Mateusz M. KRAWCZYK:  Zaniedbane katastrofy

Zaniedbane katastrofy

Photo of Mateusz M. KRAWCZYK

Mateusz M. KRAWCZYK

Sekretarz redakcji "Wszystko Co Najważniejsze", doktorant w dyscyplinie nauk o polityce i administracji. Absolwent Akademii Młodych Dyplomatów EAD. Stypendysta Fundacji im. Kazimierza Pułaskiego. Wolontariusz programu MSZ "Wolontariat Polska Pomoc 2019".

Ryc. Fabien Clairefond

zobacz inne teksty Autora

Zapraszam Państwa do osobistej podróży przez najważniejsze wydarzenia minionego tygodnia, łącząc informację i naukę, szukając zrozumienia w rzeczywistości współczesnych, globalnych wyzwań. Temat dzisiejszego wydania to zaniedbane katastrofy przesiedleńcze na podstawie raportu Norweskiej Rady ds. Uchodźców.

Dobrej lektury,
Mateusz Krawczyk

Przegląd tygodnia:

Mali: Wojskowi przywódcy Mali zaproponowali przywrócenie rządów cywilnych w ciągu dwóch lat, po zamachu stanu w sierpniu 2020 roku i niedotrzymaniu wcześniejszego terminu wyborów, co doprowadziło do nałożenia sankcji. Przywódca wojskowy pułkownik Assimi Goita podpisał w poniedziałek dekret odczytany przez telewizję państwową, w którym stwierdza, że „czas trwania okresu przejściowego ustala się na 24 miesiące (od) 26 marca 2022 roku”.

Syria: Wspierane przez Stany Zjednoczone Syryjskie Siły Demokratyczne oświadczyły, że zwrócą się do rządu syryjskiego o wsparcie, jeśli Turcja zdecyduje się rozpocząć przeciwko nim nową operację wojskową w północnej Syrii. Kierowane przez Kurdów SDF powiedziały po wtorkowym spotkaniu swojego dowództwa, że ich priorytetem jest zmniejszenie napięcia w pobliżu granicy z Turcją, ale także przygotowanie się do długiej walki, jeśli Ankara zrealizuje swoją groźbę.

Liban: Libańskie wojsko aresztowało 64 osoby, które próbowały wypłynąć z północnego Libanu, aby dostać się do Europy – poinformowało dowództwo armii. Zgodnie z oświadczeniem armii, migranci – Libańczycy, Syryjczycy i Palestyńczycy – zostali zatrzymani we wtorek i byli przesłuchiwani, z wyjątkiem jednej ciężarnej kobiety, która została przewieziona do szpitala.

Dominikana: Minister środowiska i zasobów naturalnych Republiki Dominikańskiej Orlando Jorge Mera został zastrzelony w swoim biurze przez bliskiego przyjaciela, podała kancelaria prezydenta w oświadczeniu. Atak miał miejsce w poniedziałek wieczorem w biurze Mery na czwartym piętrze w Santo Domingo, podały władze. Fausto Miguel de Jesus Cruz de la Mota został później aresztowany po przyznaniu się do zbrodni księdzu w miejscowym kościele.

Hongkong: Najgłośniejsza w Hongkongu sprawa dotycząca bezpieczeństwa narodowego została skierowana na rozprawę przed Wysokim Sądem po 15 miesiącach postępowania przygotowawczego, podczas którego większość z 47 oskarżonych przebywała w areszcie. Zgodnie z ustawą o bezpieczeństwie, którą Pekin wprowadził w 2020 r. w następstwie protestów demokratycznych, które miały miejsce rok wcześniej, prodemokratom zarzuca się „spisek mający na celu działalność wywrotową” za zorganizowanie nieoficjalnych prawyborów w celu wyłonienia kandydatów w wyborach do Rady Legislacyjnej, które zostały następnie odroczone.

„Byłem tu wcześniej. Czterdzieści lat temu byłem uchodźcą tutaj, w Sudanie. W 1994 r. ogłoszono, że wojna się skończyła i wszyscy uchodźcy z Etiopii muszą wrócić do domu. Wróciłem, zostałem właścicielem ziemskim, a teraz znów tu jestem” – mówi Negasi Teklu.

