POLEMIKA: Niedobra zmiana w polskiej edukacji

Niedobra zmiana w polskiej edukacji

W nawiązaniu do artykułu pt. „Niedobra zmiana w polskiej edukacji” opublikowanego 2 sierpnia br. na portalu „Wszystko Co Najważniejsze” autorstwa Pana Jarosława Kordzińskiego, proszę przyjąć poniższe wyjaśnienia Ministerstwa Edukacji Narodowej.

Łukasz Trawiński


Edukacja przedszkolna

.Od 1 września 2017 r. wszystkie dzieci w wieku 3-6 lat mają prawo do edukacji przedszkolnej. Obowiązkiem gminy jest zapewnienie miejsca w placówkach wychowania przedszkolnego wszystkim uprawnionym dzieciom, których rodzice chcą, by korzystały z edukacji przedszkolnej. Warto przypomnieć, że w roku szkolnym 2016/2017 80% rodziców dzieci sześcioletnich zdecydowało, że ich dziecko będzie kontynuowało swoją naukę w przedszkolu.

1 września 2017 r. wszystkie szkoły w Polsce były przygotowane do funkcjonowania w nowym ustroju. Rodzice wiedzieli, w jakiej szkole będzie uczyło się ich dziecko. Wydawcy przygotowali podręczniki, nauczyciele zostali przeszkoleni z nowej podstawy programowej i otrzymali pakiety informacyjne. Ministerstwo Edukacji Narodowej opracowało wszystkie akty prawne niezbędne do funkcjonowania szkół w nowym systemie. MEN zapewniło również adekwatne finansowanie zmian w oświacie, aby wesprzeć samorządy we wprowadzaniu zmian, dzięki którym poprawi się jakość kształcenia w polskich szkołach i dostosuje do zmieniającej się rzeczywistości.

Nowa podstawa programowa

.Nie jest prawdą, że szkoły ponadpodstawowe „pozostają w dalszej niewiedzy”. Pomimo tego, że zmiany w liceach ogólnokształcących i technikach zapoczątkowane mają być od roku szkolnego 2019/2020, a zakończą się w roku szkolnym 2023/2024, jest już gotowa nowa podstawa programowa do tych szkół, a także ramowe plany nauczania.

W liceach ogólnokształcących i technikach (III etap kształcenia) został zwiększony tygodniowy wymiar godzin historii, geografii, biologii, chemii i fizyki realizowanych w zakresie podstawowym. W związku z tym uczniowie nie będą mieli obowiązku realizowania jednego z dotychczasowych przedmiotów uzupełniających (przyroda lub historia i społeczeństwo) realizowanych w wymiarze  4 godzin tygodniowo. W liceum ogólnokształcącym dla młodzieży uczniowie będą mogli wybrać od 2 do 3 przedmiotów realizowanych w zakresie rozszerzonym. Dodatkowo zwiększony został wymiar godzin przeznaczonych na realizację w zakresie rozszerzonym przedmiotu wiedza o społeczeństwie do 8 godzin tygodniowo. Geografia, biologia, chemia i fizyka, w związku ze zwiększonym wymiarem godzin przeznaczonych na zakres podstawowy, zostaną włączone do grupy przedmiotów realizowanych w zakresie rozszerzonym w wymiarze 6 godzin tygodniowo (język obcy nowożytny, historia, matematyka oraz informatyka).

Nowa podstawa programowa kształcenia ogólnego kładzie większy nacisk przede wszystkim na naukę języków obcych, znajomość technologii informacyjno-komunikacyjnych i matematyki. To jedne z najważniejszych kompetencji, które będzie posiadał uczeń w nowej szkole.

Zgodnie z przygotowanymi rozwiązaniami w szkołach zwiększona jest liczba godzin informatyki od klasy IV szkoły podstawowej do czasu ukończenia szkoły ponadpodstawowej (licea, technika, branżowe szkoły) z 210 do 280 godzin lekcyjnych. Niezależnie od tego, w klasach I-III szkoły podstawowej, kwestie informatyczne obecne są w podstawie programowej w ramach edukacji informatycznej (w każdej z klas nauczania początkowego).

