Najnowszy, 72. numer „Wszystko co Najważniejsze”, jest już dostępny w EMPIK-ach, Księgarni Polskiej w Paryżu oraz wysyłkowo i w prenumeracie – w Sklepie Idei

.To wydanie to opowieść o Polsce w świecie, który gwałtownie się zmienia. Każdy tekst prowadzi Czytelnika przez kolejne warstwy refleksji, od chłodnych analiz geopolitycznych po głosy zakorzenione w kulturze, ekonomii, wierze i nauce. To panorama myśli, w której splata się strategiczne myślenie o bezpieczeństwie z literackim smakiem i publicystyczną odwagą. Najnowsze wydanie „Wszystko co Najważniejsze” rozpoczyna édito profesora Michała KLEIBERA. Polska jawi się w nim jako świadomy aktor historii, wchodzący w nową konfigurację transatlantycką, tworzącą się na naszych oczach. Wskazując na trzy główne osie – relacje z USA, redefinicję roli Niemiec i wewnętrzne wyzwania – redaktor naczelny „Wszystko co Najważniejsze” kieruje uwagę ku przyszłości. Symboliczne spotkania prezydenta Karola Nawrockiego w Waszyngtonie, Rzymie i Watykanie stają się nie tylko gestami, ale językiem polityki, który wyraża aspiracje kraju.

.Michał KŁOSOWSKI, zastępca red. naczelnego „Wszystko co Najważniejsze”, towarzysząc prezydentowi podczas jego pierwszych wizyt, buduje reportaż o dyplomacji, w której za fasadą uroczystości kryją się twarde negocjacje i wzmacnianie roli Polski na arenie międzynarodowej właśnie poprzez sojusz ze Stanami Zjednoczonymi z jednej strony i kontynentalnymi oraz regionalnymi partnerami z drugiej. Otwierający najnowsze wydanie „Wszystko co Najważniejsze” tekst mówi o sile gestów, lecz także o konieczności patrzenia dalej, ku realnym sojuszom i decyzjom wojskowym. To wezwanie, by nie mylić symbolu z trwałym zabezpieczeniem na wypadek zagrożeń, których świadkami jesteśmy każdego dnia. Eryk MISTEWICZ w swoim felietonie przenosi zaś Czytelników w atmosferę zaprzysiężenia Karola Nawrockiego. Pisze o „królewskim” powrocie, o mitach, które rodzą się w chwilach narodowych ceremonii, i ich wadze w życiu społeczności. Ale ostrzega też przed nadmiernym idealizowaniem, które łatwo może obrócić się w ciężar oczekiwań. To tekst, który zamienia polityczną uroczystość w refleksję o zbiorowych emocjach.

.Refleksje Władysława KOSINIAKA-KAMYSZA zawarte w tekście „Historia prawdziwa” z okazji 130 lat historii ruchu ludowego ukazują ten nurt polskiej polityki jako fundament demokracji, samorządności i polityki społecznej. Esej prezesa PSL i wicepremiera Polski to nie tylko przypomnienie o przeszłości, ale też apel o politykę pragmatyzmu, dialogu i długofalowości; to propozycja spojrzenia na tradycję jako na zasób dla przyszłości. Paulina MATYSIAK kieruje z kolei uwagę na to, co codzienne i konkretne. Jej komentarz o Centralnym Porcie Komunikacyjnym jest głosem pragmatycznym i prokonsensusowym wyrazem troski o dobro wspólne: przypomina, że wielkie inwestycje nie są własnością jednej kadencji, lecz wspólnym wysiłkiem całego narodu. Wskazuje na kosztowność politycznych sporów i potrzebę porozumienia ponad podziałami dla przyszłego dobra kraju.

.Jim MAZURKIEWICZ, lider Polonii z Teksasu i jeden z kandydatów na ambasadora USA w Polsce, wnosi do najnowszego wydania „Wszystko co Najważniejsze” głos zza oceanu. W tekście pod tytułem Polski moment przekonuje, że relokacja amerykańskich sił z Niemiec do Polski to nie tylko geopolityczna konieczność, ale też szansa na umocnienie roli naszego kraju. Jego tekst to pragmatyczna i protransatlantycka rekomendacja, która łączy perspektywę bezpieczeństwa z doświadczeniem diaspory.

