Świat po COVID-19.

Nowa narracja na rzecz wzrostu i odbudowy

Dzisiaj, być może bardziej jeszcze niż w jakimkolwiek okresie przez ostatnie sześćdziesiąt lat, świat kolejny raz powinien czerpać inspirację z przywołanych wartości, gdy przychodzi mu się zmagać z największym od drugiej wojny światowej kryzysem zdrowotnym, gospodarczym i społecznym – piszą Ángel GURRIA i Pedro SÁNCHEZ

Dnia 14 grudnia 2020 r. przypadła 60. rocznica podpisania Konwencji ustanawiającej Organizację Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD). OECD zastąpiła Organizację Europejskiej Współpracy Gospodarczej (OEEC), utworzoną w 1948 roku do obsługi amerykańskiej i kanadyjskiej pomocy w ramach planu Marshalla dla odbudowy Europy po drugiej wojnie światowej.

Inspiracją do stworzenia planu Marshalla i powstania OECD były solidarność, ambicja i współpraca międzynarodowa.

Od początku istnienia celem OECD jest działanie na rzecz zapewnienia państwom członkowskim i partnerskim na całym świecie większego dobrobytu poprzez doradztwo rządom w zakresie działań politycznych wspierających trwały, niewykluczający i zrównoważony rozwój. OECD wspiera reformy strukturalne i różnorodne rozwiązania dla globalnych wyzwań z wykorzystaniem wiarygodnych analiz politycznych oraz rekomendacji, standardów i globalnych sieci politycznych, w coraz ściślejszej współpracy z innymi forami wielostronnymi, takimi jak ONZ, grupy G7 i G20. Przykładami wpływu OECD są powstała w latach 70. ubiegłego wieku zasada „zanieczyszczający płaci”, międzynarodowe badania PISA oceniające umiejętności uczniów oraz stałe działania na rzecz promowania transparentności podatkowej i wykorzystania potencjału sztucznej inteligencji nastawionej na potrzeby człowieka.

Pandemia COVID-19 nie oszczędziła żadnego kraju ani regionu. Kontynuując walkę z wirusem i przygotowując się do odbudowy po pandemii, zdajemy sobie sprawę, że dopełnieniem naszych wysiłków na forum krajowym muszą być równie zdecydowane i ambitne starania w zakresie współpracy międzynarodowej. Obecny kryzys powinien być sposobnością, punktem zwrotnym dla umocnienia działań wielostronnych i nadania im większej skuteczności.

Musimy działać wspólnie, by stworzyć skuteczne globalne rozwiązania globalnych wyzwań dnia dzisiejszego, jakimi są: odbudowa po pandemii COVID-19, zmiany klimatyczne, zanikanie bioróżnorodności, rosnące nierówności, koncentracja bogactwa, cyfryzacja czy przyszłość pracy.

Takie też było główne przesłanie spotkania OECD na szczeblu ministerialnym, któremu Hiszpania w tym roku przewodniczyła. Pierwszy raz w ostatnich czterech latach państwa członkowskie potrafiły odłożyć na bok dzielące ich różnice i przyjęły oświadczenie, które odzwierciedla wspólną wizję silnej, prężnej, niewykluczającej i proekologicznej odbudowy po pandemii. Przesłanie niosło potężny w swej treści przekaz: w chwili największej próby OECD i państwa członkowskie odpowiedziały jednym głosem.

Nadszedł czas, by wizji tej nadać bieg, a słowa zamienić w czyn. W podejmowanych wspólnie działaniach powinniśmy się skupić na trzech kluczowych obszarach.

Z myślą o odbudowie najważniejszym priorytetem powinno być powstrzymanie i wyeliminowanie wirusa. Wybór między życiem a środkami do życia to fałszywy dylemat. Bliskie już wprowadzenie szczepionki stanowi doskonałą wiadomość. Żebyśmy jednak mogli myśleć o pokonaniu pandemii, szczepionki i terapie muszą być produkowane na dużą skalę, sprawiedliwie dystrybuowane na świecie i dostępne dla wszystkich.

Zapewnienie wszystkim możliwości zaszczepienia się to zarówno imperatyw humanitarny, jak i warunek wstępny do zapewnienia zdrowia i dobrobytu. Jeżeli choroba gdzieś się rozwija, to wszędzie stanowi zagrożenie.

