Nauczyciel buduje podstawy motywacji uczniów do nauki poprzez stawianie im (a po części też samemu sobie) atrakcyjnych celów, wyzwań pozwalających uczniom zmierzyć się ze swoimi ograniczeniami, ale też uzmysłowić sobie i skorzystać z posiadanych zasobów. Podążać typową dla siebie drogą aspiracji, marzeń czy ambicji.
Zawód nauczyciela był kiedyś nazywany “najszlachetniejszym z zawodów”. Nauczyciele na całym świecie coraz częściej pracują na umowach niezapewniających im bezpieczeństwa socjalnego, mają coraz więcej zadań, a przestrzeń do ich samodzielnych, zawodowych decyzji jest ograniczana.
Angielskie ministerstwo edukacji zaleca, żeby nie używać takich określeń jak „nadrabianie zaległości”, „gonienie z materiałem” czy „stracony czas”, bo to może wzmocnić w uczniach poczucie, że są rzeczywiście straconym pokoleniem.
Dzieci bardzo chcą kontaktu z innymi dziećmi, ale też wiele z nich przyzwyczaiło się do wylegiwania się w łóżkach i zbawczej funkcji wyłączania kamery czy mikrofonu nie mówiąc o ratunkowym zawieszeniu sieci w szczególnie krytycznych momentach. Część uczniów nie skorzystała ze zdalnego nauczania ani razu. Część korzysta tylko pozornie. Pytanie na ile to się różni od sytuacji, kiedy ci sami uczniowie standardowo uczęszczali na lekcje. Albo i nie uczęszczali – bo przecież brak zaangażowania w życie szkoły czy brak aktywności na lekcji to nie jest wynalazek zdalnej edukacji.
Bez prowadzenia badań naukowych na dobrym, światowym poziomie Polska jest skazana na cywilizacyjne zapóźnienie i marginalizację w świecie. Wspieranie nauki powinno być zadaniem ogólnonarodowym, niezależnym od sympatii politycznych.
Posłuszeństwo w zasadniczy sposób zmienia życie człowieka. Zwalnia z refleksji, wyzwala z odpowiedzialności, umożliwia proste podejmowanie decyzji z powołaniem na uwarunkowania zewnętrzne. Dlaczego w szkole realizujemy programy, które krytykujemy jako nadmiernie przeładowane i momentami wręcz głupie? Bo są! Bo są napisane zgodnie z podstawami programowymi!! Bo tak trzeba!!! Dlaczego oceniamy uczniów z wykorzystaniem cyferek, które nic nie mówią? Bo tak było zawsze! Bo tak stanowi szkolny system oceniania!!! Dlaczego zadajemy zadania domowe, które wykonują tylko nieliczni uczniowie? Dlaczego skupiamy się głównie na wykładaniu tego co uczniowie powinni zapamiętać?? Dlaczego rezygnuje z aktywizujących, włączających metod pracy z uczniami??? Bo, bo, bo…! Podporządkowujemy się. Robimy, co nam każą. Dostosowujemy się do tego, czego wymaga od nas świat, system, inni.
Być może czeka nas kolejny czas zdalnego nauczania. Nie uda się, jeśli rodzice nie dogadają się z nauczycielami. I nie chodzi o to, żeby rodzice nie odrabiali zadań domowych za swoje dzieci. To bzdura! Podobnie jak nonsensem jest zadawanie dzieciom prac, których te nie są w stanie same wykonać.
Wpadamy coraz głębiej w schematy i coraz bardziej poddajemy się kolejnym ograniczeniom. Każda informacja przechodzi przez gęste sito naszych przekonań, nawyków i przyzwyczajeń. W efekcie bywa zniekształcona, niekiedy przekłamana.