Od 1 września 2017 r. programowanie jest stałym elementem kształcenia od pierwszej klasy szkoły podstawowej. Zarówno ustawa Prawo oświatowe, jak i podstawa programowa przedmiotu informatyka przewidują działania szkół na rzecz kształtowania u uczniów umiejętności sprawnego posługiwania się technologiami informacyjno-komunikacyjnymi. Programowanie jest rozumiane znacznie szerzej niż tylko samo napisanie programu w języku programowania. To cały proces, informatyczne podejście do rozwiązywania problemu: od specyfikacji problemu (określenie danych i wyników, a ogólniej – celów rozwiązania problemu), przez znalezienie i opracowanie rozwiązania, do zaprogramowania rozwiązania, przetestowania jego poprawności i ewentualnej korekty przy użyciu odpowiednio dobranej aplikacji lub języka programowania. Tak rozumiane programowanie jest częścią zajęć informatycznych od najmłodszych lat, wpływa na sposób nauczania innych przedmiotów, służy właściwemu rozumieniu pojęć informatycznych i metod informatyki. Wspomaga kształcenie takich umiejętności jak: logiczne myślenie, precyzyjne prezentowanie myśli i pomysłów, sprzyja dobrej organizacji pracy, buduje kompetencje potrzebne do pracy zespołowej i efektywnej realizacji projektów. Umiejętności nabyte podczas programowania są przydatne na zajęciach z innych przedmiotów, jak i później w różnych zawodach, niekoniecznie informatycznych.

W nowej podstawie programowej wyraźnie podkreślone zostało, że szkoła ma stwarzać uczniom warunki do nabywania wiedzy i umiejętności potrzebnych do rozwiązywania problemów z wykorzystaniem metod i technik wywodzących się z informatyki. Wskazaliśmy jako istotne umiejętności logicznego i algorytmicznego myślenia, programowania, posługiwania się aplikacjami komputerowymi oraz wyszukiwania i wykorzystywania informacji z różnych źródeł. Nowa podstawa programowa kładzie także większy nacisk na umiejętność radzenia sobie z zagrożeniami jakie towarzyszą korzystaniu z internetu.

W podstawie programowej z matematyki dla klas I-III (edukacja wczesnoszkolna) wskazane zostało, że uczeń w osiągnięciach w zakresie stosowania matematyki w sytuacjach życiowych oraz w innych obszarach edukacji wykorzystuje warcaby, szachy i inne gry planszowe lub logiczne do rozwijania umiejętności myślenia strategicznego, logicznego i rozumienia zasad. Przekształca on również gry, tworząc własne strategie i zasady organizacyjne. Uczeń wykorzystuje także nabyte umiejętności do rozwiązywania problemów, działań twórczych i eksploracji świata, dbając o własny rozwój i tworząc indywidualne strategie uczenia się.

Ponadto nowa podstawa programowa daje każdemu nauczycielowi dużą swobodę. Nauczyciel może stosować takie metody nauczania i wychowania, jakie uważa za najwłaściwsze spośród uznanych przez współczesne nauki pedagogiczne. W skrócie to oznacza, że jeśli w podstawie programowej jakieś treści – zdaniem nauczyciela – nie zostały w sposób dostateczny uwzględnione – to ma pełną swobodę w sposobie nauczania jaki uzna za stosowny.

Wspólnie z Ministerstwem Cyfryzacji wprowadzamy do wszystkich szkół szerokopasmowy internet, tworząc Ogólnopolską Sieć Edukacyjną (OSE). Jedynie ok. 23 proc. szkół znajduje się w zasięgu nowoczesnej sieci z dostępem do internetu, umożliwiającej świadczenie usług o przepustowości co najmniej 100 Mb/s. Szacujemy, że do 2020 r. zostanie podłączonych do internetu około 19,5 tys. szkół w Polsce. Dzięki temu uczniowie i nauczyciele zyskają możliwości korzystania w pełni z nowoczesnych form edukacji cyfrowej. Pierwsze szkoły zostaną podłączone do Ogólnopolskiej Sieci Edukacyjnej już w czerwcu br. Operator NASK opublikował pierwszą listę lokalizacji szkół z 5 województw: podlaskiego, świętokrzyskiego, łódzkiego, lubuskiego oraz mazowieckiego.

