Emmanuel Macron bije rekordy niepopularności

Najnowsze świeżo opublikowane badania wskazują, że prezydent Francji Emmanuel Macron bije rekordy niepopularności i w gwałtowny sposób traci sympatię Francuzów. Poziom niepopularności francuskiej głowy państwa sięga już 78%. Tylko były prezydent François Hollande miał od prezydenta Emmanuela Matrona gorsze wyniki.

Badania: rekordy niepopularności rządzących

.Co miesiąc instytut IFOP przeprowadza badanie dla Journal du Dimanche (JDD) dotyczące popularności prezydenta i premiera. Popularność Emmanuela Macrona jest tym sposobem badana od czasu jego wyboru w 2017 r., podczas gdy Michel Barnier debiutuje w badaniach jako szef rządu. Tygodnik opublikował właśnie wyniki październikowego badania, które wskazują na gwałtowny wzrost niepopularności głowy państwa.

„Tylko François Hollande wypadł gorzej, z 13% zadowolonych jego prezydenturą jesienią 2014 roku. Czy to jakieś pocieszenie? Emmanuel Macron, ze swoimi skromnymi 22%, zrównał się z mizernym wynikiem François Mitterranda we wrześniu 1991 r.” – komentuje JDD. Gazeta zapytała Frédérica Dabiego, dyrektora instytutu IFOP, o okoliczności stojące za tak słabymi wynikami: „Emmanuel Macron stracił 9 punktów od maja, ostatniego sondażu przeprowadzonego przed wyborami europejskimi i ogłoszeniem rozwiązania Zgromadzenia Narodowego”.

Jeśli wejdziemy w szczegóły badania, wówczas okaże się, że poziom niepopularności prezydenta wzrósł we wszystkich analizowanych kategoriach społeczno-zawodowych, z wyjątkiem osób w wieku 18-24 lat (63% niezadowolonych) i pracowników sektora publicznego (71% niezadowolonych). Nawet jego własne zaciągi sympatyków nie są jednomyślne w poparciu dla jego sposobu wypełniania funkcji Prezydenta Republiki. Tylko 81% wyborców Renaissance, partii prezydenta, jest mu przychylnych, podobnie jak jedynie 62% jego wyborców w pierwszej turze wyborów prezydenckich w 2022 roku. Co gorsza, można zauważyć gwałtowny spadek popularności wśród osób starszych i emerytów, głównego celu elektoralnego francuskiego centryzmu: „Upadając, prezydent traci swój skarb wyborczy: popiera go tylko 24% osób powyżej 65 roku życia (spadek o 6 punktów procentowych) i tylko 23% emerytów (spadek o 6 punktów procentowych).

.Niepopularność centroprawicowego premiera Michela Barniera również rośnie. Tylko 40% ankietowanych stwierdziło, że są zadowoleni ze sprawowania przez niego funkcji, co oznacza spadek o 5 punktów procentowych od czasu pierwszej ankiety badających jego postrzeganie przez Francuzów. Również w tym przypadku nastąpiło załamanie poparcia wśród osób powyżej 65 roku życia i emerytów (50% poparcia, spadek o 11 punktów), a jest to kategoria wyborcza, na której Republikanie przez lata budowali swoje wyborcze przetrwanie.

Sinusoidy poparcia społecznego dla Emmanuela Macrona

.Bardzo szybko po wyborze w maju 2017 r. Emmanuel Macron odnotował gwałtowny spadek wskaźnika popularności, z 64% w czerwcu 2017 r. do 23% w grudniu 2018 r. Istnieje kilka przyczyn tego spadku. Po pierwsze, brak projektu strukturyzacji kraju i społeczeństwa osłabionego wewnętrznymi kryzysami. Emmanuel Macron zawdzięcza swój wybór niezwykle korzystnemu splotowi okoliczności: aferze Francoisa Fillona (główny kandydata centroprawicy w 2017, dotknięty oskarżeniami o oszustwo) i obecności Marine le Pen w drugiej turze. Ten prezydent „wybrany domyślnie” nie mógł nie rozczarować. Afera Benalla (bliski współpracownik prezydenta oskarżony o oszustwa), ruch Żółtych Kamizelek oraz oskarżenia o pogardę i arogancję przyczyniły się do szybkiego rozczarowania Francuzów.

Od tego momentu prezydent rozpoczął powolną odbudowę swojej pozycji w 2019 r., po której nastąpiło nagłe odbicie wraz z nadejściem epidemii grypy COVID-19 z Chin wiosną 2020 r. Jego popularność ustabilizowała się na poziomie około 40%, aż do ostatecznego wzrostu (do 42%) w chwili inwazji Rosji na Ukrainę, po czym ponownie spadła, tymczasowo zatrzymana jedynie przez atak terrorystyczny Hamasu w Izraelu w październiku 2023 roku.

W ciągu siedmiu lat badanych przez IFOP widzimy, że Emmanuel Macron nigdy nie był w stanie ugruntować swojej pozycji wśród większości Francuzów. Jego reelekcja w 2022 r. odbyła się w podobnym kontekście jak poprzednio (z Marine le Pen w drugiej turze). Jednak po niej nastąpiła seria strat wyborczych: utrata bezwzględnej większości w wyborach parlamentarnych w 2022 r., upokarzająca porażka zadana przez Rassemblement National w wyborach europejskich w 2024 r., a następnie kolejna porażka w przedterminowych wyborach parlamentarnych w 2024 r.. W międzyczasie partii prezydenckiej nie udało się wygrać wyborów senatorskich, regionalnych, departamentalnych i do rad miejskich.

Rekordy niepopularności i próba wyjaśnienia

.Jak wytłumaczyć taki rekord niepopularności Emmanuela Macrona w badaniu z października 2024 roku? Według JDD, to kwestie gospodarcze i międzynarodowe obciążają prezydenta: „Co do istoty, wielu wskazuje na jego odpowiedzialność za zadłużenie […], które postawiło kraj w takiej sytuacji budżetowej, że Francuzi będą musieli dokonać poświęceń. […] Inny najczęściej wymieniany zarzut dotyczy jego domniemanej dwuznaczności wobec Izraela”, mimo że „opinia publiczna jest w dużej mierze proizraelska”, jak twierdzi Frédéric Dabi, również cytowany przez tygodnik. Jeśli chodzi o premiera Michela Barniera, on również cierpi z powodu złego stanu finansów publicznych i jego roli w przygotowaniu budżetu, który przewiduje podwyżki podatków.

Pytanie brzmi teraz, co dalej. Emmanuel Macron jest dopiero w połowie swojej drugiej kadencji, a przed nim jeszcze ponad trzy lata.  Lewica wezwała go do rezygnacji, widmo kolejnego rozwiązania Zgromadzenia Narodowego wisi nad Francją. Jego jedyną szansą na powstrzymanie spadku popularności jest unikanie codziennej polityki, stawienie się ponad sporami i obwinianie rządu Michela Barniera za przyszłe niepowodzenia.

Oprac. Nathaniel Garstecka