Zdjęcie: Ingrid Prestetun/NRC
_______________________________________

Przez 17 lat Negasi był uchodźcą z powodu wojny domowej w Etiopii, która rozpoczęła się w 1975 roku. Wojna w Etiopii dobiegła końca, a Negasi wrócił do kraju swojego pochodzenia. Czterdzieści lat później Negasi wrócił do obozu w Um Rakuba, ponownie wysiedlony z powodu wojny w Etiopii.

Najbardziej zaniedbane katastrofy związane z przesiedleniam w 2021 roku

Norweska Rada ds. Uchodźców (NRC) publikuje co roku listę dziesięciu najbardziej zaniedbanych kryzysów związanych z przesiedleniami na świecie. Celem NRC jest zwrócenie uwagi na trudną sytuację ludzi, których cierpienie rzadko trafia na międzynarodowe pierwsze strony gazet, którzy nie otrzymują pomocy lub otrzymują ją w niewystarczającym stopniu.

Po raz pierwszy wszystkie dziesięć kryzysów dotyczy kontynentu afrykańskiego. Choć to, że wiele krajów afrykańskich zajmuje wysokie pozycje na liście, nie jest niczym nowym. Na przykład kryzys w Demokratycznej Republice Konga stał się podręcznikowym przykładem zaniedbanej katastrofy, pojawiając się na tej liście sześć razy z rzędu.

Większość międzynarodowych mediów rzadko informuje o tych krajach, poza doraźnymi doniesieniami o konfliktach lub wybuchach epidemii. Dla porównania: W ciągu pierwszych trzech miesięcy wojny na Ukrainie o kryzysie pisano średnio około 85 000 artykułów w języku angielskim dziennie. W całym 2021 roku na temat kryzysu w Burkina Faso napisano 27 000 artykułów w języku angielskim – podaje NRC.

Analizie poddano wszystkie kryzysy wysiedleńcze*, w wyniku których liczba przesiedlonych osób przekroczyła 200 000 – w sumie 41 kryzysów. Lista została stworzona w oparciu o trzy kryteria, którym nadano jednakową wagę:

1. Brak międzynarodowej woli politycznej
2. Brak uwagi mediów
3. Brak pomocy międzynarodowej

Demokratyczna Republika Konga
Burkina Faso
Kamerun

Demokratyczna Republika Konga
DR Konga już drugi rok z rzędu zajmuje pierwsze miejsce na liście zaniedbanych kryzysów NRC.  W 2021 roku wystarczyło jedno wydarzenie geologiczne – erupcja wulkanu Nyiragongo– aby zwrócić na ten kraj krótką uwagę międzynarodową. 
Marie* uciekła z domu wraz z rodziną pięć miesięcy temu. Po tym, jak w obozie zachorowała na infekcję oka, rodzina nie miała środków na leczenie choroby, aż stała się ona tak poważna, że oko trzeba było usunąć.

29 kwietnia, 2022 r.
Hugh Kinsella Cunningham / NRC

Brak bezpieczeństwa żywnościowego osiągnął najwyższy poziom w historii, a 27 milionów ludzi – jedna trzecia ludności kraju – cierpi z powodu głodu. Pod koniec 2021 r. DR Konga była domem dla ponad 5,5 miliona osób wewnętrznie przesiedlonych, co stanowi trzecią co do wielkości liczbę na świecie. Kolejny 1 milion Kongijczyków szuka schronienia i ochrony poza granicami kraju. W 2022 roku ceny żywności gwałtownie rosną, częściowo z powodu wojny na Ukrainie.
 
Burkina Faso
Trzeci rok z rzędu Burkina Faso pogrążona jest w kryzysie. Po stosunkowo spokojnym początku roku 2021, kryzys ponownie przybrał na sile, powodując śmierć ponad 800 cywilów i zmuszając ponad pół miliona ludzi do opuszczenia swoich domów. Na początku czerwca kraj trafił na jedynki międzynarodowych gazet po tym, jak niezidentyfikowani sprawcy zabili ponad 160 cywilów w ciągu jednej nocy w mieście Solhan, co było jak dotąd najbardziej śmiertelnym pojedynczym atakiem w tym kraju. 

Połączenie zmian klimatycznych i masowych wewnętrznych przesiedleń doprowadziło do katastrofy humanitarnej w Burkina Faso.

