Mapa wojny. Zabytki UNESCO na Ukrainie
Bogactwo kulturowe Ukrainy ilustruje fakt, że 17 innych miejsc oczekuje obecnie na wpis na Listę Dziedzictwa UNESCO. Wielu z tych pięknych i historycznie ważnych zabytków grozi dramatyczny los – alarmuje przewodniczący polskiego komitetu ds. UNESCO prof. Michał Kleiber.
.Ukraińskie Ministerstwo Kultury i Polityki Informacyjnej opublikowało mapę, która obrazuje skalę zniszczeń budynków i pomników. Znalazło się na niej 21 obiektów, kluczowych z punktu widzenia ukraińskiej historii i tożsamości. (LINK) Najwięcej obaw budzi fakt, że zniszczeniu mogą ulec zabytki UNESCO na Ukrainie, znajdujące się na liście światowego dziedzictwa. W związku z tym w ratowanie miejsc związanych z ukraińską kulturą włączyło międzynarodowe środowisko naukowe, które wraz z Smithsonian Institution Cultural Rescue Initiative na bieżąco monitoruje ich stan. Wykorzystują w tym celu teledetekcję i zdjęcia satelitarne.
Prof. Michał KLEIBER, w tekście „Alert UNESCO dla Ukrainy” zwraca uwagę, że dewastacja nie może być przypadkowa. O ile niszczenie przez Rosjan szpitali czy innych ważnych obiektów infrastruktury ma charakter czysto militarny i tymczasowy, o tyle dewastacja obiektów związanych z kulturą czy historią jest elementem długofalowej strategii wymierzonej w naród ukraiński. Wskazuje na to zarówno skala oraz podobieństwo do operacji niszczenia pamiątek i miejsc kultury podczas wielu innych inwazji, jakie miały miejsce w dziejach świata.
Niestety, w wielu rejonach świata przebieg dramatycznych wydarzeń tylko w ostatnich dekadach, nie wspominając już nawet o bardziej odległej historii, udowodnił ponad wszelką wątpliwość, że niszczenie najbardziej cennych zabytków kultury było często wręcz celem prowadzonych działań militarnych. Wystarczy wspomnieć tu choćby o niedawnych przecież wojnach w Syrii, Iraku czy na Bałkanach.
W związku z tym, że Rosja jest sygnatariuszem Konwencji Haskiej oraz Konwencji o ochronie światowego dziedzictwa udokumentowane zniszczenia mogą posłużyć za dowód w procesie o popełnienie zbrodni wojennych.
.Autor nie ogranicza się jednak do opisania skali zniszczeń, działań prowadzonych przez polskie państwo czy potrzeby zaangażowania większej liczby państw w ratowanie zabytków. Tekst „Alert UNESCO dla Ukrainy” jest także niezwykle interesującą opowieścią m.in. o siedmiu ukraińskich miejscach, które znajdują się na liście Światowego Dziedzictwa UNESCO. Prof. Michał KLEIBER opisuje nie tylko zabytki UNESCO na Ukrainie, ale także przybliża ich historię miejsc ważnych dla Polaków, które w wyniku rosyjskiej agresji na Ukrainę uległy zniszczeniu.