Wprowadziliśmy rządowy program „Aktywna Tablica”, dzięki któremu w ciągu najbliższych 3 lat (2017-2019) wyposażymy szkoły w urządzenia multimedialne zastępujące tradycyjne tablice w klasach lekcyjnych. Zapewnimy szkołom niezbędną infrastrukturę w zakresie technologii informacyjno-komunikacyjnych (TIK) w postaci nowoczesnych pomocy dydaktycznych (tablic interaktywnych, projektorów lub projektorów ultra krótkoogniskowych, głośników oraz innych urządzeń pozwalających na przekaz dźwięku, a także interaktywnych monitorów dotykowych). Na program przewidziano łączną kwotę 224 mln zł. W 2017 roku 7 117 szkół zawnioskowało o udział w programie „Aktywna tablica”, z czego wsparcie otrzymało 5 633 szkół. Łącznie dofinansowanie przyznano 5 670 szkołom na kwotę blisko 78 mln zł. W 2018 r. pozytywnie rozpatrzono 3690 wniosków o przyznanie wsparcia finansowego w wysokości ponad 52 mln złotych.

Przeznaczyliśmy też środki dla samorządów na dofinansowanie zakupu pomocy dydaktycznych do szkolnych pracowni/laboratoriów przedmiotowych. Dofinansowujemy zakup pomocy dydaktycznych niezbędnych do realizacji podstawy programowej z przedmiotów przyrodniczych (biologia, geografia, chemia i fizyka). W tym roku to 80 mln zł, w sumie przez 4 lata będzie to kwota 320 mln zł. Samorządy mogą zakupić do szkolnych pracowni wyposażenie dostępne na rynku i odpowiadające na zapotrzebowanie danej szkoły. Ponadto Centrum Nauki Kopernik (CNK) na zamówienie Ministerstwa Edukacji Narodowej przygotowało propozycję nowoczesnego sposobu kształcenia uczniów klas IV-VIII szkół podstawowych. Projekt jest realizowany we współpracy z finansującą go Fundacją Rozwoju Systemu Edukacji. Modułowe Pracownie Przyrody są przykładem rozwiązania, z którego samorządy mogą skorzystać, ale nie muszą. To dobrowolna propozycja.

Edukacja włączająca – priorytet MEN 

.Dbamy o uczniów z niepełnosprawnościami. Uczeń ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi ma mieć wsparcie w szkole, które będzie dostosowane do jego potrzeb. Od 1 września 2017 r. w życie weszły nowe przepisy, które dają szereg możliwych, elastycznych rozwiązań w zakresie indywidualizacji procesu kształcenia uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Dzięki tym rozwiązaniom każde dziecko, każdy uczeń ma zapewnione wszechstronne wsparcie w szkole.

Wszystkie dzieci, również te ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, mają możliwość realizowania obowiązku szkolnego i obowiązku nauki w szkole. Uczniowie z niepełnosprawnościami mają mieć zapewnione zajęcia organizowane z klasą, indywidualnie lub w małej grupie. Kwestie te przypomniała Anna Zalewska Minister Edukacji Narodowej w liście skierowanym 23 lipca do dyrektorów poradni psychologiczno-pedagogicznych. Minister edukacji poprosiła wówczas dyrektorów poradni psychologiczno-pedagogicznych o zwrócenie szczególnej uwagi na elastyczne możliwości organizacji kształcenia uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, które funkcjonują już blisko od roku.

Nie można utożsamiać indywidualnego nauczania z kształceniem specjalnym uczniów z niepełnosprawnościami. Uczniowie z niepełnosprawnościami powinni uczyć się w szkole ze swoimi rówieśnikami. Przepisy w tym zakresie zostały doprecyzowane i obowiązują od 1 września 2017 r.

