matematyka

Jest ważne, by wiedza nie przesłoniła nam świata zwykłych ludzi, by rozum nie stał się obiektem kultu, by moc tworzenia i niszczenia nie dała nam przekonania, że możemy nią dysponować według własnego uznania.

Matematyka i hazard mają wspólną historię. Wiele pomysłów, które są dziś kluczowe dla współczesnej nauki (od teorii prawdopodobieństwa i statystyki po teorię gier i chaosu), wywodzi się z badań nad hazardem.

Funkcja nauki w technologii jest taka sama jak funkcja doświadczenia w nauce: eliminowanie błędów.

Jednym z ciekawszych pomysłów jest połączenie maratonu i matematyki. Uczniowie rozwiązują zadania matematyczne całą noc. Rozwiązują setki i tysiące zadań na różnym poziomie. I fenomen: matematyka łączy dzieci w pionie, nie w poziomie: piętnastolatek siedzi obok ośmiolatka, dwunastolatek pomaga dziesięciolatkowi, gimnazjalista współpracuje z uczniem oddziału wczesnoszkolnego.

Wrocław na początku września 2017 r. stał się na kilka dni matematyczną stolicą świata – konferencja poświęcona uhonorowaniu profesora Eliasa Steina z Uniwersytetu w Princeton, uważanego za ojca współczesnej analizy harmonicznej, przyciągnęła do stolicy Dolnego Śląska ponad dwustu matematyków z całego świata – piszą prof. Piotr BILER i prof. Dariusz BURACZEWSKI.

W fizyce powtarza się ważne eksperymenty wielokrotnie, z rosnącą precyzją. W medycynie i naukach społecznych pytań jest więcej i eksperymenty powtarzane są rzadko. Do tego elektrony są wszędzie takie same i niezmienne w czasie (a może jednak nie?), a powtórzenie eksperymentu socjologicznego jest trudne.

Im ładniej prezentowane są dane, tym łatwiej w nie wierzymy. Smartfon liczy mi kroki i mówi, ile straciłem kalorii. Ale przecież nie wie, czy wspinałem się na górę i czy niosłem ciężki plecak. Sceptycy zakładają sobie kilka urządzeń i porównują wyniki. Rezultatem jest utrata zaufania. Dlatego gdy widzę wiele liczb o zaskakującej precyzji, zapala mi się czerwona lampka. A zwłaszcza, gdy liczby mają decydować o moim życiu.

Nie trzeba być ekonomistą, klimatologiem ani wulkanologiem, aby coś rozumieć. W jak szerokim zakresie mamy szukać odpowiedzi, jak głęboko poznawać poszczególne działy wiedzy? Odpowiedzią jest interdyscyplinarność, ale łatwiej jest wypowiedzieć słowo, niż to osiągnąć.

„Następnym razem, gdy poczujesz pokusę sprawdzenia wiadomości, zatrzymaj się na chwilę i przyjrzyj się tej chęci. Rozpoznaj ją, a następnie zignoruj. Ćwicz się w ignorowaniu rozproszeń. To dużo skuteczniejsza technika niż próba zmuszenia się siłą woli, by w ogóle nie odczuwać pokus” – Barbara Oakley o skutecznym uczeniu się, o złych i dobrych nawykach, o unikaniu poddawania się impulsom.

„Tworząc bibliotekę wiedzy w swoim umyśle, szkolisz go do tego, by rozpoznawał nie tylko określony problem, lecz również różne typy i klasy problemów, tak abyś wiedział, jak szybko poradzić sobie z zadaniem, które pojawia się przed Tobą. Zaczniesz zauważać wzorce, które upraszczają rozwiązywanie problemów, i szybko się przekonasz, że różne możliwe rozwiązania czekają na skraju Twojej pamięci”

Wczoraj obchodziliśmy święto liczby pi, fundamentalnej stałej matematyki, ale także i fizyki, a przez to całego wszechświata. Pi pojawia się w równaniach mechaniki kwantowej i ogólnej teorii względności. W skali makro i mikro, a wszystko dzięki temu, że matematyka jest immanentną cechą wszechświata, niektórzy twierdzą, iż wszechświat jest matematyczny.

Zacznijmy wreszcie propagować pogląd, że osoby publiczne nie zwierzają się z swoich kłopotów ze szkolną matematyką. Przyjmijmy, że to już jest passe. A może od tego właśnie trzeba zacząć? Tak jak nikt nie chwali się tym, że nic nie czyta, czy jest ignorantem w dziedzinie historii. Przestańmy się chwalić tym, że jesteśmy słabi z matematyki nie tylko publicznie.

Matematyka uczy myślenia, a pokolenie dobrze uczone matematyki osiągnie w przyszłości więcej w każdej dziedzinie wiedzy. Nie marnujmy tego potencjału. Matematyczni analfabeci nie tylko nie będą inżynierami, ale nie będą potrafili pełnić wielu ról społecznych. Potrzebujemy nowej koncepcji nauczania matematyki.