Wydarzenia 2024 roku, które zapiszą się w historii
Rok 2024 obfitował w zdarzenia, które mają szansę trwale zapisać się w historii. Po latach świat będzie do nich wracał, świętując kolejne rocznice. Być może niektóre najważniejsze wydarzenia 2024 roku nazwiemy przełomami.
Najważniejsze wydarzenia 2024 roku
.Do historii przechodzi tylko to, o czym chcemy pamiętać. Niektóre wydarzenia, jak wynalezienie pisma czy lądowanie człowieka na Księżycu, nie mogą być niezauważone, ponieważ kolejne pokolenia codziennie obserwują ich skutki. Pamięć jest jednak zwodnicza i lubi płatać figle. Za sprawą odkrycia Howarda Cartera i legendy grobowca Tutanchamona każdy zna imię tego nastoletniego władcy, marionetki w rękach elit, którego panowanie nie było dla Egiptu ani pomyślne, ani szczególnie pamiętne. Jego sławę zdeterminował bieg wydarzeń, na które sam faraon nie miał wpływu; co więcej, oddalonych od jego czasów o ponad trzy tysiące lat.
Być może w 2024 r. narodził się nowy Tutanchamon, którego kulturowej roli dziś nie sposób docenić, a dla przyszłych pokoleń stanie się symbolem XXI w. Istnieje szansa, że ktoś taki od pewnego czasu żyje wśród nas, ma w tej chwili 5, 10, 15 lub 65 lat, może nawet jest Polakiem. Taką postać można jednak dostrzec wyłącznie z odpowiedniej perspektywy. Zdecydowanie mniej karkołomna, choć również obarczona ryzykiem, jest próba wytypowania, jakie wydarzenia, którymi świat żył w 2024 r., mają szansę na dłużej zagościć w pamięci potomnych. Najprawdopodobniej będą to zdarzenia związane z procesami, które najsilniej zaznaczą swą obecność w życiu obecnych i przyszłych generacji. Niektóre z najważniejszych wydarzeń 2024 r. zasługują na to, by określić je mianem „historyczny”.
Zamach na Donalda Trumpa i zwycięstwo w wyborach prezydenckich
.Rok 2024 mógłby z powodzeniem nosić imię Donalda Trumpa. Po przegranej walce o reelekcję w 2020 r. jego polityczny koniec wydawał się bliski. W 2023 r. prasa na całym świecie pisała o pierwszym w dziejach byłym prezydencie USA, któremu postawiono zarzuty karne. Rok później Donald Trump znów zapisał się w historii. Tym razem jednak złotymi zgłoskami. W listopadzie wygrał wybory prezydenckie i wrócił do Białego Domu po czteroletniej przerwie, co przed nim udało się tylko Stephenowi Groverowi Clevelandowi – w XIX wieku. Nikt w najnowszej historii Stanów Zjednoczonych – ani w XX, ani w XXI stuleciu – nie dokonał tego co Trump.
Jego prezydentura będzie mieć wpływ na przebieg konfliktów międzynarodowych i rozwój innych kluczowych dla świata spraw co najmniej do końca 2028 r. Jeżeli będzie to okres przełomowy, rok 2024 zostanie zapamiętany jako spektakularny początek procesu, który zmienił oblicze globu. Jeśli nawet druga kadencja Donalda Trumpa nie okaże się tak znacząca, politolodzy oraz eksperci od marketingu politycznego będą wracać do jego wygranej w wyborach prezydenckich. Powstanie na ten temat wiele książek, a kampania 2024 r. stanie się punktem odniesienia dla kolejnych pokoleń.
Przyszłe pokolenia nie zapomną o szczególnie dramatycznym i znaczącym momencie tej kampanii – zamachu na Donalda Trumpa. Milimetry dzieliły byłego i zarazem przyszłego prezydenta od śmierci. Ruch głową w odpowiednim momencie ocalił mu życie. Po wszystkim Trump wstaje. Choć krwawi, wznosi pięść ku niebu i krzyczy: „Fight! Fight! Fight!”. Powstaje zdjęcie, które przejdzie do historii. Rodzi się mit.
Im trwalszy pomnik Donald Trump wybuduje sobie jako prezydent, tym silniej zamach na jego życie będzie oddziaływał na wyobraźnię kolejnych generacji. Istnieje szansa, że obrośnie legendą, podobnie jak zamachy na Lincolna czy Kennedy’ego. Zamach na Donalda Trumpa zyska jednak status wyjątkowego. Oto bowiem prezydent przeżył, wygrał wybory po raz drugi i ruszył zmieniać świat. Taki przekaz działa na wyobraźnię, czyż nie?