Warto pamiętać, że przy organizowaniu indywidualnych zajęć w szkole dla ucznia z niepełnosprawnością nie jest potrzebna zmiana orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego, ani tym bardziej orzeczenie o potrzebie indywidualnego nauczania. Natomiast uczniowie chorzy, którym stan zdrowia umożliwia chodzenie do szkoły, ale powoduje trudności w funkcjonowaniu wymagające zajęć w formie indywidualnej, mogą być objęci zindywidualizowaną ścieżką kształcenia (na podstawie opinii wydanej przez publiczną poradnię psychologiczno-pedagogiczną). Zindywidualizowana ścieżka obejmuje zajęcia wspólne z klasą i zajęcia indywidualne z uczniem w szkole. Ta forma pomocy psychologiczno-pedagogicznej nie dotyczy uczniów obejmowanych kształceniem na podstawie orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego, którzy obejmowani są różnymi formami wsparcia na terenie szkoły – w tym również indywidualnymi zajęciami – na podstawie indywidulanych programów edukacyjno-terapeutycznych.

Indywidualne nauczanie organizowane jest jedynie dla tych uczniów, którzy ze względu na swoją chorobę nie mogą chodzić do szkoły. Z tego powodu dla tej grupy uczniów zajęcia prowadzone są w bezpośrednim kontakcie z nauczycielem w domu ucznia na podstawie orzeczenia o potrzebie indywidualnego obowiązkowego rocznego przygotowania przedszkolnego albo orzeczenia o potrzebie indywidualnego nauczania. Dzieci i młodzież ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi objęte są szczególną troską i wsparciem Ministerstwa Edukacji Narodowej. Priorytetem jest, by uczeń ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi miał takie wsparcie w szkole, które będzie dostosowane do jego potrzeb. MEN wprowadziło do systemu oświaty wiele zmian, których celem jest włączenie każdego ucznia do grupy rówieśniczej. Uczeń ze specjalnymi potrzebami otrzyma wszechstronną, adekwatną do swojej sytuacji i stanu zdrowia, pomoc.

Wszystkie dzieci, również ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi mają możliwość realizowania obowiązku szkolnego i obowiązku nauki w szkole. Uczniowie
z niepełnosprawnościami mogą mieć zajęcia organizowane z klasą, a także indywidualnie lub w małej grupie. Potrzebę organizacji zajęć indywidualnych lub zajęć w małej grupie określa zespół nauczycieli i specjalistów pracujących z uczniem w szkole. Zespół ten opracowuje dla ucznia indywidualny program edukacyjno-terapeutyczny (IPET). Rodzice uczniów włączeni są w pracę zespołu. Potrzeby w tym zakresie mogą być również określone w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego.

Od 1 września 2017 r. w życie weszły nowe przepisy, które dają szereg możliwych, elastycznych rozwiązań w zakresie indywidualizacji procesu kształcenia uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Dzięki tym rozwiązaniom każde dziecko, każdy uczeń ma zapewnione wszechstronne wsparcie w szkole. Mowa tutaj o 3 rozporządzeniach Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 sierpnia 2017 r.:
§  indywidualnego obowiązkowego rocznego przygotowania przedszkolnego dzieci i indywidualnego nauczania dzieci i młodzieży (Dz. U. poz. 1616);
§  zasad organizacji i udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. poz. 1591);
§  warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym (Dz. U. poz. 1578).

