Kim był św. Patryk, patron Irlandii?

Patronem dnia jest św. Patryk. 17 marca świat obchodzi Dzień Świętego Patryka, upamiętniający rocznicę śmierci patrona Irlandii. Z biegiem czasu święto, początkowo związane z modlitwą i refleksją, przekształciło się w globalną celebrację irlandzkiej kultury i dziedzictwa, której towarzyszą parady, festiwale i duża ilość alkoholu.

Kim był św. Patryk?

.Św. Patryk urodził się w rzymskiej Brytanii pod koniec IV wieku, prawdopodobnie w 387 roku n.e. Choć dokładna data, kiedy św. Patryk przyszedł na świat pozostaje nieznana, jego życie i działalność odcisnęły głęboki ślad w historii. W wieku 16 lat został porwany przez irlandzkich piratów i spędził sześć lat w niewoli. Udało mu się uciec i powrócić do Brytanii, jednak później wrócił do Irlandii jako misjonarz, by nawracać jej mieszkańców na chrześcijaństwo. Zmarł 17 marca 461 roku.

Jedna z najbardziej znanych legend o św. Patryku głosi, że wypędził on wszystkie węże z Irlandii. W rzeczywistości prawdopodobnie jest to metafora odnosząca się do jego działalności misyjnej i nawracania pogan. Patron Irlandii jest również kojarzony z koniczyną, której trzy listki miały symbolizować Trójcę Świętą.

Zieleń św. Patryka

.Zieleń stała się nieodłącznym kolorem związanym z Dniem Świętego Patryka, symbolizującym Irlandię, nazywaną szmaragdową wyspą. Św. Patryk jest bowiem patronem wyspy. W tym dniu wiele słynnych budowli na świecie, takich jak Opera w Sydney, Wieża Eiffla czy Empire State Building w Nowym Jorku, podświetlanych jest na zielono. Od 1962 roku również rzeka Chicago nabiera tego koloru dzięki zastosowaniu ekologicznych barwników. Z USA pochodzi także zwyczaj szczypania osób, które tego dnia nie noszą choćby jednego zielonego elementu ubioru.

Dzień Św. Patryka to także okazja do skosztowania tradycyjnych dań. W Stanach Zjednoczonych najpopularniejszym posiłkiem związanym z tym świętem jest peklowana wołowina z kapustą. W Irlandii natomiast chętnie spożywa się gulasz irlandzki, chleb sodowy oraz różne dania z ziemniaków. Nieodłącznym elementem świętowania są również irlandzkie napoje, w tym piwo Guinness i whisky.

Dzień Świętego Patryka obchodzony był w Irlandii od wieków, początkowo jako święto religijne. Dopiero w 1903 roku stał się oficjalnym świętem państwowym. Tradycyjne nabożeństwa w kościołach stopniowo wzbogacano o wydarzenia kulturalne i społeczne, takie jak festyny, spotkania oraz biesiady z irlandzkimi potrawami i napojami. Pierwsza udokumentowana parada odbyła się w 1903 roku w Waterford, natomiast Dublin zorganizował swoją pierwszą oficjalną paradę w 1931 roku.

Św. Patryk obecnie

.Obecnie jedną z najbardziej znanych parad związanych z Dniem Świętego Patryka jest właśnie organizowana w Dublinie. Przyciąga artystów ulicznych, muzyków i innych, którzy prezentują irlandzką historię i kulturę poprzez występy, tańce oraz tradycyjne melodie grane na skrzypcach i dudach.

Dzięki licznej irlandzko-amerykańskiej społeczności święto to stało się niezwykle popularne w Stanach Zjednoczonych. Pierwsza parada na świecie, zorganizowana przez irlandzkich żołnierzy służących w brytyjskiej armii, odbyła się w 1762 roku na Manhattanie. Dziś nowojorska parada należy do największych i najbardziej spektakularnych na świecie.

Wielkie obchody mają miejsce także w Chicago, Bostonie, San Francisco i Filadelfii. Zielone stroje uczestników, nie tylko tych irlandzkiego pochodzenia, stały się jednym z najbardziej rozpoznawalnych elementów tego dnia. Wiele osób barwi nawet jedzenie i napoje na zielono.

W Kanadzie Dzień Świętego Patryka również obchodzony jest z rozmachem. Parady w Montrealu i Toronto należą do największych w Ameryce Północnej i łączą irlandzkie tradycje z kanadyjską kulturą. W pubach serwowane są tradycyjne potrawy, takie jak zapiekanka pasterska czy ryba z frytkami, a uczestnicy świętują przy kuflach zielonego piwa.