.Mateusz MORAWIECKI, kontynuując niemiecki wątek, w najnowszym wydaniu „Wszystko co Najważniejsze” ostrzega, że Europa stoi u progu strategicznej zmiany. W tekście Powrót niemieckiej siły analizuje rosnącą militaryzację Niemiec i ich plany gospodarcze, przypominając o ryzyku powrotu do uzależnienia energetycznego od Rosji. To głos alarmowy, który wzywa do aktywnej polityki i strategicznej czujności zwłaszcza w tak politycznie podzielonym krajobrazie Polski. „Berlin wychodzi z dekad zbrojeniowego minimalizmu i szykuje się do roli realnej siły. Tym razem to nie są symboliczne gesty ani zagrywki wizerunkowe – lecz systemowa zmiana, którą trzeba śledzić uważnie. I rozumieć, zanim znów będzie za późno” – pisze były polski premier.

.Jean-Pierre LE GOFF, francuski intelektualista, filozof i socjolog pyta o to, co dzieje się dzisiaj w Europie i dlaczego Stary Kontynent jest tak słaby. Jednym z elementów odpowiedzi na te pytania jest dostrzeżenie, że upadł stary kontrakt między elitami a ludem. „Elity powinny odpowiedzieć sobie na pytanie, dlaczego ludzie głosują na Zjednoczenie Narodowe. Proszę zobaczyć, jak wiele czasu zajęło państwu francuskiemu przyznanie, że islamizm terrorystyczny jest wrogiem. Przez lata bano się, by nie zaszokować naszych współrodaków muzułmanów” – twierdzi Le Goff.

.Edward LUCAS i Peter ROUGH kreślą dwa uzupełniające się obrazy wojny na Ukrainie, obnażając bezsilność Zachodu wobec cynicznej gry Kremla i kapryśnej polityki Donalda Trumpa. Lucas, wnikliwy obserwator z „The Economist”, pisze z chłodem analityka o triumfalizmie Putina, który wciąż potrafi rozgrywać europejskich i amerykańskich przywódców, pokazując iluzoryczność zachodnich gwarancji bezpieczeństwa i dramat słabnącej determinacji. Rough, analityk Hudson Institute, przygląda się tym samym wydarzeniom z perspektywy amerykańskiej: Donald Trump jawi się tu jako nieprzewidywalny hegemon, potrafiący jednym gestem zmieniać globalny układ sił, ale i podatny na rosyjskie podstępy. Obaj autorzy ostrzegają, że przyszłość Ukrainy zależy od przełamania tego impasu: od europejskiej odwagi, która potrafi zademonstrować realną siłę, i od zdolności Zachodu do wyjścia poza polityczne teatrum.

.Andreas RÖDDER, niemiecki historyk, w rozmowie z Agatonem KOZIŃSKIM pyta, czy Europa nie staje się cmentarzyskiem dawnych potęg. Wywiad pod tytułem Obserwujemy wyraźny powrót państwa narodowego pokazuje, że Polska musi odnaleźć swoje miejsce w świecie, w którym kontynent traci dawną siłę wobec USA, Chin i Rosji. To refleksja o losach cywilizacji, która staje się tłem dla polskiej debaty. „Żyjemy w czasach, gdy USA, Rosja i Chiny mają rozbieżne cele. Z perspektywy Niemiec widać, jak jest to niebezpieczne – bo przecież przekazaliśmy dbałość o nasze bezpieczeństwo Stanom Zjednoczonym, dostawy surowców energetycznych oparliśmy na Rosji, a nasz wzrost gospodarczy uzależniliśmy od Chin. Dziś widać, jak to dla nas groźne, jak bardzo zagraża europejskiemu modelowi życia” – twierdzi niemiecki historyk.

