Bezpieczeństwo żywnościowe – strategiczna kwestia w czasach globalnego kryzysu
Prof. Meltem INCE YENİLMEZ
Relacje pomiędzy Turcją a Polską stanowią potencjał współpracy w zakresie bezpieczeństwa żywności. Obroty w handlu produktami rolnymi i żywnością pomiędzy Turcją a Polską rosną szybko i stają się istotną pozycją w wymianie gospodarczej obu krajów. Polska jest jednym z najważniejszych partnerów importujących tureckie produkty rolne i żywność, w szczególności owoce i warzywa – pisze prof. Meltem INCE YENİLMEZ
.W cieniu globalnych kryzysów, takich jak niestabilność geopolityczna czy pandemie, krytycznego znaczenia nabiera bezpieczeństwo żywnościowe. Zakłócenia w globalnej sieci dostaw żywnościowych wywołane przez wojnę w Ukrainie pokazały, jak ważne jest dla państwa posiadanie zdolności do produkcji żywności i zapewnienia bezpieczeństwa obywatelom. W tej perspektywie polityka bezpieczeństwa żywności Turcji staje się strategicznym pomostem między Europą a Wschodem i zyskuje wielkie znaczenia dla społeczeństw regionu.
Turcja pokazała swoją siłę w obszarze rolnictwa – staje się jednym z liderów produkcji rolnej w Europie i ósmym największym producentem świata, a wartość jej produkcji rolnej w 2024 roku sięga 74 miliardów dolarów. Ten wielki sukces jest wynikiem realizacji reform rolnych wdrażanych przez wiele lat. Turcja postawiła na wzrost samowystarczalności żywnościowej przy równoczesnej stabilizacji rynku wewnętrznego. Skutecznie wdrożono programy wspierające rolnictwo, zrealizowano w wielkiej skali programy irygacji, a ministerstwo rolnictwa i leśnictwa uruchomiło i efektywnie prowadzi operacje kontraktowania żywności, optymalizując produkcyjną efektywność z troską o zapewnienie zadowalających dochodów dla rolników. Podejście takie zmniejszyło zależność Turcji od importu podstawowych rodzajów żywności i pozwoliło zgromadzić rezerwy na wypadek możliwych kryzysów.
Wspólna Polityka Rolna UE (CAP), w porównaniu ze strategią Turcji, kieruje się inną filozofią. UE z jej strategią „od pola do stołu” i bioróżnorodności podkreśla znaczenie zrównoważonego rozwoju i zgodności sposobów produkcji ze standardami ochrony środowiska oraz jakości żywności. Znaczna część budżetu CAP (40 proc. służy osiąganiu celów klimatycznych) przeznaczona jest na wsparcie dla rolnictwa ekologicznego i organicznego oraz na zachęty do stosowania metod produkcji przyjaznych środowisku. Podejście to, obejmujące także Polskę, zmierza zarówno do zapewnienia odpowiednich dochodów wytwórcom, jak i do osiągnięcia celów środowiskowych. O ile Turcja koncentruje się na ilości produkcji i stabilności ekonomicznej, to UE nadaje priorytet osiąganiu celów środowiskowych i jakościowych.
Różnice w tych podejściach stanowią bardziej przesłankę dla współpracy niż przeszkodę. Ogromny potencjał produkcyjny Turcji i know-how państw unijnych w odniesieniu do metod zrównoważonej produkcji mogą zrodzić efekt synergii. Obie strony mogą realizować wspólne projekty w obszarze badań i rozwoju, innowacji rolnych oraz współpracować w upowszechnianiu inteligentnych technologii rolniczych. Dodatkowo dzielenie się wiedzą i doświadczeniem w zakresie zarządzania zasobami wodnymi oraz selekcji gatunków roślin odpornych na susze może zwiększyć odporność regionu na zagrożenia wynikające ze zmian klimatycznych. Rosnący wolumen wymiany handlowej pomiędzy Turcją a Polską oraz silne zainteresowanie obu krajów sektorem rolnym stanowią dobry punkt wyjścia dla realizacji programów współpracy.
Relacje pomiędzy Turcją a Polską stanowią potencjał współpracy w zakresie bezpieczeństwa żywności. Obroty w handlu produktami rolnymi i żywnością pomiędzy Turcją a Polską rosną szybko i stają się istotną pozycją w wymianie gospodarczej obu krajów. Polska jest jednym z najważniejszych partnerów importujących tureckie produkty rolne i żywność, w szczególności owoce i warzywa. Turcja ma duże możliwości w zaspokajaniu polskich potrzeb importu żywności. Istnieją solidne podstawy ekonomiczne rozwoju głębszej współpracy obu krajów w zakresie projektów badawczych i rozwojowych, dzielenia się wiedzą i rozwojem technologii.
.Bezpieczeństwo żywnościowe staje się wspólną troską i odpowiedzialnością wykraczającą poza jurysdykcję państw. Skuteczna polityka żywnościowa Turcji w połączeniu z przyjętą przez UE orientacją na zrównoważony rozwój może wesprzeć budowę bardziej odpornego i służącego wszystkim światowego systemu bezpieczeństwa żywnościowego. Może ułatwić tworzenie bardziej odpornych łańcuchów dostaw, zaoferować konsumentom dostęp do żywności o wyższej jakości i lepiej chronić zasoby naszej planety. Dyplomacja bezpieczeństwa żywności powinna służyć Turcji i państwom UE do wychodzenia poza wąskie interesy handlowe i budowania strategicznego partnerstwa opartego na wspólnych wartościach i celach.
