Wystawa „Romantyczny Chopin” w Fabryce Norblina

Od dworku w Żelazowej Woli, przez warszawskie salony, Wiedeń, aż po paryską bohemę XIX wieku toczy się pełna barw, ruchu i dźwięków opowieść o Fryderyku Chopinie. Wystawa „Romantyczny Chopin” stanowi połączenie klasycznych artystycznych środków wyrazu z najnowocześniejszymi technologiami.

Wystawa „Romantyczny Chopin”

.W ośmiu tematycznych przestrzeniach publiczność jest świadkiem opowieści z pogranicza sztuki, muzyki, historii i nowoczesnych form narracji. Jest to – według określenia jej twórców – wystawa immersyjna, a więc głęboko angażująca widza zarówno pod względem psychicznym, jak i zmysłowym. Immersja oznacza głębokie zanurzenie w pewnym środowisku, doświadczeniu lub procesie.

Na wystawie „Romantyczny Chopin” to doświadczenie przenosi publiczność w świat młodości i późniejszego życia i twórczości kompozytora. Otoczony ogrodem, przez który przepływa rzeczka Utrata, dwór w Żelazowej Woli był typowym ośrodkiem wiejskiego życia posiadaczy ziemskich, których dni upływały na zarządzaniu gospodarstwem, uprawie ziemi, ale też na zajęciach takich jak spotkania sąsiedzkie, lektury, rozmowy, muzykowanie, kształcenie domowe dzieci. Guwernerem dzieci w dworku Fryderyka Skarbka był Mikołaj Chopin, mieszkający wraz z żoną w oficynie. Tam na świat przyszedł Fryderyk Chopin.

Co będzie można zobaczyć na wystawie?

.U wejścia na wystawę makieta dworku z zapalonymi światłami w oknach i srebrzystymi gałązkami wierzby delikatnie poruszanymi wiatrem wprowadza w atmosferę ówczesnego życia. A potem otacza widza feeria barw w akwarelach autorstwa Beaty Musiał-Tomaszewskiej. Obrazy przedstawiają mazowieckie pola pełne maków i chabrów, jesienne drzewa wokół dworku w Żelazowej Woli, ulice XVIII-wiecznej Warszawy, która była wówczas miastem mającym znakomitą pozycję, i Warszawę już XIX-wieczną, która wraz z III rozbiorem Polski stała się prowincjonalnym ośrodkiem. Warszawa jednak powoli odzyskiwała znaczenie, organizowano w niej placówki poświęcone edukacji i kulturze. Do takiego miasta w 1810 roku przyjechali Chopinowie.

Malowane ręcznie akwarele Beaty Tomaszewskiej-Musiał, a jest ich ponad pięćdziesiąt, zostały ożywione w formie animacji poklatkowej. Podstawą wizualnej warstwy wystawy są też, obok akwareli, obrazy Canaletta, ilustracje z epoki. I jeśli widzimy jadący dyliżans, którym zapewne Chopin udawał się do Wiednia, jeśli możemy być świadkami koncertu młodego pianisty w salonie, to wrażenie bycia wewnątrz tamtego świata jest autentyczne i przekonujące.

Korespondencja, listy, wypowiedzi Fryderyka Chopina, muzyka i spotkania, m.in. z George Sand czy Lisztem oraz tło historyczne składają się na pełny, właśnie dogłębnych „immersyjnych” wrażeń, odbiór tej wystawy. Ujmuje ona artyzmem i zaskakuje możliwościami technologicznymi. I jest to szczególnie ważne dla młodych widzów.

Autorzy wystawy „Romantyczny Chopin”

.Wśród atrakcji znajdują się m.in. immersyjna sala z projekcją 360 stopni, a w ostatniej wydzielonej przestrzeni można odbyć za pomocą techniki VR – wizualną podróż od fortepianu po kosmos. Wystarczy tylko założyć specjalne okulary, raczej gogle, i słuchawki.

W gronie autorów wystawy „Romantyczny Chopin” są: Piotr Sikora, dyrektor artystyczny wystawy; Jakub Puchalski – autor m.in. małej monografii „Chopin” (PWM) oraz tekstów do wystawy; Joanna Strzałkowska – producentka wystawy z Platige Image; Maciej Czuchryta – twórca animacji do sali immersyjnej; Beata Musiał-Tomaszewska – autorka części akwareli do sali immersyjnej wystawy.