Zdjęcie: Ingebjørg Kårstad/NRC

W związku z gwałtownym wzrostem liczby przesiedleń na przełomie roku i niestabilnością polityczną, która doprowadziła do wojskowego zamachu stanu w styczniu 2022 r., sytuacja humanitarna w tym roku prawdopodobnie jeszcze bardziej się pogorszy. 
Kamerun
W 2021 roku w Kamerunie utrzymywały się trzy odrębne kryzysy. Powszechny brak bezpieczeństwa, spotęgowany przez zmiany klimatu i społeczno-gospodarcze skutki Covid-19, doprowadził do wzrostu potrzeb humanitarnych w dziewięciu z dziesięciu regionów kraju. W wyniku kryzysów 4,4 miliona ludzi potrzebowało pomocy humanitarnej – prawie połowa z nich została wcześniej wysiedlona ze swoich domów.Przemoc i przesiedlenia spowodowały wzrost poziomu głodu, przez co pod koniec roku prawie 10% ludności było pozbawionych bezpieczeństwa żywnościowego. 

„To wojna sprawiła, że przyjechałam tutaj i zamieszkałam z babcią. Życie jest trudne przy naszych ograniczonych dochodach” – mówi Mary*.

Zdjęcie: Itunu Kuku/NRC 

W regionach anglojęzycznych rosnący brak bezpieczeństwa i nadużycia wobec ludności cywilnej zmusiły ludzi do ucieczki w poszukiwaniu bezpieczeństwa. Nadal dochodzi do ataków na nauczycieli, szkoły i placówki służby zdrowia, przez co 700 000 dzieci nie może chodzić do szkoły.

Dlaczego zwracamy uwagę na jedne katastrofy bardziej niż na inne?

Świat się zmienia, katastrofy się zmieniają i zmienia się teoria. Wszystkie te zmiany wymagają ponownej oceny tego, dlaczego władze, darczyńcy, naukowcy i media zwracają uwagę na niektóre ludzkie cierpienia i zaburzenia społeczne, a na inne nie. Ostatnie badania zarówno w studiach nad rozwojem, jak i studiach nad katastrofami dostarczają narzędzi do odpowiedzi na to pytanie.

Studia nad rozwojem i katastrofami wywodzą się w swojej obecnej formie ze sposobów myślenia, które były obecne w kręgach akademickich i politycznych w późnych latach 50. i 60. ubiegłego wieku. XX wieku. W tym czasie świat odbudowywał się po wojnie światowej, a byłe kolonie Europy uzyskiwały niepodległość. Był to świat, w którym (z kilkoma wyjątkami) konflikty były trzymane w ryzach w ramach niełatwej zimnowojennej równowagi. Był to również świat, w którym rozwijający się system ONZ dawał obietnicę zaspokojenia potrzeb humanitarnych w razie ich pojawienia się. Ten świat już nie istnieje – twierdzą Ben Wisner i J. C. Gaillard, autorzy opracowania An introduction to neglected disasters.

„Rozwój” się zmienił. Dziś byłe państwa kolonialne dzielą się na dwie skrajne grupy: państwa upadłe i państwa rozwijające się o średnim dochodzie. Nie ma już równowagi między supermocarstwami, a wiele konfliktów lokalnych i regionalnych szaleje. System Organizacji Narodów Zjednoczonych jest napięty do granic możliwości z powodu recesji gospodarczej. Wszystko to wpływa na zakres i charakter kryzysów, z którymi borykają się zwykli ludzie, oraz na to, jak kryzysy te są postrzegane przez osoby z zewnątrz.

Podcast tygodnia

Wisi nad nami katastrofa humanitarna – rozmowa z Piotrem ARAKIEM, dyrektorem Polskiego Instytutu Ekonomicznego. 

Gdzie słuchać?
Wszystko co Najważniejsze
YouTube
Anchor
Spotify
Apple Podcasts
Google Podcasts

Dziękuję za lekturę!

By zapisać się newslettera “Wspólny Świat” wystarczy kliknąć w ten [link].  

Z serdecznymi pozdrowieniami,
Mateusz Krawczyk

Materiał chroniony prawem autorskim. Dalsze rozpowszechnianie wyłącznie za zgodą wydawcy. 8 czerwca 2022