Dzięki rozwiązaniom wprowadzonym w wymienionych aktach prawnych:
1.      Uczniowie z niepełnosprawnością na podstawie orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego, w przypadku takiej potrzeby, w ramach indywidualnego program edukacyjno-terapeutycznego (IPET) mogą realizować wybrane zajęcia edukacyjne indywidualnie lub w grupie liczącej do 5 uczniów. W tym przypadku nie ma potrzeby posiadania orzeczenia o potrzebie nauczania indywidualnego.
2.      Uczniowie, którzy mają z różnych powodów problemy szkolne i wymagają zajęć w formie indywidualnej, a nie posiadają orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego, mogą być objęci zindywidualizowaną ścieżką kształcenia w ramach pomocy psychologiczno-pedagogicznej w szkole, na podstawie opinii publicznej poradni psychologiczno-pedagogicznej. Uczeń objęty zindywidualizowaną ścieżką kształcenia realizuje program nauczania, z dostosowaniem metod i form ich realizacji do jego indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych, w szczególności wynikających ze stanu zdrowia. Przepisy te nie dotyczą uczniów z niepełnosprawnością dla których formy wsparcia określa indywidulany program edukacyjno-terapeutyczny.

Liczba godzin zajęć uzależniona jest od potrzeb i możliwości ucznia. Zadaniem dyrektora szkoły jest ustalenie tygodniowego wymiaru godzin zajęć edukacyjnych realizowanych indywidualnie z uczniem lub w klasie z rówieśnikami (z uwzględnieniem opinii publicznej poradni oraz konieczności realizacji przez ucznia podstawy programowej kształcenia ogólnego lub podstawy programowej kształcenia w zawodach). Brak określenia w przepisach minimalnego lub maksymalnego wymiaru godzin zajęć realizowanych indywidualnie  z uczniem pozwala dyrektorowi zaplanować i zorganizować proces kształcenia ucznia odpowiadający jego potrzebom i możliwościom psychofizycznym. Takie elastyczne rozwiązanie wzmacnia obowiązki szkoły w zakresie indywidualizacji pracy z uczniem.

W każdym kuratorium oświaty powołano wizytatorów przeszkolonych w zakresie specjalnych potrzeb edukacyjnych. Celem ich pracy jest wsparcie dyrektorów szkół i placówek oświatowych oraz nauczycieli w realizacji edukacji włączającej. Ponadto podczas spotkania kuratorów oświaty z dyrektorami szkół w sierpniu 2018 r., dyrektorzy zostaną zobligowani do zorganizowania spotkań z rodzicami uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, aby odpowiedzieć na wszystkie pytania i rozwiać ewentualne wątpliwości.

Podstawy programowe dostosowane do potrzeb uczniów ze specjalnymi potrzebami
1.      Od 1 września br. w szkołach dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym i znacznym oraz w szkołach przysposabiających do pracy realizowane są nowe podstawy programowe.
2.      Przygotowano „Podstawę programową kształcenia ogólnego z komentarzem” zawierającą dostosowania do możliwości psychofizycznych uczniów z poszczególnymi rodzajami niepełnosprawności – dla szkół podstawowych i ponadpodstawowych. Nauczyciele mają dostęp do takich materiałów po raz pierwszy.

Zapewniliśmy dostosowane podręczniki do klasy I, IV i VII dla uczniów niewidomych i słabowidzących. Dostosowaliśmy podręczniki, materiały edukacyjne w postaci zeszytów piktogramów wykorzystujących symbole PCS, materiały edukacyjne w formie multimedialnej zawierającej tłumaczenia na polski język migowy (PJM) dla uczniów klasy I, mających trudności w uczeniu się i/lub komunikowaniu się, niesłyszących, słabosłyszących, z niepełnosprawnością intelektualną, autyzmem, a także afazją. Dodatkowo powstały książki pomocnicze zawierające zasady i dobre praktyki dotyczące korzystania z zaadaptowanych materiałów edukacyjnych, materiałów ćwiczeniowych.

