Zbrodnie niemieckie

W pełni legalnie można było tylko umrzeć – pisze Norbert BĄCZYK charakteryzując terror niemiecki w okupowanym powiecie Garwolin (1939-1944).

Czym była zbrodnia pomorska? Dlaczego skala terroru niemieckiego w 1939 r. na Pomorzu Gdańskim była największa?

Najwięcej zdjęć rejestrujących zbrodnie popełniane na ziemiach polskich ma proweniencję niemiecką. Odnajdywano je po wojnie w opuszczonych przez Niemców biurach, prywatnych mieszkaniach, niektóre pochodziły z zakładów fotograficznych, w których pozostawiano odbitki i negatywy.

Beatyfikacja polskiej rodziny Ulmów ze wsi Markowa, na południu Polski, ma wymiar symboliczny.

Rodzina Ulmów ma szansę stać się symbolem o międzynarodowym znaczeniu, podobnie jak rotmistrz Witold Pilecki czy Jan Karski.

W roku 1945 Niemcy nie zostały wyzwolone, lecz pokonane, a NRD przez dziesiątki lat pozostawała dyktaturą – pisze Hubertus KNABE.

Zbrodni niemieckich z II wojny światowej nie da się zawęzić ani do nazistów, ani do Holokaustu. Bez zbliżenia stanowisk w tej sprawie trudno o autentyczne polsko-niemieckie pojednanie.

Budowa obozu. Jeszcze w 1940 r. w „Gazecie Żydowskiej” można było przeczytać idylliczny tekst Rozmyślania na cmentarzu, o spokojnym żydowskim miejscu na Krzemionkach, gdzie wokół hali ceremonialnej i murów cmentarnych rozciągały się zielone wzgórza, trawy, „krajobraz jak w górach”. Rzeczywiście, obóz usytuowano w naturalnej głębinie pomiędzy dwoma rozległymi wzniesieniami Krzemionek. Teren był nierówny, górzysty i kamienisty, ze wzgórzami sięgającymi 230-250 m n.p.m., w części bagienny i malaryczny. 

W przeddzień wkroczenia do Łodzi Armii Czerwonej, 18 stycznia 1945 r., niemiecka załoga opuściła obóz, pozostawiając więźniów własnemu losowi.

Oprawcy nie zważali na płeć, wiek, status materialny, kondycję fizyczną. Bito dwunastoletnich chłopaków i kobiety w finalnym stadium ciąży; upokarzano, rozbierając do naga. Jęki, krzyki, zawodzenia, odgłosy uderzających pałek, pejczy, drągów, kolb, upadających ciał i śmiertelnych drgawek zagłuszano rozkręconym na maksymalną głośność radiem. 

Album Ukradzione dzieciństwo/Stolen Childhood opowiada historię najbardziej bezbronnej kategorii polskich ofiar II wojny światowej – czyli dzieci. Nie jest to jednak opowieść jednowymiarowa, sprowadzająca rolę najmłodszego pokolenia wyłącznie do kategorii ofiar.

Niemieckie skojarzenia z atakiem na Polskę w 1939 r. ograniczają się w dużym stopniu do wyreżyserowanego zdjęcia niemieckich żołnierzy wyłamujących szlaban graniczny w Sopocie, które wciąż – ma się wrażenie – ilustruje co drugi artykuł prasowy o II wojnie światowej w Polsce, i okrętu „Schleswig-Holstein” ostrzeliwującego Westerplatte.

Liczba osób rozstrzelanych na terenie Lasu Wełeckiego jest trudna do ustalenia. Według wstępnych szacunków na terenie Lasu Wełeckiego rozstrzelano od 500 do 1000 osób. Ustalono około 100 nazwisk ofiar.