Australijczycy, zwłaszcza w Sydney i Melbourne, również entuzjastycznie celebrują to święto. Organizowane są parady, festiwale oraz liczne wydarzenia w pubach i restauracjach, gdzie można skosztować irlandzkiego piwa, whisky i tradycyjnych potraw.

W Wielkiej Brytanii Dzień Świętego Patryka obchodzą nie tylko osoby irlandzkiego pochodzenia. W Londynie popularna jest parada oraz festiwal na Trafalgar Square, a w Glasgow odbywa się jedna z największych imprez w kraju.

Nie tylko alkohol

.Dzień św. Patryka to obecnie święto często kojarzone jest z piciem alkoholu, mimo że pierwotnie miało ono charakter duchowy i koncentrowało się na nabożeństwach oraz spotkaniach społecznych.

Jednak według danych z raportu Global Beer Consumption Report (2023) oraz statystyk Statista, w Dzień Świętego Patryka sprzedaż alkoholu gwałtownie wzrasta. Średnia sprzedaż piwa tego dnia rośnie o około 174 proc., a mocnych alkoholi o 153 proc. Przeciętnie na jedną osobę przypada około 4,2 drinka.

Co łączy Polskę i Irlandię?

.Constance Markievicz (1868–1927) to postać, która na stałe zapisała się w historii Irlandii jako pierwsza kobieta wybrana do brytyjskiego parlamentu oraz pierwsza kobieta minister na świecie (poza rządem bolszewickim). Bohaterka Powstania Wielkanocnego do dziś pozostaje inspiracją zarówno dla Irlandczyków, jak i dla Polaków i Ukraińców, o czym pisał na łamach „Wszystko Co Najważniejsze” prof. Arkady Rzegocki.

W 2024 roku świętowaliśmy 150. rocznicę urodzin Kazimierza Markiewicza – artysty, malarza i pisarza, który był mężem Constance. Jego twórczość znana była również w Krakowie, Paryżu i Dublinie, a jego portrety, w tym Józefa Piłsudskiego i Ignacego Mościckiego, znajdują się w irlandzkim parlamencie oraz National Gallery of Ireland. Rocznicowe obchody objęły m.in. wystawy w Galerii Narodowej i Bibliotece Narodowej w Dublinie oraz w The United Arts Club – miejscu, którego Kazimierz był współzałożycielem.

Polacy w Irlandii

.Polska społeczność w Irlandii od lat odgrywa istotną rolę w życiu społecznym i gospodarczym tego kraju. Według danych ze spisu powszechnego z 2022 roku, liczba Polaków mieszkających w Irlandii przekracza 130 tysięcy, co czyni ich drugą co do wielkości grupą imigrantów po obywatelach Wielkiej Brytanii. Polacy pojawiali się w Irlandii już wcześniej, jednak prawdziwa fala emigracji rozpoczęła się po 2004 roku, gdy Polska przystąpiła do Unii Europejskiej. Irlandia była jednym z pierwszych krajów, które natychmiast otworzyły swój rynek pracy dla obywateli nowych państw członkowskich, co przyciągnęło tysiące Polaków poszukujących lepszych warunków życia i zatrudnienia.

W szczytowym momencie, przed światowym kryzysem finansowym w 2008 roku, liczba Polaków w Irlandii przekraczała 150 tysięcy. Pomimo recesji i trudności gospodarczych, znaczna część społeczności pozostała, a wielu imigrantów zdecydowało się na stałe osiedlenie w tym kraju.

Polska diaspora w Irlandii jest dobrze zintegrowana z lokalnym społeczeństwem. Polacy pracują głównie w branży budowlanej, gastronomii, handlu, opiece zdrowotnej oraz sektorze IT. Irlandzcy pracodawcy cenią polskich pracowników za ich solidność i zaangażowanie. Ważnym elementem życia Polaków w Irlandii są polskie szkoły sobotnie, które pozwalają dzieciom emigrantów zachować kontakt z językiem ojczystym i kulturą. Polskie parafie również odgrywają istotną rolę integracyjną, organizując wydarzenia religijne oraz kulturalne.

Polacy w Irlandii mają dostęp do polskojęzycznych mediów, takich jak „Nasz Głos” i „Polska Gazeta”, które informują o najważniejszych wydarzeniach dotyczących Polonii. Istnieje także wiele organizacji wspierających polskich imigrantów, m.in. Forum Polonia czy Polska Macierz Szkolna w Irlandii, które pomagają w edukacji, integracji i sprawach prawnych.

Część Polaków po kryzysie gospodarczym zdecydowała się na powrót do kraju, wielu osiedliło się na stałe i zdobyło irlandzkie obywatelstwo. Dzisiaj społeczność polska stanowi istotny element irlandzkiego społeczeństwa, a jej przedstawiciele coraz częściej angażują się w życie polityczne i społeczne kraju.

PAP / WcN / MK