„Romantyczny Chopin to projekt, który powstał z pasji, szacunku i ogromnego zaangażowania całego zespołu twórców – artystów, badaczy, projektantów technologii i kuratorów. Chcieliśmy stworzyć coś więcej niż wystawę – przestrzeń, która pozwala poczuć Chopina, jego świat i emocje. To hołd dla jednego z najwybitniejszych kompozytorów, ale też nowy sposób opowiadania o kulturze, bliski współczesnemu odbiorcy” – zaznacza Joanna Sikora-Kowalkowska, prezes Art Box Experience, firmy, która wraz z Narodowym Instytutem Fryderyka Chopina przygotowała to wydarzenie. Wystawa „Romantyczny Chopin” będzie dostępna dla publiczności od 19 września 2025 do 31 stycznia 2026 w przestrzeni Art Box Experience w warszawskiej Fabryce Norblina.

Konkurs Chopinowski ma prawie sto lat

.Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina to jedna z najstarszych i najważniejszych imprez tego rodzaju na świecie. Konkurs wyjątkowy, poświęcony w całości twórczości jednego artysty – największego polskiego kompozytora Fryderyka Chopina – pisze Aleksander LASKOWSKI na łamach „Wszystko co Najważniejsze”.

Co pięć lat pianiści z całego świata przybywają do Warszawy, by walczyć o tytuł najlepszego chopinisty swojego pokolenia. Oczywiście udział w konkursie to niesamowita próba nerwów, co jednak znacznie ważniejsze – to możliwość zaprezentowania swojego talentu milionom widzów z całego świata, wreszcie – wspaniała okazja, by rozpocząć oszałamiającą karierę o globalnym rozmachu.

Konkurs Chopinowski powołał do życia Jerzy Żurawlew, polski pianista urodzony w 1887 roku w Rostowie nad Donem. Do poświęcenia się zawodowo pianistyce miały go przekonać trzy zdarzenia – zauroczenie grą Ignacego Jana Paderewskiego, którego usłyszał w ósmym roku życia, fascynacja Polonezem A-dur Fryderyka Chopina oraz opinia Józefa Hoffmana, że posiada wybitny talent muzyczny. W 1907 roku Żurawlew przyjechał do Warszawy, gdzie podjął studia w Instytucie Muzycznym u Aleksandra Michałowskiego.

W 1922 roku, już po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, Żurawlew założył szkołę muzyczną w Białymstoku. Jak przyznawał, to właśnie wtedy zaczął myśleć o zorganizowaniu konkursu w całości poświęconego muzyce Chopina.

„Wracałem z Białegostoku pociągiem. Pełno było młodzieży. Usłyszałem rozmowy: »Chopin to jest zło«, »roztkliwia duszę ludzką«, »to jest sentymentalizm, którego nie da się pogodzić z dzisiejszym światem«, »trzeba go wycofać z programu konserwatorium«. »No ładne rzeczy. Jak temu zapobiec?« – zastanawiałem się. Pomyślałem, że skoro szaloną popularnością cieszą się wszelkiego rodzaju zawody sportowe, to może właściwą formą będzie konkurs” – opowiadał po latach. Wkrótce potem – w roku 1925 – z jego inicjatywy rozpoczęły się starania o zorganizowanie międzynarodowego Konkursu Chopinowskiego. Pierwsza edycja konkursu odbyła się w 1927 roku w pięknym gmachu Filharmonii Warszawskiej.

Do udziału w konkursowych szrankach stanęło 26 pianistów z ośmiu krajów. Wśród nich był reprezentujący Związek Radziecki dwudziestoletni Dymitr Szostakowicz, który zresztą żadnej nagrody nie zdobył. Zwyciężył inny pianista radziecki, Lew Oborin, a miejsca drugie i trzecie przypadły reprezentantom Polski – Stanisławowi Szpinalskiemu i Róży Etkin-Moszkowskiej. Uczestnicy konkursu ćwiczyli w prywatnych domach zamożnych warszawiaków, jako że organizatorzy pierwszej edycji nie pomyśleli o tym, by zapewnić odpowiednią liczbę sal do ćwiczeń. To niedopatrzenie nigdy się już nie powtórzyło.

