Alice LATIMIER Mózg może się uczyć w każdym wieku. O tym, że na naukę nigdy nie jest za późno Przekażcie Waszym Rodzicom i najbliższym: czas zacząć naukę… nieważne ile ma się lat! Jesteśmy w pewnym sensie „zaprogramowani" na to, żeby się uczyć. Nasz mózg jest w stanie ciągle się dostosowywać i zmieniać pod wpływem naszych doświadczeń, od najmłodszych lat do starości. Nie ma więc jednego wieku na naukę nowego języka.
Roland MASZKA Zaduma biegacza W zapomnianym już dziś poemacie Kornela Ujejskiego Maraton hoplita wysłany przez stratega Aten, Miltiadesa, z wieścią o zwycięstwie Greków kona z wycieńczenia… Tradycja podaje nawet jego imię – Filippides. Ten sam, którego Miltiades tuż przed starciem z Persami wysłał do Sparty z prośbą o przysłanie wsparcia…
Roland MASZKA Błazen i król. Wokół Konstytucji 3 Maja Czyż to nie król powinien siedzieć w tym krześle i myśleć o policzku, jaki dano Rzeczpospolitej? – zauważa jedna z uczennic. Czy nie nastąpiła tu zamiana ról? Kto powinien myśleć o losach państwa? Błazen? Kto powinien siedzieć na tym krześle? Ktoś podnosi rękę na nasz kraj a oni się bawią! – dodaje inny uczeń. Być może jest właśnie tak, że to błazen wypowie całą prawdę… Nie tylko na obrazie Matejki, ale i w czasie lekcji.
Roland MASZKA Uległość Houellebecq mówi, że wcale nie kwestie gospodarcze będą miały decydujący wpływ na przyszłość. Wygra ta grupa ludności, która ma najwyższą rozrodczość i potrafi przekazać swoje wartości. Dlatego prawdziwa batalia nie będzie toczyć się o gospodarkę, ale o szkołę. Przyszłością zawładnie ten, kto sprawuje kontrolę nad dziećmi. To będzie walka o rząd dusz.
Roland MASZKA Religia i literatura Pytam uczniów, o co właściwie toczy się proces Jezusa. Zapada dłuższa cisza. Dlaczego arcykapłan, starsi i uczeni w Piśmie pragną śmierci Nauczyciela z Galilei? Czy jest aż tak źle ze znajomością ewangelii? W szkole to, co związane z religią, w jakiś sposób przestaje być literaturą.
Roland MASZKA Reforma i logika. Jeszcze raz o reformie edukacji Powrót do przeszłości staje się możliwy. Proponowany ustrój szkolny funkcjonował już z drobnymi zmianami od powojnia do czasów ustrojowej transformacji w 1989 roku. Jak słychać z ambon i wież – był lepszy od ustępującego, lepiej kształcił i przygotowywał…
Roland MASZKA Przebrzmiała lektura, nieprzebrzmiały problem Pytam piętnasto- szesnastoletnich uczniów, czy nie oburza ich fakt kłamstw w sprawie obozów koncentracyjnych. Oburza! Nazywanie obozów polskimi to przerzucenie odpowiedzialności za zbrodnie niemieckie na inny naród.
Roland MASZKA Dedykacja 2017 Gdzie w tym wszystkim jest uczeń, gdyż to dla niego jest ta dobra zmiana. I tu panuje dwugłos, choć troska o ucznia jest jedna. Nauczyciele szkół średnich z aprobatą przyjmują model czteroletniego liceum – wszak do tej pory był to tylko kurs przygotowujący do matury! Nauczyciele gimnazjów powiedzą: miała być szkoła nowoczesna, wychodząca naprzeciw rzeczywistości szybkich nieustannych zmian. I gimnazjum jest taką szkołą.
Jarosław KORDZIŃSKI Lubić innych. Podstawowa cecha dobrego nauczyciela „Jakie cechy są konieczne, by być dobrym nauczycielem? W największym skrócie powiedziałabym, że dobry nauczyciel ma naturalną tendencję, aby lubić innych”
Sabina TREFFLER Uczeń i Mistrz "Mistrz nie jest zwykłym nauczycielem. Mistrz nie uczy podstaw. Zawsze najpierw potrzebny jest nauczyciel. To on wpaja uczniowi podstawy języka, matematyki, zachowania i wiedzę potrzebną w życiu. Później w uczniu, oczywiście nie w każdym, rodzi się ambicja, by się rozwijać, by umieć więcej. I wtedy uczeń szuka mistrza" - o relacji Mistrz-uczeń Sabina Treffler.
Marek KACPRZAK Fikcyjny spór o sześciolatki. Polską szkołę trzeba wymyślić na nowo Wystarczy chwilę porozmawiać z przeciętnym uczniem, i to na każdym etapie edukacyjnym, by się dowiedzieć, że nie ma pojęcia, po co się czegoś uczy. Obawiam się, że większość nauczycieli, choć się do tego nie przyzna, też nie wie, po co czegoś naucza.
