Reuters Institute o wpływie wojny na media cyfrowe

Jaki wpływ na media cyfrowe ma wojna na Ukrainie, kryzys kosztów utrzymania i pandemia? Autorzy najnowszego raportu Reuters Institute – Digital News Report 2022 wskazują na spadek zaufania do mediów.
.Świat staje się coraz bardziej niepewny – wojna w Europie i poważny kryzys uchodźczy dodatkowo potęgują skutki pandemii, nie wspominając o zbliżającym się zagrożeniu związanym ze zmianami klimatycznymi – czytamy w raporcie Reuters Institute. Zapotrzebowanie na rzetelne informacje, staranny kontekst i przemyślaną debatę rzadko bywało większe.
Globalne wstrząsy ostatnich kilku lat zmobilizowały wydawców do ponownego skupienia się na technologii cyfrowej, przyjęcia nowych modeli biznesowych, sposobu narracji i dystrybucji treści. Wojna na Ukrainie, długotrwały wpływ pandemii, obawy związane z wpływem dużych firm technologicznych, a teraz także kryzys związany z kosztami utrzymania zmieniły optymistyczne perspektywy raportu Instytutu Reutersa opublikowanego na rok 2021. Jakie są zatem główne wnioski płynące z Digital News Report 2022 stanowiącego jedną z najbardziej kompleksowych analiz trendów na rynku mediów cyfrowych?
Unikanie newsów w fazie swobodnego spadku
.W Wielkiej Brytanii prawie połowa ludzi (46%) twierdzi, że często lub czasami aktywnie unika wiadomości, co stanowi prawie dwukrotny wzrost w porównaniu z rokiem 2017 (24%). Podczas gdy niektóre media informacyjne odniosły sukces w budowaniu zasięgu online lub przekonywaniu ludzi do subskrypcji, a także opracowały nowe oferty w zakresie podcastów, wideo i biuletynów – podaje Reuters Institute.
Kolejne badanie przeprowadzone w kwietniu (w odpowiedzi na wojnę na Ukrainie) wykazało, że unikanie wiadomości znacznie wzrosło w krajach znajdujących się bliżej Ukrainy, takich jak Polska i Niemcy, podczas gdy dane dla Wielkiej Brytanii pozostały względnie niezmienione. Jeden z głównych autorów raportu, Nic Newman, w rozmowie z journalism.co.uk, zwraca uwagę, że połączenie poważnych, złożonych tematów i sposobu, w jaki media je relacjonują, często nie daje czytelnikom poczucia poinformowania lub wzmocnienia, a także po prostu negatywnie wpływa na ich nastrój.
Chodzi też o to, że ludzie czują się bezsilni wobec tych ogromnych, globalnych, złożonych problemów, że nic nie mogą z nimi zrobić. Dlatego niektórzy po prostu się wyłączają, bo zawsze jest coś ciekawszego do zrobienia w telefonie komórkowym, komentuje Newman.
Zaufanie do mediów z trudem odbudowuje się po skutkach Brexitu
.Jeszcze w 2015 roku Wielka Brytania należała do krajów o najwyższym poziomie zaufania do wiadomości (51% respondentów ufało wiadomościom przez większość czasu), jednak referendum w sprawie Brexitu nadszarpnęło to zaufanie.
Nic Newman twierdzi, że media są obwiniane za dostarczanie złych wiadomości, co jest odzwierciedleniem szerszych podziałów społecznych, politycznych i kulturowych.
Po niewielkim wzroście zaufania w ubiegłym roku (kiedy to widzowie szukali wiarygodnych informacji na temat kwestii, która ich bezpośrednio dotyczyła), zaufanie spadło do 34 procent.
Autorzy raportu Reuters Institute zauważają, że szczególnie mocno ucierpiała BBC News, do której zaufanie spadło o 20 punktów procentowych w ciągu ostatnich pięciu lat, z 75% do 55%. Nowy gracz na rynku, GB News, ma 27% zaufania do marki, a The Sun plasuje się za nim z wynikiem 12%.
Ograniczenie prenumerat i kryzys kosztów utrzymania
.Wojna na Ukrainie spowodowała ponowny wzrost liczby subskrypcji. The Telegraph ma ponad 500 tys. cyfrowych abonentów. Kolejne miejsca zajmują The Times i Sunday Times z około 400 tys. The Guardian i Financial Times przekroczyły niedawno próg 1 miliona cyfrowych subskrybentów – czytamy w raporcieReuters Institute – Digital News Report 2022.