Druga edycja konkursu odbyła się w 1932 roku. Jednym z jurorów był wielki polski kompozytor Karol Szymanowski, a honorowym gościem jury był specjalnie na tę okazję przybyły z Francji Maurice Ravel. W drugim konkursie zwyciężył 21-jednoletni emigrant rosyjski z Paryża, Aleksander Uniński – cały tekst [LINK].

Fryderyk Chopin. Próba zdekodowania jego muzyki

.”Ktokolwiek próbował zdefiniować stylistycznie muzykę Chopina, nie odmawiał jej przynależności do romantyzmu. (…) A jednak równie często ów romantyzm Chopina jest dookreślany, dobarwiany i odbarwiany” – pisał prof. Mieczysław TOMASZEWSKI, muzykolog i teoretyk muzyki, w książce „Chopin. Człowiek – dzieło – rezonans”, której fragment ukazał się we „Wszystko co Najważniejsze”.

Jak podkreśla prof. Mieczysław TOMASZEWSKI, „Chopin był modernistą, a nawet muzycznym »futurystą« romantycznej epoki”. 

„Styl indywidualny Chopina – będąc zarazem owym „wcieleniem romantyzmu” i jego swoistą transcendencją – wniósł do europejskiej romantyczności parę rysów szczególnych lub szczególnie silnie zaakcentowanych. Z pewnością jest wśród nich poetyckość, podniesiona do wysokiej potęgi, jest odświeżający, inspirujący, nieskażony folkloryzm oraz przeniknięcie muzyki tonem narodowym, szlachetnym i żarliwym. Cechy pozostałe rymują się na ogół z tymi, które stały się wspólne dla pokolenia, choć pewna odrębność Chopina zaznacza się w każdym aspekcie – można by powiedzieć, że polega na samoograniczeniu i kontradykcyjności. Samoograniczenie widać w postępującym rezygnowaniu z czystej wirtuozerii, w odrzuceniu programowości, w dyskrecji w sferze emocjonalnej. Dynamizujące tę muzykę jednoczesne wystąpienie tendencji przeciwstawnych zdaje się konstytutywne dla tego zespołu cech, który można by nazwać syndromem Chopina” – przekonuje prof. Mieczysław TOMASZEWSKI.

LINK DO TEKSTU: https://wszystkoconajwazniejsze.pl/mieczyslaw-tomaszewski-chopin-czlowiek-dzielo-rezonans-muzyka-chopina/

Kultura i sztuka w jednym miejscu

.„Kultura Najważniejsza” to newsletter, w którym podpowiadamy, co warto obejrzeć, co przeczytać, czego posłuchać, ale i czego – posmakować. Odrywając się od codzienności, chcemy przypomnieć o fascynującym świecie kultury i sztuki, na który warto znaleźć czas.

Sztuka wyraża nasze estetyczne potrzeby. Prowokuje do myślenia, pobudza kreatywność, wyzwala emocje. Pozwala poczuć się wyjątkowo, a co najważniejsze, wzbogaca nas samych. Chcemy razem, wspólnie z Państwem, wybierać, to co najważniejsze w kulturze. W każdy czwartek, punktualnie o godzinie 21.00 znajdą Państwo w swojej skrzynce e-mailowej zbiór propozycji kulturalnych, które warto uwzględnić podczas planowania weekendu.

Przedstawiamy premiery kinowe, a także filmy dostępne na platformach streamingowych dla tych, którzy wolą rozkoszować się kulturą w domowym zaciszu. Przypominamy o klasykach, wracamy do pozycji, które zdobyły największe nagrody filmowe i wywarły wpływ na pokolenia oraz do których nawiązuje współczesna kinematografia – i nie tylko.

.Nie zapominamy również o koncertach czy płytach. Muzyka pełni tu ważną rolę. Dzięki „Kulturze Najważniejszej” nie ominie Państwa absolutnie żadne wartościowe wydarzenie.  Zachęcamy do zapisania się do specjalnego, bezpłatnego newslettera „Kultura Najważniejsza”, który pozwoli Państwu zaplanować kulturalny weekend [LINK DO ZAPISÓW].

Anna Bernat /PAP/MJ