Potrzeba stworzenia efektywnej, prężnej i niewykluczającej opieki zdrowotnej to kolejna lekcja wypływająca z obecnego kryzysu, którą trzeba włączyć do krajowych priorytetów a zarazem uczynić elementem naszych programów współpracy na rzecz rozwoju. Musimy wspierać państwa najbardziej zagrożone, pozbawione środków finansowych do zwalczania pandemii i solidnego zaplecza socjalnego do ochrony społeczeństw przed jej skutkami.

Kolejny priorytet to stworzenie warunków do pełnej i wszechstronnej odbudowy po pandemii. Musimy współdziałać na rzecz wypracowania wspólnego sposobu przywrócenia jak najszybciej ruchu międzynarodowego. Musimy również utrzymać korzyści płynące z wolnego, uczciwego i niewykluczającego handlu jako instrumentu wzrostu gospodarczego i dobrobytu, jednocześnie umacniając odporność tzw. łańcucha wartości i wyrównując pole gry. Świat po pandemii powinien stać się bardziej cyfrowy, a międzynarodowa współpraca jest niezbędna do podejmowania takich kwestii, jak kwalifikacje, prywatność, bezpieczeństwo i konkurencja. Kolejnym ważnym celem jest osiągnięcie do połowy 2021 roku globalnego, opartego na konsensusie rozwiązania zainicjowanego przez OECD, a będącego odpowiedzią na wyzwania podatkowe powstałe na skutek rosnącej cyfryzacji światowej gospodarki.

Trzecim zadaniem na liście priorytetów jest wspieranie transformacyjnej odbudowy i stworzenie nowej narracji w odniesieniu do wzrostu gospodarczego. Narodowe plany odbudowy i umocnienia stanowią niepowtarzalną sposobność nie tylko do ożywienia gospodarek poszczególnych krajów, ale też do podjęcia śmiałych, transformacyjnych działań, by zapewnić im większą równość, spójność i proekologiczne nastawienie zgodnie z Agendą 2030 i Celami Zrównoważonego Rozwoju.

Kryzys w następstwie COVID-19 powiększył nierówności, a zmiany klimatyczne, zanikanie bioróżnorodności i inne zagrożenia dla środowiska budzą coraz większy niepokój. Analiza przeprowadzona przez OECD dowodzi, że ambitne działania klimatyczne w zakresie dekarbonizacji gospodarek mogą być źródłem wzrostu gospodarczego oraz przyrostu dochodów i miejsc pracy. Szczyt klimatyczny COP26 w Glasgow i Konferencja ONZ w sprawie Bioróżnorodności, obie zaplanowane na rok 2021, będą sprawdzianem naszej wspólnej determinacji. Naszym najważniejszym międzypokoleniowym obowiązkiem jest ochrona planety. Ta nowa narracja wymaga również wypracowania modelu rozwoju gospodarczego i wzrostu produkcji, który będzie oparty na sprawiedliwych płacach, dobrych warunkach pracy i silnym dialogu społecznym.

Od dziesięciu lat OECD stanowi wiodący głos na rzecz promowania takiego podejścia do rozwoju gospodarczego, które łączy niewykluczające nastawienie i równowagę środowiskową. Bazując na konkretnych dowodach i danych, musimy wspólnym staraniem poszerzać tę narrację, biorąc pod uwagę wyniki wykraczające poza PKB, zarazem pogłębiając konsensus wokół nowych ram gospodarczych, które godzą potrzeby ludzi, budowę dobrobytu i interes planety.

.Żyjemy w niezwykłych czasach. Czekające nas wyzwania są zbyt znaczącej rangi, by jakikolwiek kraj mógł stawić im czoło w pojedynkę. Tylko wspólnie będziemy w stanie je podjąć i działać na rzecz takiej przebudowy świata, by gospodarki i społeczeństwa były bardziej prężne, nikogo nie wykluczały i były bardziej ekologiczne. Kierując się dalekosiężną wizją, wspartą ambicją i poczuciem misji, w 60. rocznicę powstania OECD czerpiemy inspirację z jej historii i osiągnięć, by wypracować narzędzia polityczne mogące zapewnić przyszłym pokoleniom lepsze życie.

José Ángel Gurría
Pedro Sánchez
Przekład: Grzegorz Gortat