Uruchomiliśmy  portal  internetowy  z  materiałami edukacyjnymi w wersji multimedialnej, które zawierają dostosowania tekstowe i graficzne (symbole PCS). Udostępniliśmy również nagrania video w polskim języku migowym (PJM) dla uczniów mających trudności w uczeniu się i/lub komunikowaniu się uczęszczających do klasy IV i VII. Przygotowane zostały  materiały ćwiczeniowe w postaci kart pracy dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym. Opracowany został również podręcznik do nauki polskiego języka migowego, będący odpowiedzią na postulaty środowisk związanych z uczniami niesłyszącymi. Zakup podręczników dla uczniów z niepełnosprawnościami, jest i będzie wspierany w ramach Rządowego Programu „Wyprawka szkolna”, na który w budżecie MEN zarezerwowana jest kwota w tym roku 18 mln zł. Zobowiązaliśmy samorządy do tego, aby w danym roku budżetowym na realizację zadań wymagających stosowania specjalnej organizacji nauki oraz metod pracy dla dzieci  i młodzieży przeznaczały środki w wysokości nie mniejszej niż wynikająca z podziału części oświatowej subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego na ten rok. W subwencji przeznaczamy kwotę ok. 7 mld zł na realizację kształcenia uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi.

MEN pracuje nad usprawnieniem systemu kształcenia uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Ministerstwo podjęło prace nad opracowaniem nowego modelu kształcenia uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Ich celem jest podniesienie skuteczności kształcenia oraz  poprawa jakości edukacji włączającej. Podstawą rozumienia specjalnych potrzeb edukacyjnych ma być model biopsychospołeczny, w którym uwzględnia się wpływ na funkcjonowanie dziecka zarówno stanu zdrowia i możliwości psychofizycznych, jak wpływ czynników środowiskowych. Przedstawiciele MEN pracują w międzyresortowym zespole ds. orzekania o niepełnosprawności nad ujednoliceniem orzekania, w tym do celów edukacyjnych.

Wystąpiliśmy do Komisji Europejskiej z wnioskiem o wsparcie w ramach Programu Wsparcia Reform Strukturalnych w zakresie działań mających na celu opracowanie strategii wdrażania edukacji włączającej w codzienną praktykę szkół. Wniosek został zaakceptowany przez KE do realizacji w 2018 roku. Realizatorem wsparcia polegającego na doradztwie eksperckim jest Europejska Agencja ds. Specjalnych Potrzeb i Edukacji Włączającej – organizacja międzynarodowa o uznanym na świecie autorytecie w zakresie wspierania rozwoju edukacji włączającej.

W zakresie programu „Dostępność +” MEN wprowadziło swój komponent – 200 dostępnych szkół i przedszkoli. Działania w ramach tego programu obejmują m.in. zapewnienie wyposażenia dostosowanego do potrzeb uczniów z niepełnosprawnością, transportu do szkoły, podręczników i materiałów edukacyjnych, jak również sposobu organizacji pracy przedszkola i szkoły uwzględniającej zróżnicowane potrzeby uczniów oraz ich rodzin. Wskazane są również kompetencje kadry zarządzającej, nauczycieli, rodziców. Działania obejmują również pilotaż rozwiązań w zakresie działalności Centrum Wsparcia Edukacji Włączającej z wykorzystaniem potencjału placówek specjalnych w celu wsparcia procesu edukacji włączającej.

Nauczyciele

.Dbamy o polskich nauczycieli. Ich warunki pracy oraz poziom wynagrodzenia są priorytetem działań podejmowanych przez Minister Edukacji Narodowej. Zmieniliśmy przepisy dotyczące nauczycieli, m.in.: awans zawodowy i ocenę pracy nauczycieli, czas pracy nauczycieli, urlop wypoczynkowy i urlop dla poratowania zdrowia, uprawnienia związane z rodzicielstwem, zmiany dotyczące zatrudnienia. Wprowadziliśmy nowy system oceniania pracy nauczyciela. Rozwiązania te pozwolą na transparentność i zobiektywizowanie tych ocen. System ten będzie narzędziem pomocnym dla dyrektora szkoły przy ocenianiu pracy nauczyciela, w szczególności w związku z wprowadzeniem nowego dodatku dla nauczycieli dyplomowanych legitymujących się najwyższą oceną pracy. Kryteria oceny pracy ujęte w przepisach rozporządzenia, jak i ustawy Karta Nauczyciela odnoszą się do ustawowych obowiązków kadry pedagogicznej, a także dyrektora szkoły oraz uwzględniają etap rozwoju zawodowego nauczyciela podlegającego ocenie.

