Mistrz Mowy Polskiej 2025 [Lista nominowanych]

Ogłoszono nazwiska osób nominowanych do tytułów Mistrza Mowy Polskiej oraz Kuźni Mistrzów Mowy. Uroczystość w Pałacu Rzeczypospolitej rozpoczęła ogólnopolskie głosowanie Vox Populi.

Mistrz Mowy Polskiej 2025

.Marcin Gmys, Anna Lisiecka, Krystyna Kofta, Marcin Januszkiewicz, Teresa Drozda, Barbara Stępniak-Wilk, Aleksander Gosk, Adam Woronowicz, Joanna Dunikowska-Paź, Jakub Bulzak, Joanna Szczepkowska oraz Mateusz Borek znaleźli się wśród nominowanych na tytuł Mistrza Mowy Polskiej 2025.

O tytuł Kuźni Mistrzów Mowy zawalczą „Moda na język polski” – program TVP3 Rzeszów, Grupa Artystyczna SAFO z Dębicy, PROM Kultury Saska Kępa Stowarzyszenie Tłumaczy Literatury oraz Zespół regionalny „STAROWIEJSKI HYR”. Ogłoszenie nominacji w Pałacu Rzeczypospolitej w Warszawie rozpoczęło ogólnopolski plebiscyt, w czasie którego internauci, czytelnicy i radiosłuchacze wskazują swoich faworytów. Zdobywcy największej liczby głosów otrzymają tytuły Vox Populi: Mistrza Mowy Polskiej oraz Kuźni Mistrzów Mowy Polskiej.

Do kiedy będzie można głosować?

.Głosować można na stronie internetowej programu – każdy głos to 1 punkt – oraz wysyłając kartkę pocztową z nazwiskiem kandydata pod adres: Sekretariat Programu Mistrz Mowy Polskiej, ul. Parowcowa 2/8, 02-445 Warszawa – każda kartka to 3 punkty. Głosowanie będzie trwało do 20 września 2025 r. Jak wskazują organizatorzy, celem programu jest nie tylko nagradzanie osób mówiących poprawnie, barwnie i mądrze, lecz również, a może nawet przede wszystkim, zachęcanie jak najszerszego kręgu Polek i Polaków do świadomego kultywowania tradycji pięknej polskiej mowy.

W 2025 roku przypada jubileuszowa, 25. edycja Programu Społecznego Mistrz Mowy Polskiej. W gronie laureatów znajdują się m.in. Krystyna Czubówna, Anna Dymna, Irena Santor, Magda Umer, Wojciech Mann, Wojciech Młynarski, Tomasz Organek, Andrzej Seweryn oraz Krzysztof Zanussi. W 2024 roku jurorzy nagrodzili aktora Piotra Polka, dziennikarza Jakuba Poradę oraz rysownika Henryka Sawkę, a Wawrzyn Mowy Polskiej otrzymał założyciel krakowskiego Teatru STU – Krzysztof Jasiński. W głosowaniu Vox Populi zwyciężyła Katarzyna Kasia.

Złote Laury Akademii

.Podczas uroczystości wręczono również nagrody specjalne – Złote Laury Akademii. Otrzymali je duchowny rzymskokatolicki, poeta, profesor nauk teologicznych Krzysztof Pawlina oraz literaturoznawca, tłumacz, pisarz, doktor habilitowany nauk humanistycznych, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego, sekretarz Wisławy Szymborskiej, a po jej śmierci prezes fundacji jej imienia Michał Rusinek

Złote Laury Akademii przyznawane są od 2013 roku. W gronie laureatów znajdują się m.in. Ernest Bryll i Józef Hen (2018 r.), Olga Tokarczuk i Carlos Marrodan Casas (2019 r.), Tadeusz Deszkiewicz i Barbara Młynarska-Ahrens (2021 r.), Stanisław Janicki i Halina Machulska (2022 r.), Krzysztof Globisz i Andrzej Poczobut (2023 r.). Rok temu do grona laureatów dołączyli także Sława Przybylska i Antoni Libera. Patronatem honorowym tegoroczną edycję programu objęli: Marszałek Województwa Mazowieckiego, Marszałek Województwa Podkarpackiego, Prezydent m.st. Warszawy oraz Burmistrz Dębicy. Współorganizatorem wydarzenia jest Samorząd Województwa Mazowieckiego.

Brutalizacja języka polskiego

.Na temat zjawiska brutalizacji języka polskiego, które objawia się chociażby wzrostem częstotliwości używania wulgaryzmów w mowie codziennej, na łamach „Wszystko Co Najważniejsze” pisze Karol SAMSEL w tekście „Polszczyzna zwulgaryzowana, zbrutalizowana, zhiperbolizowana polszczyzna. Jak naprawić nasz język?„.

„Język polski jest potwornie zbrutalizowany. Ta brutalizacja wynika z naturalnej reakcji psychologicznej jego użytkowników. Widząc stopień nasycenia języka wulgaryzmami, automatycznie używamy ich coraz częściej. Wulgaryzmy są naturalną potrzebą językową. Wyrastają ze spontanicznych odruchów. Podobnie jak śmiech, wulgaryzmy są niekontrolowaną, spontaniczną reakcją, która ma dać upust emocjom”.

„Te doświadczenia świata rzeczywistego przenikają do świata literatury. Aby literatura była autentyczna, jej światy i teksty także musiały się zbrutalizować. Gdyby autorzy nienaturalnie oczyszczali język z wulgarności i stosowali język purystyczny – czyli używali wyłącznie, wręcz patologicznie, czystych form językowych – byłoby to godne większego potępienia niż używanie wulgaryzmów. Słowa niecenzuralne bowiem nazywają rzeczywistość – która czasami aż domaga się siarczystego zaklęcia – po imieniu”.

.„Przenikanie się języka popularnego i literackiego dokonuje się na prawach osmozy. Tak jak od wydania Tajemnic Paryża Eugène Sue (1982) mamy do czynienia z awansem literatury popularnej do kręgu literatury wysokiej, tak samo wraz z awansem literatury popularnej pojawiają się odstępstwa językowe i kompromisy związane z językowym decorum. Na początku wulgaryzmy wpływały na literaturę i jakość jej tworzenia. Dzisiaj jednak zalew form wulgarnych wpływa na język i jego brutalizację”.

LINK DO TEKSTU: https://wszystkoconajwazniejsze.pl/karol-samsel-zwulgaryzowana-zbrutalizowana-i-zhiperbolizowana-polszczyzna-jak-naprawic-jezyk-polski/

PAP/MJ