Mimo to zaledwie dziewięć procent Brytyjczyków płaci za wiadomości online. Jest to wzrost, w porównaniu z rokiem ubiegłym, kiedy to odsetek ten wynosił osiem procent, ale znacznie poniżej średniej rynkowej, która wynosi 17 procent, oraz 19 procent w Stanach Zjednoczonych.
W obliczu ponownego kryzysu związanego z kosztami utrzymania, wiele redakcji prasowych obawia się, że ich prenumeratorzy zostaną pozbawieni abonamentu, ponieważ czytelnicy zaciskają pasa. Dziewięć procent abonentów twierdzi, że w tym roku przejdzie na „dietę prenumeraty medialnej”.
Wydawnictwa informacyjne będą musiały pracować ciężej, aby skłonić czytelników do utrzymania prenumeraty, jeśli skorzystają z oferty próbnej, oraz aby udowodnić swoją wartość tym, którzy obecnie decydują się płacić.
Kluczem do sukcesu jest zatrzymanie ludzi i utrzymanie średniej wartości klientów na jak najwyższym poziomie, a następnie, gdy nastaną bardziej słoneczne czasy, rozpoczęcie wzrostu. (…) Nie sądzę, abyśmy przeceniali wpływ kryzysu związanego z kosztami utrzymania, myślę, że będzie to naprawdę poważny problem dla firm medialnych w ciągu najbliższych kilku lat, komentuje Newman.
Media społecznościowe wygrywają bitwę o generację Z
.Generacja Z jest o wiele bardziej sceptyczna, niż poprzednie pokolenia w stosunku do wiadomości, które widzą na swoich ekranach – podają autorzy raportu Reuters Institute. Ponad jedna trzecia (39 proc.) osób w wieku 18-24 lat w Wielkiej Brytanii twierdzi, że media społecznościowe są obecnie ich głównym źródłem wiadomości. Rzadziej chcą korzystać z serwisów informacyjnych lub aplikacji. Newsroomy nie mogą zakładać, że są znane młodej publiczności i muszą pracować ciężej, aby znaleźć i pozyskać tę grupę odbiorców.
To młode pokolenie jest inne; inaczej definiuje wiadomości i jest mniej zainteresowane tradycyjnymi tematami, takimi jak polityka, a bardziej kształtuje je społeczny aspekt wiadomości; to, kto opowiada historię, jest dla nich równie ważne, jak to, czym jest sama historia i jak przebiega rozmowa, dodaje Newman.
Facebook traci, podczas gdy TikTok rośnie w siłę, zarówno jeśli chodzi o ogólne użytkowanie, jak i o wiadomości. Obecnie korzysta z niego 40 procent osób poniżej 25 roku życia, a 15 procent używa go do wiadomości, choć są to dane globalne, a Wielka Brytania pozostaje nieco w tyle. Widoczny zwrot BBC News w sprawie uruchomienia serwisu TikTok jest znakiem, że wydawcy wiadomości nie mogą dłużej ignorować tej platformy, ponieważ młodzi odbiorcy chcą wiarygodnych źródeł informacji na platformie, która wciąż boryka się z dezinformacją.
Ostrzeżenie przed wzrostem popularności Substack
.Newslettery stały się na świecie bardzo popularne, a jednym z głównych powodów tego stanu rzeczy jest dostawca subskrypcji newsletterów Substack, a także jego konkurenci Revue i Bulletin.
Newman ostrzega jednak, że jest to nadal zjawisko w dużej mierze charakterystyczne dla Stanów Zjednoczonych, ze względu na wyższy odsetek amerykańskich konsumentów, którzy subskrybują treści poszczególnych dziennikarzy (siedem procent w porównaniu z jednym procentem w Australii i Niemczech).
Wielkość rynku amerykańskiego i status Substack, jako produktu Doliny Krzemowej, oznaczają, że nie ma gwarancji, iż w innym miejscu na świecie przyjmie się on w takim samym stopniu. E-maile od indywidualnych dziennikarzy w USA (18%) są prawie pięć razy bardziej popularne niż w Wielkiej Brytanii (4%) i ponad dwa razy bardziej niż w Niemczech (8%).
Rozgrzewająca się konkurencja w podcastach
.Wzrost popularności podcastów powrócił po tym, jak pandemia zmniejszyła ich rozkwit. W Wielkiej Brytanii 25 procent respondentów słucha podcastów, co stanowi wzrost o trzy punkty procentowe w porównaniu z rokiem poprzednim.
Spotify wyprzedził BBC Sounds, jako najczęściej używaną platformę do słuchania podcastów w Wielkiej Brytanii, osiągając 30-procentowy udział wśród użytkowników podcastów. Warto obserwować, jak YouTube wchodzi na ten rynek jako narzędzie do ich wyszukiwania.
