Polska inspiruje
Andrzej DUDA
W wielu zagadnieniach, od których zależy nasz wspólny los w świecie XXI wieku, warto odwoływać się do polskich doświadczeń i osiągnięć – pisze Andrzej DUDA
Po raz kolejny spoglądamy na świat z perspektywy Davos. Potrzebujemy takich debat. Davos pozostaje prawdziwie „czarodziejską górą”, z której szczytu rozpościera się panoramiczny widok na zmieniający się krajobraz światowej gospodarki, polityki i całej cywilizacji. Razem próbujemy tutaj odczytywać znaki czasu, rozpoznawać wyzwania, dostrzec zarysy nadchodzącej przyszłości.
Chciałbym z tej właśnie perspektywy skupić Państwa uwagę na Polsce. Sprzyja temu jubileuszowa symbolika. Jubilatem jest Światowe Forum Ekonomiczne w Davos, które debatuje w tym roku po raz pięćdziesiąty – ale także Polska obchodzi doniosłą rocznicę. W zeszłym roku minęło 30 lat od odzyskania przez Polaków wolności i rozpoczęcia przełomowych zmian ustrojowych i gospodarczych. Efekt tych trzech dekad to dla nas źródło wielkiej dumy: Polska jest przykładem gigantycznego sukcesu.
Mamy za sobą długą i trudną drogę. Bezkrwawa rewolucja „Solidarności” odmieniła oblicze Polski i wpłynęła na losy całego regionu Europy Środkowo-Wschodniej, jak również na przemiany w skali europejskiej i globalnej.
Świat podziwiał Polaków, jednak także powątpiewał, czy poradzimy sobie z wyzwaniem katastrofy ekonomicznej, która groziła Polsce w roku 1989. Widmo hiperinflacji, puste półki w sklepach, niewydolna państwowa gospodarka rodem z autorytarnego ustroju – taki był nasz dramatyczny punkt startu. Początki były zaiste trudne – w latach 1989–1991 produkt krajowy brutto obniżył się o 14 proc.
Gdzie jesteśmy dzisiaj? Na szczycie rankingu liderów europejskiego wzrostu. I nie jest to osiągnięcie chwilowe – polski rozwój i konkurencyjność opierają się na budowanych latami, stabilnych fundamentach. To efekt głębokich reform wolnorynkowych, a zarazem kreatywności polskich talentów. Udało się świetnie zagospodarować polską wolność. Polacy, którzy zawsze byli kreatywni i przedsiębiorczy, w nowych warunkach skorzystali z szansy rozwinięcia skrzydeł. Rozpoznawczymi znakami Polski są ambicja, determinacja, wytrwałość, które owocują sukcesami polskich firm. Istotne znaczenie dla rozwoju i modernizacji naszej gospodarki ma także członkostwo w Unii Europejskiej. Możliwość korzystania z unijnych funduszy, szeroki dostęp do unijnego rynku, pobudzenie inwestycji przyniosły Polsce wiele korzyści. Nastąpiła m.in. wielka poprawa stanu infrastruktury, w czym duże zasługi ma także prężnie działający samorząd terytorialny. Sprawnie, z dbałością o strategiczne cele gospodarcze, funkcjonują demokratyczne instytucje polskiego państwa, a szczególnie warto podkreślić dyscyplinę w zakresie finansów publicznych. Wymownym tego świadectwem jest przyjęty przez rząd budżet na rok 2020 – pierwszy w tym trzydziestoleciu budżet bez deficytu, o zrównoważonych dochodach i wydatkach.
Jeśli chcą Państwo znaleźć dobrą ilustrację pojęcia rozkwitu, proszę spojrzeć na Polskę. W trudnych latach 1989–1991 polski PKB rósł każdego roku średnio około 4 proc., a rok 2020 będzie dwudziestym dziewiątym rokiem nieprzerwanego wzrostu gospodarczego. Dzięki temu na mieszkańca Polski przypada dziś prawie trzy razy większy PKB niż w 1991 roku.
Konkurencyjność naszej gospodarki przyczynia się do dynamicznego wzrostu eksportu. Jego wartość jest dziś 14 razy większa niż trzy dekady temu. Zwiększa się udział Polski w handlu światowym. Rosną aktywność zawodowa, zamożność i komfort życia literalnie wszystkich Polaków: wzrost dochodów w każdym decylu dochodowym był w Polsce wyższy niż średni wzrost gospodarczy najwyżej rozwiniętych krajów OECD. Do tego co czwarty obywatel Polski ma wyższe wykształcenie i żyje znacznie dłużej niż 30 lat temu.
Polska staje się synonimem nowoczesności i inwestycyjnego rozmachu. Najwyższy budynek w Unii Europejskiej pnie się w górę nie gdzie indziej, tylko w Warszawie. Nieopodal naszej stolicy ma powstać Centralny Port Komunikacyjny, jeden z największych tego rodzaju europejskich projektów, którego lotnisko będzie w stanie obsługiwać rocznie 45 mln pasażerów.
