Wyszehrad

Nieunikniony podział Grupy Wyszehradzkiej nie dyskredytuje Europy Środkowej. Odrzucenie często nieszczerego i prorosyjskiego „konserwatyzmu” partii Orbána jest w istocie niezbędnym warunkiem umocnienia pozycji pozostałych krajów regionu jako poważnych, wartościowych graczy.

Grupa Wyszehradzka jest ważna dla Polski. Będąc istotną częścią współpracy regionalnej, stanowi element umacniający pozycję międzynarodową i sprzyjający rozwojowi społeczno-gospodarczemu naszych czterech państw.

Wybory pokazują, że czeska scena polityczna będzie się polaryzować wokół stosunku do ANO i Andreja Babisza. Na razie „grillowanie tradycyjnych partii”, czyli ODS i CSDD, zostało zastopowane. Prawdopodobne pogorszenie koniunktury (już w przyszłym roku tempo wzrostu gospodarczego ma zwolnić) stawia reelekcję partii ANO za 4 lata pod dużym znakiem zapytania.

Istnieje w Polsce nie tylko stereotyp „Czecha Szwejka”, ale również „Czecha ateisty”. Warto bliżej przyjrzeć się temu zagadnieniu, gdyż rzeczywistość mocno odbiega od naszych wyobrażeń.

To, co realnie działo się w długiej historii kontaktów Polaków i Czechów (grubo ponad 1000 lat!), jest jednak wystarczająco interesujące, żeby nie uciekać się do takich jak wyżej, nieco ironicznych miejscami spekulacji.

12 procent przewagi Milosza Zemana nad Jirzim Drahoszem (38,6:26,6 proc.) w pierwszej turze wyborów prezydenckich nie przesądza wyniku całego głosowania. Co więcej, część analityków ostrożnie obstawia właśnie Drahosza jako nowego gospodarza praskiego Hradu. Wybory polaryzują czeskie społeczeństwo, ale też podobnie jak we wszystkich krajach Europy Środkowej, walka wyborcza jest ściśle powiązana z problemami narosłymi w okresie transformacji.

Brytyjski filozof Roger Scruton, który przed wyrzuceniem go w 1985 roku z Czechosłowacji regularnie wykładał na tajnym uniwersytecie, przyrównuje Siłę bezsilnych do tekstów wczesnochrześcijańskich męczenników, pisanych w katakumbach. Siła bezsilnych to bez wątpienia najsłynniejsza wypowiedź Havla na tematy społeczne i polityczne, formacyjna dla czeskiego ruchu opozycyjnego.

My, Polacy, myślimy często o sobie jako o narodzie, który epatuje się własnymi traumami. Szwejkowscy Czesi mają brać wszystko „na luzik” i nie przejmować się własną historią. Chciałbym w kilku punktach podważyć pewne stereotypy na przykładzie największej czeskiej traumy współczesności, czyli „zdrady w Monachium”. Kapitulacja Zachodu przed żądaniami Hitlera uchodzi w Czechach za początek XX-wiecznej gehenny narodu.

Polski rząd nie powinien oczekiwać poparcia dla idei Trójmorza. Czesi nie mają poczucia wspólnych interesów z Polską. Boją się polskiej dominacji w regionie. A sam Babisz ma powody, by Polski nie lubić – na przykład dlatego, że przez Orlen został wykupiony jego koncern Unipetrol.