Nowy europejski plan na rzecz innowacji

Nowy europejski plan na rzecz innowacji służyć ma przyspieszeniu rozwoju całej Europy – pisze Marija GABRIEL

Innowacje mają kluczowe znaczenie dla przeprowadzenia transformacji ekologicznej i cyfrowej oraz dla zapewnienia autonomii UE. Nowy europejski plan na rzecz innowacji [LINK], który Komisja przyjęła w lipcu, ma na celu uwolnienie potencjału Europy i sprawienie, aby UE odgrywała na arenie światowej wiodącą rolę, stając się miejscem, w którym najbardziej zaawansowane technologie przynoszą najnowocześniejsze rozwiązania.

Plan ten powstał w ścisłej współpracy z innowatorami, którzy są zdolni do przewodzenia nowemu trendowi deep tech, czyli inwestycjom w najbardziej zaawansowane technologie. Mówią oni światu, że Europa dysponuje przewagą konkurencyjną, która pozwala jej stać się światowym motorem innowacji i startupów. Najbardziej zaawansowane technologie będą tworzone i rozwijane także przez następne pokolenia europejskich naukowców i przedsiębiorców.

W tym nowym europejskim planie podkreślamy nasz zamiar poszukiwania rozwiązań najpilniejszych problemów społecznych i gospodarczych.

Działania w dziedzinie zaawansowanych technologii odgrywają kluczową rolę w złożonym ekosystemie innowacji obejmującym instytucje państwowe i akademickie, kapitał wysokiego ryzyka i wielkie przedsiębiorstwa. W 2020 r. BioNTech i Pfizer, działając wspólnie, w czasie krótszym niż jeden rok wprowadziły na rynek pierwszą szczepionkę przeciwko COVID-19. Osiągnięcie to świadczy o sile ekosystemu innowacji. Firmy te uzyskały znakomite wyniki w bezprecedensowo krótkim czasie, korzystając przy tym z wkładu wielu innych podmiotów ekosystemu.

Najbardziej zaawansowane technologie są ukierunkowane na fundamentalne wyzwania, o czym świadczy fakt, że aż 97 proc. przedsięwzięć w tej dziedzinie wnosi wkład w osiągnięcie co najmniej jednego z celów zrównoważonego rozwoju Organizacji Narodów Zjednoczonych. Z tego właśnie powodu innowacje tego typu nazywamy „głębokimi” (ang. deep). Dzięki nim powstają zazwyczaj dobra materialne (a nie np. oprogramowanie) – zajmuje się tym 83 proc. startupów.

Nowy europejski plan na rzecz innowacji umożliwia UE podejmowanie zdecydowanych kroków w ramach pięciu obszarów.

Pierwszy obszar koncentruje się na przyciągnięciu prywatnych inwestorów w celu zbudowania dobrze rozwiniętych rynków finansowych i kapitałowych. Służą temu rozszerzenie mechanizmu scale-up dla kapitału wysokiego ryzyka (ESCALAR) oraz wdrożenie konkretnych środków wspierających inwestorów.

Drugi obszar koncentruje się na ułatwianiu innowacji typu deep tech poprzez zamówienia publiczne. Na potrzeby współpracy ze startupami w dziedzinie najbardziej zaawansowanych technologii mogą być wykorzystywane np. obiekty uczelniane przeprowadzające testy. Przyjęte ramy prawne ułatwią UE nadążanie za szybkim rozwojem technologicznym, ponieważ będą umożliwiać ocenę przełomowych rozwiązań w dziedzinie najbardziej zaawansowanych technologii, a następnie wprowadzanie ich na rynek UE.

Trzeci obszar ma na celu przyspieszenie i wzmocnienie innowacji w ramach obejmującego całą UE ekosystemu innowacji, a także wyrównanie luki innowacyjnej. W 100 regionach zostaną stworzone i połączone ośrodki innowacji typu deep tech; powstanie Innospace, czyli punkt kompleksowej obsługi wszystkich podmiotów w europejskim ekosystemie innowacji. Uruchomiona będzie inicjatywa Scaleup 100, której celem jest pomoc 100 najbardziej obiecującym startupom w dziedzinie zaawansowanych technologii w osiągnięciu statusu „jednorożca” (czyli przedsięwzięcia innowacyjnego, którego wycena przekroczy 1 miliard euro).

Czwarty obszar zapewnia rozwój kadr wyspecjalizowanych w najbardziej zaawansowanych technologiach, a także mobilność specjalistów w obrębie UE i zachęcanie do przyjazdu specjalistów spoza UE. Dzięki temu UE zyska 1 mln ekspertów w takich dziedzinach, jak nowe materiały, baterie, biologia syntetyczna, lotnictwo i kosmonautyka oraz technologie kwantowe. Wspierana będzie przedsiębiorczość kobiet; system kojarzący przedsiębiorstwa i potrzebnych specjalistów umożliwi przyciąganie talentów z całego świata. Do zapewnienia bliskiej współpracy między sektorem edukacji a innowatorami będą wykorzystywane nowe mechanizmy, takie jak europejska sieć innowacyjnych instytucji szkolnictwa wyższego, której powstanie zapowiedziano niedawno podczas Szczytu Edukacji i Innowacji.

Działania w ramach ostatniego obszaru skupiają się na tworzeniu i wykorzystywaniu kompleksowych zbiorów danych oraz repozytoriów, które będą mogły stanowić podstawę działań na wszystkich szczeblach w całej UE.

Liczymy na ścisłą współpracę między Komisją a państwami członkowskimi, aby zapewnić wiodącą rolę innowacji europejskich w stawieniu czoła obecnym i przyszłym wyzwaniom globalnym. Zachęcamy państwa członkowskie i regiony do korzystania z naszych propozycji oraz do współpracy z Komisją w celu zmobilizowania inwestorów i zapewnienia korzystnych warunków wdrożenia niezbędnych reform. Do odgrywania aktywnej roli w realizacji planu zachęcamy również uniwersytety, które mogą promować np. umiejętności biznesowe.

Będziemy zapraszać innowatorów, przedsiębiorców i obywateli do aktywniejszego udziału w dyskusji, wprowadzając ułatwienia, promując pomysły i wychodząc naprzeciw potrzebom społecznym. Jest niezwykle ważne, aby każdy region w Europie czerpał korzyści z innowacji typu deep tech.

.Tylko razem będziemy w stanie osiągnąć cele Nowego europejskiego planu na rzecz innowacji, czyli stworzyć prawdziwie paneuropejski ekosystem innowacji, który nie będzie nikogo pomijał. Można tego dokonać poprzez wspólny wysiłek, wykorzystując unikalne talenty i zdolności przemysłowe Europy.

Marija Gabriel