Upadek reżimu Baszara al-Asada w Syrii
.Wojna w Syrii wybuchła w 2011 r. i od tamtej pory jest jednym z najważniejszych elementów skomplikowanej układanki geopolitycznej na Bliskim Wschodzie. W jej przebieg zaangażowane są m.in. Stany Zjednoczone, Rosja, Turcja, Izrael czy Iran, a reperkusje tamtejszych wydarzeń są odczuwalne także na innych kontynentach – choćby pod postacią masowej migracji. W pierwszych dniach grudnia 2024 r. nastąpił jeden z największych przełomów w historii tego konfliktu – upadł reżim Baszara al-Asada pełniącego urząd prezydenta Syrii od 24 lat, co zmieniło układ sił w regionie. Koniec jego dotychczasowych rządów nie oznacza jednak wygaszenia konfliktu. Konsekwencje grudniowych wydarzeń będziemy odczuwać w kolejnych miesiącach, a być może latach.
Inwazja Izraela na Liban
.Atak Izraela na Liban z października 2024 r. to kolejna odsłona konfliktu, który trwa od dziesięcioleci, i nic nie wskazuje na to, by zmierzał ku końcowi. Wojska Izraela po raz pierwszy wkroczyły do Libanu w 1948 r. Kolejne inwazje miały miejsce w latach 1978, 1982, 2006 i 2024. Konflikty z 1982 i 2006 r. noszą miano I oraz II wojny libańskiej, a ostatni atak Izraela już teraz bywa określany mianem początku III wojny libańskiej.
Liban to ważne ogniwo w konflikcie izraelsko-arabskim – jednej z najdłuższych, najkrwawszych i najistotniejszych z geopolitycznego punktu widzenia serii wojen w historii najnowszej. Wydarzenia, które miały miejsce na obszarze Libanu w 2024 r., wypełnią kolejne karty dziejów tego konfliktu i podobnie jak jego wcześniejsze przełomowe etapy zapiszą się w pamięci potomnych.
Implant Neuralink – pierwszy czip w mózgu człowieka
.Jedno z potencjalnie najważniejszych wydarzeń 2024 r. miało miejsce, zanim zdążyliśmy się dobrze przyzwyczaić do zmiany daty w kalendarzu. Pod koniec stycznia firma Neuralink, której współzałożycielem jest Elon Musk, dokonała pierwszego w historii wszczepienia czipa do mózgu człowieka. Jednym z celów firmy jest stworzenie technologii, która usprawniłaby lub całkowicie naprawiała ludzkie zmysły, np. słuch, wzrok czy czynności ruchowe, uszkodzone w wyniku chorób lub wypadków. Zdaniem Elona Muska Neuralink może w przyszłości stworzyć rozwiązania technologiczne, które umożliwią symbiozę człowieka i sztucznej inteligencji.
Pierwszy implant Neuralink wszczepiony człowiekowi do mózgu już teraz pozwala na wykonywanie prostych czynności z zakresu obsługi komputera wyłącznie za pomocą myśli. Jeśli w przyszłości podobne urządzenia staną się elementem codzienności, w styczniu 2024 r. byliśmy świadkami początku nowej ery.
Chińczycy na ciemnej stronie Księżyca
.Początek czerwca 2024 r. – chińska sonda Chang’e 6 ląduje na ciemnej stronie Księżyca, tej jego części, której nie da się zaobserwować z Ziemi. Nikt wcześniej nie zdołał zebrać próbek gleby księżycowej z tamtego obszaru i bezpiecznie dostarczyć ich na Ziemię. Chinom się to udało. To mało istotny ruch propagandowy, ważny krok wzmacniający pozycję imperium, a może przełom, który zmieni oblicze nauki i geopolityki. Przyszłość wyjaśni nam prawdziwe znaczenie wydarzenia, na które w 2024 r. świat patrzył z podziwem.