Roland MASZKA Jedność Marsz nie będzie jeden, tylko będzie ich trzydzieści. Właśnie dlatego, że Ojczyzna jest jedna, a ludzie nie myślą jednakowo. Ludzie chcą się identyfikować z Ojczyzną, ale chcą się też identyfikować z drugim człowiekiem i ideą, za którą stoi prawda i odczuwalna wartość…
Barbara OAKLEY Głowa do liczb. Zaproś matematykę do swojego życia. O iluzji kompetencji i o tym, jak ważne są powtórki "Tworząc bibliotekę wiedzy w swoim umyśle, szkolisz go do tego, by rozpoznawał nie tylko określony problem, lecz również różne typy i klasy problemów, tak abyś wiedział, jak szybko poradzić sobie z zadaniem, które pojawia się przed Tobą. Zaczniesz zauważać wzorce, które upraszczają rozwiązywanie problemów, i szybko się przekonasz, że różne możliwe rozwiązania czekają na skraju Twojej pamięci"
Jan SZOMBURG Edukacja do dojrzałości Do najważniejszej dziedziny urasta dziś szeroko rozumiana EDUKACJA. Nie jako towar, który można zestandaryzować i sprzedawać jak usługę, ale jako proces wzrostu do dojrzałości – zarówno tej indywidualnej, jak i zbiorowej.
Roland MASZKA Ars moriendi w gimnazjum Uczeń, nawet jeśli ma kilkanaście lat, powinien rozumieć, że śmierć nie jest wyłącznie medialnym echem, które mnie nie dotyczy, nie jest wirtualnym odzyskiwaniem żyć ani zabawą bohaterem sieciowej gry. Nie jest też podróżą z jednej krainy w drugą. Jest dojmującą obecnością. I o tym między innymi mówi literatura piękna…
Roland MASZKA Mistrzostwo na zgliszczach. Testy diagnozujące w edukacji "Co myśli o sobie abiturient, który z celującej oceny spadł do niedostatecznej, a rzecz ta stała się zaraz po ukończeniu szkoły, o której sądził, że dała mu solidne wykształcenie?" - o testach diagnostycznych w polskiej oświacie, ich plusach ale i minusach Roland MASZKA.
Jarosław KORDZIŃSKI Gdyż dzieci kochają się uczyć Dzieci kochają się uczyć. Zresztą nastolatkowie również. Podobnie ma też wielu dorosłych. Dla wielu z nas nie ma nic piękniejszego od tego, że zrozumiemy kolejny kawałek świata, że poznamy przyczynę zauważonego przez nas stanu rzeczy czy choćby, że będziemy mogli o tym porozmawiać z innymi. Uczenie się ustawia nas w tej chwili w społeczeństwie na pozycji, która daje nam poczucie satysfakcji i sprawstwa.
Roland MASZKA Czego i jak powinna nauczać szkoła? Jaka wiedza jest najbardziej wartościowa? W szkołę uderza fala krytyki: po społecznych konsultacjach gimnazja i trzyletnie licea okazały się pomyłką. Niektórzy formułowali kategoryczne wnioski: szkoła po reformie Handkego przestała wychowywać, a po reformie Hall – uczyć.
Ken ROBINSON Kreatywne szkoły Jak dotąd porównywałem edukację do wytwarzania. Być może myślisz: dobrze, dobrze, ale nikt tak naprawdę nie uważa, że uczniowie to wyroby, a szkoły to fabryki. Może tak, a może nie. Tak czy inaczej, uważam, że odpowiednią analogią do edukacji przemysłowej jest rolnictwo przemysłowe.
Ken ROBINSON Uchwycić żywioł. O tym jak znalezienie pasji zmienia wszystko Bycie w swoim Żywiole zależy od odnalezienia naszych własnych, charakterystycznych talentów i pasji. Dlaczego większość ludzi ich nie znalazła? Jednym z najważniejszych powodów jest to, że większość ludzi ma bardzo ograniczone pojęcie o swoich własnych naturalnych zdolnościach.
Roland MASZKA Zmiana ustroju szkolnego zmieni nauczyciela? Na uczenie problemowe potrzeba przede wszystkim czasu – koniecznego na nawiązanie relacji z uczniem i całym zespołem, potrzeba wyjścia poza ramy ograniczające swobodę nauczyciela, a nazywane koniecznością realizacji podstawy programowej i potrzeba w końcu kreatywności zdefiniowanej na nowo…
Jarosław KORDZIŃSKI I po co w ogóle ta szkoła? Nie tak znowu stara historia przydarzyła się swego czasu w Indiach. Jej bohaterem jest Gandhi, który odwiedził jedną ze szkół, gdzie dyrektor po kolei przedstawiał mu swoich nauczycieli. Ten uczy historii, ten matematyki, a ten języka ojczystego. I wtedy Gandhi zapytał: „A kto uczy uczniów”. Warto sobie zadać to samo pytanie.
Roland MASZKA Czy gimnazjum załamało czytanie? Po co komu starocie? Ileż można o tym mówić? Czytało się – bo się musiało! Nie czytało się wcale! Po co komu Kordian? Było się sumiennym i czytało wszystko – i co z tego? Może było to ciekawe – ale kto potrafił tym zainteresować?! Trzeba wprowadzać lektury bardziej odpowiadające oczekiwaniom dzieci? Cały czas te same teksty od lat – a świat się zmienia…
Roland MASZKA Chodziłem do ośmioklasowej szkoły Moją ośmioklasową szkołę definiowała hegemonia poprawności nad wolnością i zasadniczo anonimat ucznia. Był to prymat instytucji i urzędnika nad jednostkowymi potrzebami. Może stąd obawa tych, którzy tamtą szkołę pamiętają?