Od 1 września 2020 r. będzie nowy dodatek dla nauczycieli za wyróżniającą pracę. Docelowo od września 2022 r. wyniesie on ok. 500 zł. Grupą uprawnioną do otrzymania dodatku będą nauczyciele dyplomowani legitymujący się najwyższą oceną pracy (oceną wyróżniającą). Szacujemy, że koszty tego dodatku wyniosą w 2020 r. (za 4 miesiące) ok. 44 mln zł, w 2021 r. – 175 mln, a docelowo rocznie ok. 600–700 mln zł. Finansowanie tego dodatku będzie w ramach środków uwolnionych w związku ze zmianami w systemie awansu zawodowego – wydłużeniem podstawowej ścieżki awansu z 10 do 15 lat i tym samym spowolnieniem tempa wydatkowania środków na zwiększenie wynagrodzenia dla nauczycieli uzyskujących kolejny stopień awansu.

Koszty dodatku za wyróżniającą pracę zostały oszacowane na podstawie wysokości dodatku obowiązującego w danym roku oraz prognozowanej liczby etatów nauczycieli dyplomowanych, którzy otrzymają dodatek w kolejnych latach (przy założeniu, że dodatek ten w związku z warunkiem jego uzyskania otrzyma 1/3 liczby etatów nauczycieli dyplomowanych).

Określiliśmy ustawowo tygodniowy obowiązkowy wymiar godzin zajęć dla: nauczyciela pedagoga, logopedy, psychologa i doradcy zawodowego, a także terapeuty pedagogicznego, z wyjątkiem nauczycieli zatrudnionych w poradni psychologiczno-pedagogicznej. Nie może on przekroczyć 22 godzin. Dla nauczycieli posiadających kwalifikacje z zakresu pedagogiki specjalnej, zatrudnianych dodatkowo w celu współorganizowania kształcenia integracyjnego oraz współorganizowania kształcenia uczniów niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie oraz zagrożonych niedostosowaniem społecznym, wynosi 20 godzin.

Priorytetem Ministerstwa Edukacji Narodowej jest podniesienie prestiżu zawodu nauczyciela, premiowanie wysokiej jakości pracy nauczycieli, a także zapewnienie odpowiednich warunków do wykonywania zadań. Zgodnie z zapowiedziami począwszy od 1 kwietnia br. rozpoczęło się wprowadzanie planu podwyższenia wynagrodzeń nauczycieli  o ok. 15,8 proc. w ciągu trzech lat, co jest porównywalne z przewidywanym w tym okresie wzrostem przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej – 15,9 proc. Kolejne podwyżki zostaną wprowadzone od stycznia 2019 r. oraz od stycznia 2020 r. Przypominamy, że ostatnia podwyżka płac nauczycieli miała miejsce w 2012 r. W 2017 r. po raz pierwszy od 5 lat zagwarantowaliśmy waloryzację wynagrodzeń nauczycieli i zapewniliśmy ich finansowanie w kwocie 418 mln zł.

W związku z podwyższeniem pensji nauczycieli od kwietnia 2018 r. w budżecie państwa pojawiły się dodatkowe środki w wysokości ok. 1,2 mld zł. Ponadto w tym roku do puli finansów przeznaczonych na wynagrodzenia zostały przesunięte środki zabezpieczane dotychczas w budżecie na dodatek mieszkaniowy dla uprawnionych nauczycieli w kwocie ok. 126 mln zł. W związku z tą zmianą kwota bazowa dla nauczycieli wzrosła w 2018 r. o dodatkowe 0,35 proc. Spowodowało to, że od 1 kwietnia 2018 r. średnie wynagrodzenia nauczycieli wzrosły łącznie o 5,35 proc. Oznacza to, że średnie wynagrodzenie nauczycieli zwiększyło się: od 147 zł dla nauczyciela stażysty, do 271 zł dla nauczyciela dyplomowanego.

Materiał chroniony prawem autorskim. Dalsze rozpowszechnianie wyłącznie za zgodą wydawcy. 19 sierpnia 2018