Jak muzea radzą sobie w czasie pandemii i obowiązkowej izolacji? We Francji wiele z nich próbuje utrzymać wirtualny kontakt z odwiedzającymi – pisze Julia MISTEWICZ
Se réinventer, czyli „odmieniać się, wymyślić się na nowo” – to zwrot, który w odniesieniu do kultury w czasie kwarantanny pojawia się we Francji najczęściej i symbolizuje inicjatywy muzeów, galerii i innych instytucji kulturalnych przenoszących się do sieci i próbujących w dobie pandemii zainteresować swoją kolekcją wszystkich miłośników sztuki.
Większość muzeów we Francji, łącznie z tymi mniejszymi i z utrudnionym dostępem, w gorzej skomunikowanych miejscowościach, umożliwia zdalne zwiedzanie swoich wnętrz. Pandemia okazała się zatem nie tylko stratą, ale także szansą na wypromowanie miejsc mniej oczywistych, natomiast dla zwiedzających jest to szansa zobaczenia miejsc, do których zwykle trudno się dostać.
W koordynacji i promowaniu działań muzeów w czasie pandemii pomaga państwo. Ministerstwo kultury utworzyło specjalną stronę internetową, na której zgromadzono blisko tysiąc propozycji – wirtualną ofertę instytucji kulturalnych Francji.
Najczęściej muzea udostępniają katalogi online, wirtualne spacery po wystawach i nagrania konferencji. Centrum Pompidou, Muzeum Impresjonizmu w Giverny czy zamek Chambord – to tylko kilka miejsc, które udostępniły w serwisie YouTube możliwość zwiedzania obiektów z osobistą asystą detektorów tych placówek i kuratorów znajdujących się w nich wystaw, oferując w ten sposób ekskluzywną wizytę w pozbawionych turystów muzeach.
.Podczas wirtualnej wizyty w Musée Jacquemart-André o obrazach prezentowanych na wystawie poświęconej Turnerowi opowiadają aktorzy, dziennikarze, pisarze i dyrektorzy instytucji kulturalnych. W niektórych muzeach, np. w paryskim Muzeum Picassa, zamiast oglądania obrazów udostępniono informacje o ich historii, co pozwala na alternatywny sposób doświadczania sztuki. Pałac w Wersalu udostępnia natomiast drogą internetową swoje wnętrza; podczas ich oglądania można słuchać nagrań muzyki barokowej.
Niezliczone są propozycje dla dzieci: przedstawienia, gry czy opowiadanie bajek. Na nagraniach przygotowanych przez Louvre aktorzy opowiadają bajki inspirowane znajdującymi się tam obrazami. Louvre-Lens proponuje warsztaty dla osób w każdym wieku, a także prywatne zwiedzanie muzeum z przewodnikiem przez video, na żywo. Uruchomiona została linia telefoniczna, dzięki której można porozmawiać o sztuce z pracownikami muzeum czy posłuchać opisów dzieł. Co ciekawe, w każdą niedzielę proponowane są rozmowy w języku polskim. Lens i całe Zagłębie Północne są związane z przybyłymi tam Polakami, dlatego znajdujące się tam muzeum proponuje naukę języka polskiego przez telefon, pomoc w tłumaczeniach na polski czy konwersacje po polsku o sztuce.
W Muzeum Sztuki i Archeologii w Besançon wybucha epidemia. Wirusem, sprawiającym, że się śpiewa zamiast mówić, pracowników muzeum zaraził jeden z eksponatów. Trwa dochodzenie w sprawie znalezienia winnego. Taki jest punkt wyjścia miniserialu „OpérAmusée”, stworzonego przez Muzeum Sztuki i Archeologii w Besançon. Pracownicy muzeum, którym użyczyli głosu śpiewacy operowi, wskazują obrazy i rzeźby podejrzane o wywołanie epidemii, jednocześnie opowiadając o dziele, historii jego powstania czy ciekawych szczegółach.
.Z kolei w grze przygotowanej przez Muzeum Sztuk Pięknych w Bordeaux to odwiedzający musi znaleźć rozwiązanie sprawy kryminalnej, kierując się podpowiedziami powiązanymi ze znajdującymi się w muzeum dziełami, które oczywiście w ten sposób są przybliżane odbiorcy.
Wirtualne oprowadzanie czy podcasty są świetnym uzupełnieniem tego, co można zobaczyć w muzeum na żywo. Niektóre propozycje są jednak skierowane do nieco innego odbiorcy niż najczęstsi bywalcy muzeów. Z nadzieją na odkrycie przez nową publiczność.
Julia Mistewicz