Bitcoin po raz pierwszy za 100 tys. dolarów
.W grudniu 2024 r. kurs bitcoina (BTC), czyli pierwszej i najbardziej rozpoznawalnej kryptowaluty, po raz pierwszy w historii przekroczył 100 tys. dolarów. Rynek kryptowalut stopniowo zyskuje na znaczeniu. Niewykluczone, że w przyszłości będzie stanowić ważne ogniwo światowej gospodarki. Im więcej bitcoin będzie znaczył w przyszłości, tym większe znaczenie w perspektywie historycznej zyska moment przekroczenia przez tę kryptowalutę kursu 100 tys. dolarów za 1 BTC.
Pierwsza Nagroda Nobla z fizyki za dokonania w obszarze rozwoju sztucznej inteligencji
.W 2024 r. Nagrodę Nobla w dziedzinie fizyki po raz pierwszy przyznano za dokonania w obszarze rozwoju sztucznej inteligencji. Jej laureatami zostali John J. Hopfield oraz Geoffrey E. Hinton za „fundamentalne odkrycia i wynalazki umożliwiające uczenie maszynowe za pomocą sztucznych sieci neuronowych”. Sztuczna inteligencja coraz śmielej wkracza w nasze życie. Tempo jej rozwoju jest tyleż oszałamiające, co niepokojące. Pierwsza Nagroda Nobla z fizyki przyznana za dokonania w tym obszarze może być dla przyszłych pokoleń symboliczną i ważną cezurą, o której będą informować podręczniki szkolne.
Szwecja członkiem NATO
.W marcu 2024 r. NATO rozszerzyło się o kolejnego cennego członka – Szwecję. To ważny krok w kierunku wzmocnienia wschodniej flanki Sojuszu Północnoatlantyckiego oraz podniesienia poziomu bezpieczeństwa w rejonie Morza Bałtyckiego i Arktyki. Szwecja posiada bogate złoża metali ziem rzadkich, które odpowiednio wykorzystane mogą mieć fundamentalne znaczenie w procesie transformacji energetycznej krajów Europy. Przystąpienie Szwecji do Sojuszu to bez wątpienia moment historyczny.
Letnie Igrzyska Olimpijskie w Paryżu
.Igrzyska olimpijskie to najważniejsza impreza sportowa na świecie. Każda kolejna odsłona tego wydarzenia zapisuje się w historii. Nie inaczej będzie z IO 2024 w Paryżu. Poza aspektami czysto sportowymi tegoroczne igrzyska olimpijskie będą pamiętane przez pryzmat kontrowersyjnej ceremonii otwarcia. Zapiszą się również w historii polskiego sportu jako najmniej udany występ w XXI w. Polacy wywalczyli łącznie 10 medali, w tym 1 złoty, 4 srebrne i 5 brązowych. W 2004 r. w Atenach liczba krążków zdobytych przez Polskę była taka sama, jednak były wśród nich 3 złote medale, a nie 1. Ostatni raz, kiedy polska reprezentacja olimpijska przywiozła z igrzysk tylko 1 złoty medal, miał miejsce w 1956 r. (IO w Melbourne). Występ Polaków podczas igrzysk olimpijskich w Paryżu – czy tego chcemy, czy nie – był więc historyczny.
Katedra Notre-Dame ponownie otwarta
.Katedra Notre-Dame w Paryżu od ponad 850 lat spogląda na Europę i razem z nią stawia czoło kolejnym zawieruchom dziejowym. Ta świątynia to nie tylko symbol Francji, ale też trwałości cywilizacji chrześcijańskiej. Notre-Dame wielokrotnie przeżywała wzloty i upadki. Z uwagi na jej znaczenie zarówno jedne, jak i drugie zawsze były odnotowywane przez historię. Nie inaczej będzie tym razem. W grudniu 2024 r. katedra została ponownie otwarta po 5-letnim okresie odbudowy. Każdy, kto będzie opisywał jej dzieje w przyszłości, a pojawi się ku temu dużo okazji, zaznaczy, że w 2024 r. rozpoczął się nowy okres w historii Notre-Dame.
.Ponieważ żaden człowiek nie potrafi przewidzieć przyszłości, powyższa lista ma charakter umowny. Z dzisiejszej perspektywy zawarte w niej wydarzenia wydają się na tyle istotne, że warto o nich wspomnieć, gdyż mogą wpłynąć na oblicze świata w przyszłości. Ale czy tak się stanie? Być może każde z tych typowań okaże się chybione. A może wśród nich lub wśród zdarzeń tu nieuwzględnionych jest odpowiednik opanowania sztuki rozpalania ognia lub wynalezienia pisma?
