Odważcie się eksportować! Dyplomacja ekonomiczna à la française

Kolejny rok z rzędu Francja odnotowuje wielki deficyt w bilansie handlowym – pisze prof. Aleksander Surdej

.Nawet jeśli 191 miliardów euro deficytu w 2022 roku skorygowane zostanie o wpływy z turystyki i zyski instytucji finansowych działających w skali międzynarodowej, to wciąż około 100 miliardów euro deficytu tworzy efekt wstrząsowy – szczególnie jeśli jest porównywane z 82 miliardami euro nadwyżki uzyskanej przez gospodarkę Niemiec.

Nic dziwnego zatem, że rząd Francji zapowiada w dokumencie „Oser l’Export” mocne i energiczne działania w celu wsparcia eksportu swoich przedsiębiorstw – nie tych największych, które w przemyśle samochodowym, lotnictwie czy dobrach luksusowych są obecne prawie że wszędzie (14% światowego eksportu kosmetyków to eksport francuski, podobne udziały ma Francja w aeronautyce i produktach przemysłu kosmicznego, a 18% światowego obrotu napojami alkoholowymi to efekt pracy francuskich winnic i winiarzy), lecz wywołanie mocniejszej reakcji eksportowej firm małych i średnich.

W 2022 roku Francja odnotowała 145 tysięcy eksportujących przedsiębiorstw. Na zapowiadane programem „Oser l’Export” wsparcie obsługi eksportu małych i średnich firm rząd Francji zamierza przeznaczać 250 milionów euro rocznie. Ze środków tych sfinansowana zostanie implementacja 13 narzędzi, która mają zwiększyć liczbę eksportujących firm do 200 tysięcy w 2030 roku.

Jakie to narzędzia i jakie problemy małych i średnich firm mają pomóc rozwiązać? Małe firmy często nie mają odpowiednich kadr, aby przygotować się do działalności eksportowej, a zatrudnienie dodatkowych osób jest kosztowne. Rząd zapowiada więc dotowanie zatrudnienia młodych osób, które przygotowywać będą działania eksportowe. Zainteresowane firmy mogą otrzymać na zatrudnienie takiego pracownika 12 tysięcy euro, ale kwota ta nie może przekraczać 50% kosztów związanych z przygotowaniem się do eksportowania.

Migracyjna mozaika Francji daje możliwość uruchomienia tzw. międzynarodowego wolontariatu. Rząd Francji deklaruje finansowanie kosztów dwóch miesięcy wolontariatu, widząc potencjalne korzyści dla młodego wolontariusza (styka się i poznaje francuską firmę) i dla przedsiębiorstwa (wolontariusz może stać się przewodnikiem po możliwościach eksportu do swojego kraju pochodzenia).

Działalność eksportową prowadzi 20% francuskich MSP – w Niemczech udział ten wynosi 80%. Rząd Francji chce, aby świadomość szans na szybszy rozwój i większą biznesową odporność stała się udziałem wielu przedsiębiorstw. Team France Export (TFE) zintensyfikuje działalność poza metropoliami, zorganizuje Dni Eksportu w regionach i zachęci parlamentarzystów do niesienia kaganka pro-eksportowego do swojego elektoratu.

Brak szczegółowej wiedzy na temat działań, które są warunkiem rozpoczęcia eksportu skłania rząd do stworzenia cyfrowej Akademii Eksportu. Umożliwi ona zainteresowanym firmom zarejestrowanie się i skorzystanie ze szkoleń oferowanych przez TFE. W ten sposób w ciągu najbliższych pięciu lat przeszkolonych zostanie co najmniej 50 tysięcy firm. Przygotowujące się do rozpoczęcia działalności eksportowej firmy będą mogły skorzystać, na każdym etapie przygotowań, z pomocy licencjonowanych mentorów – radców do spraw handlu zagranicznego.

Francja zamierza poprawić wizerunek swoich firm, eksponując je razem na targach międzynarodowych, w wyodrębnionych sektorach i w kolorach kraju. Planuje zwiększenie liczby francuskich firm na targach i wystawach międzynarodowych podnosząc wskaźnik dofinansowania takiego, nie raz kosztownego, uczestnictwa. Refundowanych ma być 30% takich kosztów, a nie jak obecnie 18%. Chociaż wskaźnik ten będzie wciąż niższy niż w Niemczech (refundacja 40%), czy Włoszech (pełna refundacja), to rząd Francji liczy na to, że do 2027 roku w zagranicznych targach i wystawach weźmie udział 5 tysięcy firm zakwalifikowanych do programu.

Firmy francuskie korzystają z wielu platform handlu elektronicznego, ale ich obecność jest rozproszona i utrudnia stworzenie zbiorowego efektu wizerunkowego. Podobnie jak na targach, rząd chce doprowadzić do eksponowania francuskich firm w sposób sektorowo zgrupowany tak, aby na wielkich platformach handlu międzynarodowego funkcjonowały pod jedną flagą i wykorzystywał i wzmacniały dobrą markę Francji.

W działania na rzecz wzmocnienia marki kraju zaprzężonych ma być 163 francuskich ambasad i 92 konsulatów. Mają one aktywnie wspierać obecność firm francuskich w krajach swojego urzędowania. Ambasador powinien stworzyć radę ekonomiczną zapewniającą koordynację i ułatwiającą wymianę informacji pomiędzy podmiotami francuskimi obecnymi w kraju swojej misji.

Rząd Francji uważa, że firmy tego kraju nie w pełni wykorzystują możliwości, które stworzyło podpisanie przez Unię Europejską, reprezentującą w obszarze handlu międzynarodowego państwa członkowskie, 40 umów handlowych z 74 partnerami. Lepsza wiedza o korzyściach, które przynoszą te umowy powinna pozwolić na obniżkę kosztów eksportu i zmniejszenie mitręg biurokratycznych. Rząd Francji zamierza również wspierać większy udział swoich firm w przetargach międzynarodowych.

Dodatkiem do tych działań jest użycie „widzialnej ręki państwa” w celu wsparcia eksportu konkretnych firm (wyłonionych w rzetelnych konkursach) i w dziedzinach przyszłej ekspansji (energia, ochrona środowiska i zdrowie).

.Francuska dyplomacja kierowana przez Catherine Colonnę (ambasador Francji w OECD w latach 2017-19) przyjmuje zatem jeszcze silniejszą orientację ekonomiczną, zyskując nowe narzędzia i zwiększając zasoby. Jest tak, gdyż, zdaniem Premier Elisabeth Borne, ostatnie lata i wydarzenia „uwidaczniają decydującą rolę wymiany handlowej dla zdolności państw do zapewnienia sobie suwerenności ekonomicznej, odporności i bezpieczeństwa łańcuchów zaopatrzenia”.

Aleksander Surdej
Tekst ukazał się w nr 57 miesięcznika opinii „Wszystko co Najważniejsze” [PRENUMERATA: Sklep Idei LINK >>>]