Dbamy przy tym, aby polski rozwój był rozwojem zrównoważonym. Równie ważna jak sprawiedliwy wzrost gospodarczy jest dla nas troska o środowisko naturalne, m.in. poprzez ograniczenie emisji gazów cieplarnianych i zanieczyszczeń powietrza. Jeszcze w 1990 roku emitowaliśmy 400 Mt CO2 rocznie, a dziś jest to 330 Mt CO2. Chcemy, aby szanse rozwojowe były udziałem mieszkańców wszystkich obszarów kraju. Rozumiemy, jak istotną kategorią ekonomiczną, przyczyniającą się do ładu społecznego, wyzwalania ludzkiej aktywności i pobudzania mechanizmów popytowych, jest spójność społeczna. Polska znajduje się na nowym etapie rozwoju, zamykając okres transformacji i przystępując do konstruowania mocnych zrębów nowoczesnego państwa dobrobytu, opartego na dwóch filarach: sprawiedliwości społecznej i innowacyjnej gospodarce. Od roku 2016 współczynnik Giniego udaje się obniżać i jest on obecnie znacznie poniżej średniej dla Unii Europejskiej: 27,8 w porównaniu z 30,9.
W ciągu ostatnich dziesięciu lat udział wydatków na badania i rozwój w relacji do PKB wzrósł prawie trzykrotnie.
Silna, nowoczesna i dynamicznie rozwijająca się Polska jest ważnym uczestnikiem ładu europejskiego i globalnego. Właśnie wypełniliśmy naszą dwuletnią misję jako niestały członek Rady Bezpieczeństwa ONZ, kładąc szczególny nacisk na znaczenie prawa międzynarodowego. Należymy do ścisłego grona największych państw Unii Europejskiej, współkształtujących kierunki rozwoju wspólnoty. Podstawowy wymiar polskiej polityki zagranicznej to aktywna obecność w NATO oraz bliskie relacje ze Stanami Zjednoczonymi. Współtworzymy siłę NATO – Polska znajduje się wśród krajów, które przeznaczają 2 proc. PKB na cele obronne; planujemy wzrost tych nakładów do 2,5 proc. do 2030 roku. Cieszymy się z rezultatów spotkania w Londynie, które potwierdziło spoistość Sojuszu i wypełniło konkretną treścią założenia Inicjatywy Gotowości NATO 4×30. W imieniu Polski zadeklarowałem wystawienie m.in. dowództwa jednej z sześciu brygad oraz dwóch eskadr lotniczych.
Stanowimy największą gospodarkę w regionie Europy Środkowo-Wschodniej. Rośnie pozycja tej regionalnej wspólnoty w Europie i świecie. Na pewno istotnie przyczyni się do tego Inicjatywa Trójmorza, powołana przeze mnie i Panią Prezydent Chorwacji we współpracy z Prezydentami pozostałych dziesięciu państw regionu. Zasadniczym celem jest rozwój ekonomiczny i infrastrukturalny, pozwalający wyrównać lukę względem krajów Europy Zachodniej. To historyczne wyzwanie, które może diametralnie odmienić dotychczasowe wektory europejskich relacji gospodarczych i wzmocnić całą Unię. Dysponujemy po temu odpowiednim potencjałem – Trójmorze zrzesza państwa mające łącznie 111 mln mieszkańców i wytwarzające razem PKB większy niż Rosja czy Brazylia. Polska ma możliwości i ambicje, aby pełnić w tym regionalnym układzie m.in. rolę ważnego hubu biznesowego i energetycznego.
Tegoroczna debata w Davos poświęcona będzie głównie wyzwaniom, przed którymi stoi dotychczasowy model rozwoju kapitalizmu. Pytamy o nowe wzorce produkcji i konsumpcji, współdzielenia się odpowiedzialnością za stabilność klimatyczną, bezpieczeństwo i pomyślną przyszłość naszej planety. Szukamy dróg, którymi mogłyby podążać gospodarki narodowe i globalny system ekonomiczny, aby przynosić naszym społeczeństwom i całej ludzkości dobrobyt oparty na zasadach zrównoważonego rozwoju.
.W wielu tych zagadnieniach, od których zależy nasz wspólny los w świecie XXI wieku, warto także odwoływać się do doświadczeń i osiągnięć mojej Ojczyzny. Polska zdaje sobie sprawę, jak liczne problemy musi jeszcze rozwiązać, ale także z dumą prezentuje swoje sukcesy, które mają historyczną rangę. Zapraszam do studiowania naszych dokonań i współtworzenia razem z nami kolejnych. Polska inspiruje.
Andrzej Duda
Tekst publikujemy równocześnie w nr 19 miesięcznika „Wszystko Co Najważniejsze” [LINK] i we francuskim dzienniku opinii „L’Opinion” [LINK].