.Étienne de PONCINS, ambasador Francji, w rozmowie z Nathanielem GARSTECKĄ mówi zaś o bliskości polsko-francuskiej. To głos dyplomaty, który buduje mosty, przypomina wspólne wartości i wskazuje na konieczność pogłębiania współpracy. Tekst dodaje temu wydaniu „Wszystko co Najważniejsze” prestiżu, pokazując, że Polska ma nie tylko sojusze wojskowe, ale i kulturowych partnerów. Étienne de Poncins kreśli jednak także historyczne paralele do czasów, kiedy sojusz polsko-francuski był podstawą stabilności całego kontynentu. „Lata 20. obecnego stulecia bardzo przypominają lata 20. wieku XX. Ponownie pojawiło się poważne zagrożenie na wschodzie Europy, uosabiane przez agresywną militarnie i ideologicznie Rosję. Dlatego właśnie w traktacie z Nancy otwarcie mówi się o wsparciu dla partnera, który padł ofiarą zbrojnej agresji, w tym przy użyciu środków militarnych” – uważa francuski dyplomata.

.Jacques ATTALI, eseista, ekonomista i były prezes Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju, w tekście Kultura osobista – najprostsze rozwiązanie najtrudniejszych problemów stawia tezę niezwykle aktualną: fundamentem przetrwania cywilizacji, demokracji oraz zrównoważonego rozwoju nie są większe budżety czy bardziej restrykcyjne prawo, lecz… kultura osobista. „Jej zanikanie – zauważa autor – oznacza zanikanie narodowej solidarności; w jej miejsce wyrasta przemoc i strach, które stają się jedynymi regulatorami społecznego życia (…). Brak szacunku, czy to przez drobne nieuprzejmości, ignorowanie drugiego człowieka, chamstwo w przestrzeni publicznej czy oszustwa i defraudacje – krok po kroku niszczy tkankę społeczną. W efekcie rozmowa ustępuje miejsca wygodzie, obywatel nadal pozostaje pasażerem na gapę, nie płacąc sprawiedliwej ceny za wspólnotę, z której korzysta”. Attali przestrzega jednak, że za taką postawą stoi egoizm, który obróci się przeciwko samemu społeczeństwu. „Brak przyzwoitości – pisze – to destrukcyjna »mentalność ja na pierwszym miejscu«, rozkładająca solidarność i zaufanie, bez których demokracja nie przetrwa”. Jego apel jest prosty i mocny: to edukacja, zaszczepiająca szacunek dla innych, natury i dobra wspólnego, jest tym, co buduje trwałe wspólnoty. Tekst kieruje uwagę ku temu, co fundamentalne, a zarazem zaniedbane: uprzejmość jako akt odwagi i akt tworzenia wspólnoty.

.Prof. Michał KLEIBER w tekście Otwarta nauka – poważne badawcze i społeczne korzyści, ale także zagrożenia – kreśli panoramę jednej z najważniejszych idei współczesności – powszechnego dostępu do wiedzy. Pokazuje, jak dzielenie się wynikami badań i metodologią sprzyja jakości nauki, przyspiesza innowacje i niweluje globalne nierówności, a jednocześnie pozwala podatnikom odzyskać realną kontrolę nad finansowaniem badań. Autor nie unika jednak trudnych pytań: przypomina o ryzyku „czasopism drapieżnych”, o potencjale wykorzystania najnowszych odkryć w celach militarnych czy przestępczych, a także o politycznych i moralnych dylematach związanych z finansowaniem badań, z których mogłyby korzystać państwa autorytarne. Michał Kleiber wskazuje, że przyszłość otwartej nauki prawdopodobnie znajdzie swój kształt w formule „nauki częściowo otwartej” – regulowanej przez organizacje międzynarodowe i państwa. To tekst o równowadze między optymizmem a przezornością: o potrzebie otwartości, która jest warunkiem postępu, ale musi być mądrze chroniona przed ciemną stroną innowacji. Tomasz ROŻEK w tekście Polska traconych szans czyni z lotu Polaka w kosmos symboliczny punkt wyjścia do rozmowy o przyszłości całego państwa. Pokazuje, że to wydarzenie nie może pozostać tylko medialną sensacją czy krótkim trendem w mediach społecznościowych – powinno stać się impulsem do budowy narodowej strategii innowacyjności. Rożek ostrzega, że jeśli zabraknie nam wizji, inspiracji i konsekwencji, ten sukces przejdzie bez śladu, jak wiele innych zmarnowanych okazji w naszej historii. Jednocześnie wskazuje, jak wielką szansą jest dziś przemysł kosmiczny, edukacja technologiczna i świadome planowanie strategiczne. Lot w kosmos staje się więc w jego ujęciu pytaniem o polską tożsamość i ambicje: czy chcemy być jedynie biernymi uczestnikami globalnej gry, czy jej współtwórcami? To tekst manifest, wzywający do odwagi, długofalowego myślenia i budowy wiary w potencjał polskiej nauki i społeczeństwa.