Platformy te wprowadzają również własne poziomy subskrypcji, dlatego redakcje informacyjne muszą przemyśleć swoje priorytety w zakresie przychodów, pozyskiwania odbiorców i danych. W tym obszarze zapowiada się coraz większa konkurencja.
Wideo nie jest liderem
.W 2022 roku zaskoczeniem dla niektórych będzie fakt, że wideo nadal pozostaje w tyle za tekstem jako najczęściej wybierane medium. W Wielkiej Brytanii 71 proc. odbiorców woli czytać wiadomości, podczas gdy zaledwie 6 proc. preferuje wideo. Tekst jest preferowanym medium we wszystkich grupach wiekowych, nie tylko wśród starszych odbiorców.
Tendencja ta jest taka sama na większości rynków, choć kraje, w których preferowane jest wideo, to Filipiny (26%), Meksyk i Peru (24%).
Jest to nieco sprzeczne z przekonaniem, że młodzi ludzie po prostu oglądają TikTok przez cały dzień, ale w rzeczywistości wolą mieć kontrolę (oferowaną przez tekst), chodzi o szybkość wchodzenia i wychodzenia, aby uzyskać dostęp do potrzebnych informacji. (…) Nie chodzi o to, by (media – przyp. red.) „robiły tekst, a nie wideo”. Chodzi o to, jak przy ograniczonych zasobach dostarczać wiadomości do różnych grup odbiorców, które są odpowiednie i istotne, komentuje Newman.
Widzowie uważają również, że reklamy wideo typu pre-roll są nieatrakcyjne. Jednak rozwój YouTube i TikTok oznacza również nowy zwrot w kierunku wideo, więc pojawiają się poważne pytania o to, jak znaleźć to, co najlepsze z obu platform i wybrać odpowiednie medium dla odpowiednich treści.
Użytkownicy mediów pilnują danych w obliczu przyszłości bez ciasteczek
.Google ma zamiar wycofać pliki cookie innych firm od 2023 r., w związku z czym redakcje informacyjne muszą zacząć gromadzić własne dane, jeśli chcą utrzymać swój model biznesowy w przyszłości.
Odbiorcy są w dużej mierze sceptycznie nastawieni do gromadzenia danych. Tylko 16% użytkowników w Wielkiej Brytanii twierdzi, że zarejestrowało się w serwisie informacyjnym (podając swój adres e-mail), co jest jednym z najniższych wyników w badaniu i znacznie poniżej średniej (28%).
Skłonność do dzielenia się danymi jest zasadniczo zakorzeniona w zaufaniu, dlatego przejrzystość w zakresie ich wykorzystywania ma kluczowe znaczenie.
Nieprawdziwe informacje nadal są powodem do zmartwień
.Pandemia przyniosła ze sobą obawy dotyczące tego, co w sieci jest prawdziwe, a co fałszywe. W tym kontekście niewiele się zmieniło. Osoby, które twierdzą, że korzystają z mediów społecznościowych głównie jako źródła wiadomości, są bardziej zaniepokojone (61%) niż osoby, które w ogóle z nich nie korzystają (48%).
W Europie najbardziej rozpowszechnionym tematem, na który podawano nieprawdziwe informacje, jest covid-19, zaraz za polityką, celebrytami, zmianami klimatu, imigracją i produktami.
Fałszywe informacje rozprzestrzeniają się nie tylko na Facebooku czy TikToku, ale także na mniejszych platformach, gdzie problem ten narasta. Nie dysponują one takimi zasobami, by go powstrzymać dezinformację.
Wyraźne różnice pokoleniowe w postrzeganiu roli dziennikarzy
.Wytyczne dla redakcji prasowych, dotyczące tego, w jaki sposób dziennikarze powinni korzystać z mediów społecznościowych, trafiły ostatnio na pierwsze strony gazet, czego przykładem jest ostrzeżenie BBC, by pracownicy nie brali udziału w sygnalizowaniu cnoty.
Istnieją jednak bardzo wyraźne różnice co do tego, jak dziennikarze powinni zachowywać się w sieci. Im młodszy odbiorca wiadomości, tym bardziej uważa, że dziennikarze powinni mieć możliwość swobodnego wypowiadania się na swoich kanałach w mediach społecznościowych. Starsi konsumenci wiadomości sądzą, że dziennikarze powinni trzymać się faktów. Jak stwierdzono w raporcie „Jest to kolejny sposób, w jaki media społecznościowe i cyfrowe podważają normy dziennikarskie„.
Pełna wersja Digital News Report 2022 [LINK]