Gubimy się w gąszczu niewiele znaczących dla rozwoju poszczególnych uczniów danych. Zanurzeni po uszy w tabelach osiągnięć czy rankingach wyników uzyskiwanych w efekcie nauki szkolnej czy uczestnictwu w konkursach zamykamy dla znacznej części dzieci i młodzieży jakąkolwiek szansę na uzyskanie sukcesu edukacyjnego. W efekcie 91% piętnastolatków uważa, że nie posiada żadnych talentów! Po części jest to jedna z przyczyn, dla których stajemy się liderem wśród państw, które notują najwięcej prób samobójczych ludzi młodych. Być najlepszym. Wygrać. Za wszelką cenę wygrać. Tego od dzieci wymagają dorośli.
Czas nagli – początkowy brak aktywności Komisji Europejskiej w epidemii koronawirusa, opóźnianie wspólnotowej pomocy dla najbardziej zainfekowanych państw i fakt, że w obliczu zagrożenia państwa członkowskie zadecydowały w pierwszej kolejności o zamknięciu swoich granic, świadczą jednoznacznie o konieczności zasadniczej zmiany w myśleniu europejskich polityków.
Zalewani potokiem słów, z coraz większym trudem dochodzimy do tego, co jest prawdą, co czczą obietnicą, a co zwykłym kłamstwem.
Nauczyciele domagają się, by zacząć traktować ich z należytym poważaniem. Domagając się takiego oglądu swojej pracy przez innych, warto zacząć w taki sposób patrzeć na swoje profesję przez samych siebie.
W jedenastym odcinku Podcastów Wszystko co Najważniejsze Roland MASZKA w artykule “Książka, której się nie wyrzuca”.
Jak żyć, być może spyta dziecko naiwnie, w szkole, która co prawda uczy, ale nie uczy po co uczy. Która poświęca większość swoich starań przekonywaniu swoich uczniów do tego, by uczyły się tego, co już wiedzą albo tego, czego z łatwością mogą się dowiedzieć, zawsze kiedy tylko będzie im to potrzebne. W ograniczonym zakresie natomiast odnosi się do tego, co jest naprawdę ważne – jak i w jakim celu korzystać z tego, czego już doświadczyliśmy i co już posiadamy.
Każdy z nas powinien dbać o swoje dzieci, dobrze jednak, kiedy nie robi tego kosztem innych.
Przekonanie o tym, że oddanie środków na szkoły rodzicom i uprawnienie ich do samodzielnego decydowania gdzie i w jakim wymiarze miałyby się uczyć ich dzieci przypomina czasy, w których wielu z nas wierzyło w ideę niewidzialnej ręki rynku. Ale to miraż!
Szkoła uczy pojęć, umiejętności oraz postaw z czasów, kiedy wartości te miały jeszcze jakieś znaczenie. Z czasów, kiedy nauczyciel był wzorem, a uczeń próbował na różne sposoby go naśladować. Kiedy obie strony łączył wspólny język pracy nad rozwojem osoby powoli wkraczającej w dorosłość.
Od lat wielu z nas mówi, że szkoła nie powinna być taka, jaka jest. A od kilku tygodni po prostu jest inna. To dobra okazja, żeby przemyśleć swój sposób działania jako nauczyciela.
Miesiąc w Paryżu – wirtualny. Dziesięć pomysłów. Maj 2020
Problemem wielu nas jest swego rodzaju nadaktywność. To bez wątpienia konsekwencja jakiegoś wewnętrznego przymusu zmuszającego do robienia tego, co powinni robić, by udowodnić, że robimy to, co do nas należy. Konsekwencją takiego życia jest pozostawanie w nieustannym przekonaniu, że zamiast robić rzeczy istotne, w gruncie rzeczy rozmieniamy się na drobne. No bo zastanówmy się – tak, praca jest ważna, ale czy najważniejsza? Czy da się zrobić tak, żeby i wilk był syty, i owca cała? Czy trzeba specjalnego oświecenia, żeby nauczyć się po prostu odmawiać i dokonywać wyborów zgodnie ze swoimi, a nie zawodowymi czy organizacyjnymi priorytetami?