.Antonio SPADARO SJ wprowadza do wydania wymiar duchowy. Jego tekst dotyczący pontyfikatu papieża Franciszka i tego, co po nim pozostaje, to rozważania o wierze i rozumie w czasach papieża Franciszka, o tym, jak pontyfikat ten zmienił oblicze Kościoła i jego rolę w debacie publicznej. To głos refleksyjny, który skłania do wejrzenia w głębię cywilizacyjną. Michał KŁOSOWSKI zaś, autor książki Dekada Franciszka, wprowadza element symboliczny w świecie, w którym więcej jest murów niż mostów. Fragment jego książki Droga Leona o wyborze papieża Leona XIV pokazuje, jak Kościół mierzy się z koniecznością łączenia tradycji i nowoczesności. To tekst bardziej literacki niż publicystyczny, promujący książkę i otwierający refleksję o roli religii w polityce.

.Tekst Mateusza MATYSZKOWICZA przedstawia kontrast między bolszewickim kinem propagandowym a tzw. heritage cinema Zachodu. Bolszewicy, od Lenina po Eisensteina i Wiertowa, traktowali kino jako narzędzie przebudowy świadomości społecznej i propagandy ideologicznej. Poprzez montaż dialektyczny i „kino-oko” starano się wywołać u widza określone emocje i myślową syntezę, deformując rzeczywistość i eliminując organiczne doświadczenie krajobrazu czy przeszłości.W opozycji do tego Zachód, zwłaszcza w brytyjskim heritage cinema lat 40., 80. i 90., wykorzystał film do celebracji tradycji, krajobrazu i dziedzictwa kulturowego. Filmy Jamesa Ivory’ego czy adaptacje Jane Austen ukazywały przestrzenie historyczne i naturalne jako nośniki pamięci narodowej, a nie narzędzie ideologiczne. Krajobraz staje się tu „bohaterem pamięci”, symbolem ciągłości i tożsamości kulturowej, w której ludzkie dramaty są osadzone w tradycji, a rozwój i zmiany mają charakter organiczny. Matyszkowicz podkreśla, że choć heritage cinema krytykowano za „pocztówkowość” i skupienie na klasie posiadającej, jego znaczenie tkwi w romantycznym ujęciu pejzażu jako miejsca zakorzenienia i zbiorowej pamięci, w kontrze do instrumentalizacji natury i historii w kinie bolszewickim. To zestawienie pokazuje dwie odmienne wizje roli filmu: jedna dąży do przekształcenia i kontroli, druga – do zachowania i przekazania dziedzictwa.

