez wspomnianą Wielostronną Grupę Doradczą – MAG (Multistakeholder Advisory Group). Najwięcej uwagi zostanie poświęcone dwóm zagadnieniom: „Inkluzja gospodarcza i społeczna a prawa człowieka” oraz „Powszechny dostęp i znacząca łączność”. W dalszej kolejności pojawią się jeszcze cztery wątki tematyczne: „Nowe regulacje: struktura rynku, treści, dane i regulacja praw konsumentów/użytkowników”, „Zrównoważenie środowiskowe”, „Inkluzywne ekosystemy zarządzania internetem i współpraca cyfrowa”, „Zaufanie, bezpieczeństwo, stabilność”. Na kanwie tych zagadnień odbędzie się ponad 200 wydarzeń, takich jak panele, seminaria, dyskusje czy wystąpienia keynote speakerów.

.W tym roku, bardziej niż zwykle, chcemy oddać głos młodemu pokoleniu internautów. Jednym z wydarzeń towarzyszących Szczytowi Cyfrowemu IGF 2021 będzie bowiem Młodzieżowy Szczyt IGF (Youth IGF). Planowane są również liczne wydarzenia towarzyszące, szczególnie podczas tzw. „dnia zero”, którego przygotowanie leży w dużej mierze po stronie gospodarza – Polski. Warto zaznaczyć, że udział jest całkowicie bezpłatny, wystarczy się tylko zarejestrować. Do zobaczenia w Katowicach na Szczycie Cyfrowym ONZ!

Krzysztof Szubert

16. Szczyt Cyfrowy ONZ – Internet Governance Forum 2021 odbędzie się w dniach 6–10 grudnia 2021 roku w Międzynarodowym Centrum Kongresowym w Katowicach. Spotkanie będzie miało formułę hybrydową. Więcej informacji: www.igf2021.pl.