.Tekst Artura SZKLENERA analizuje ballady Chopina jako gatunek o silnym potencjale narracyjnym, zbliżony w swojej strukturze do literackiej ballady dzięki regularności rytmu, melodyjności i zastosowaniu powtarzalnych motywów. Szklener podkreśla, że w balladach Chopina kulminacje pojawiają się dopiero w ostatnich taktach, co wyróżnia je wśród ówczesnych form muzycznych. Istotnym elementem jest przekształcanie tematów – zmiana ich charakteru działa jak opowieść bez słów, nadając utworom dramatyzm i wyrazistość emocjonalną. Autor zwraca też uwagę na ścisłe powiązanie metrum i rytmu Chopina z rytmem mowy i poezji – stosowane są zarówno metra złożone (6/8, 6/4), jak i stopy metryczne typu jamb czy trochej, co umożliwia muzyczne „wyrażenie” pytań i odpowiedzi lub anaforyczne powtarzanie fraz. Szczególne znaczenie ma Ballada f-moll op. 52, w której łączą się elementy tradycji (barokowa polifonia, wariacje) z nowatorską dramaturgią romantyczną, osiągając kulminację w apoteozie drugiego tematu i dalszą, unikalną ekspresję muzyczną. Rękopis Ballady f-moll, zachowany do dziś i nabyty przez Narodowy Instytut Fryderyka Chopina, jest dokumentem wyjątkowym, ukazującym proces twórczy Chopina i jego dbałość o narracyjny charakter utworu. Szklener podkreśla, że balladę tę cechuje synkretyzm – obiektywność środków muzycznych i osobista wypowiedź artystyczna – co sprawia, że staje się ona symbolem romantycznego postrzegania świata, którego znaczenie przetrwało do dziś.

.Dział Piękno Muzyki to tekst prof. Magdaleny DZIADEK , która pokazuje, że kult Chopina w XIX i XX wieku był w dużej mierze kształtowany przez kobiety z kręgów arystokratycznych i intelektualnych, które pełniły rolę protektorek, uczennic i propagatorek jego muzyki. Postaci takie jak siostra Ludwika czy księżna Marcelina Czartoryska nie tylko dbały o pamięć o kompozytorze i jego wizerunek moralny, ale także przekazywały autentyczny styl jego gry, organizowały wykłady, koncerty i kolekcjonowały pamiątki po artyście. Dzięki nim muzyka Chopina zyskała wymiar patriotyczny i moralny, a jego dziedzictwo zaczęto szerzyć w kraju i za granicą, tworząc fundament pod późniejszy kult narodowy kompozytora.

.Najnowsze wydanie „Wszystko co Najważniejsze” kończy prof. Włodzisław DUCH, który w swoim tekście podkreśla, że Polska znacząco opóźniła się w rozwoju sztucznej inteligencji, zarówno pod względem badań naukowych, jak i wdrażania technologii w przedsiębiorstwach, plasując się prawie na końcu europejskich rankingów. Autor wskazuje, że skuteczny rozwój AI wymaga pięciu filarów: tworzenia zaawansowanych „fabryk AI” wokół superkomputerów, dostępu do wysokiej jakości danych, rozwoju algorytmów i wdrażania ich w sektorach strategicznych, wzmacniania kompetencji poprzez edukację i przyciąganie talentów oraz uruchomienia AI Act Service Desk dla wspierania regulacji. Prof. Duch podkreśla, że kluczem jest nie tylko implementacja gotowych systemów, ale także inwestycja w nauki podstawowe, tworzenie wyspecjalizowanych modeli AI oraz budowanie realnych kompetencji w kraju, aby Polska mogła stać się aktywnym uczestnikiem globalnej rewolucji sztucznej inteligencji, zamiast ograniczać się do roli konsumenta technologii.

72. numer „Wszystko co Najważniejsze” jest nie tylko panoramą myśli, ale i zaproszeniem do wspólnoty intelektualnej. To propozycja dla Czytelników, którzy chcą zrozumieć świat, w którym żyją, i znaleźć w nim miejsce dla Polski świadomej, podmiotowej, odważnej i niepodległej, wciąż jednak naszej – wspólnej.

Zapraszamy do lektury! Najnowsze wydanie „Wszystko Co Najważniejsze” dostępne w EMPIKach w całym kraju, w Księgarni Polskiej w Paryżu (123, Bd Saint-Germain), a także wysyłkowo oraz w formie e-prasy, także wydania archiwalne i bieżące oraz prenumerata, w SKLEPIE IDEI: www.SklepIdei.pl/wcn.