.Najnowsze wydanie rozpoczynamy inaczej, niż zwykle. Prezentujemy Państwu specjalnie zaprojektowaną pierwszą stronę naszego pisma, na której odnaleźć możecie Państwo nazwiska najwybitniejszych autorów świata, piszących dla „Wszystko co Najważniejsze”.
W związku z szybkim i wykładniczym rozwojem sztucznej inteligencji w ostatnich miesiącach zapytaliśmy też ChatGPT, jakie są najmocniejsze strony naszego miesięcznika i dlaczego warto tworzyć odpowiedzialne i poważne media. Zdaniem sztucznej inteligencji dobre media powinny być rzetelne, obiektywne i umożliwiać uzyskanie szerokiego spektrum opinii i perspektyw. Powinny także zachęcać do myślenia krytycznego i poszukiwania wiedzy na własną rękę, a także dostarczać aktualnych i ważnych informacji w sposób przystępny dla różnych grup odbiorców. W dobie rosnącego znaczenia mediów społecznościowych i internetu, ważne jest również, aby media były odpowiedzialne i dbały o swoją wiarygodność, unikając fałszywych informacji i dezinformacji.
Na następnych stronach proponujemy Państwu blok tekstów związanych z rocznicą rosyjskiej, pełnoskalowej agresji na Ukrainę. Jan ROKITA pisze – w tę ponurą dla świata rocznicę – o tym, jak zbiorowa trauma Polaków, związana z wymazywaniem polskiego narodu przez okupantów, stanowi trzon naszej tożsamości, a tym samym jest przyczyną polskiej wrażliwości na dramat naszych sąsiadów.
Premier Mateusz MORAWIECKI, w eseju zatytułowanym „Pięć lekcji roku wojny”, wskazuje nauki płynące dla świata i dla Polski z ostatnich dwunastu miesięcy walk. – Czasem boję się, że na Zachodzie jest naprawdę dużo ludzi, dla których lunch w ulubionej kawiarni albo serial na Netflixie są ważniejsze niż życie i śmierć tysięcy Ukraińców. Nie wolno nam być obojętnym. Imperialne plany Rosji sięgają dalej niż Ukraina – pisze polski premier, a ten tekst przedrukowują także media na całym świecie.
Dopełniając te słowa, Diane FRANCIS, amerykańska dziennikarka i ekspertka pisze o „polskim czasie” w międzynarodowej opinii publicznej. – To Warszawa kieruje europejską reakcją na atak Rosji na Ukrainę. To Warszawa na wiele sposobów ustanowiła standardy europejskiej reakcji humanitarnej na ten atak – twierdzi amerykańska autorka wskazując, że Polska od wielu lat próbowała – i wciąż próbuje – ostrzec świat przed rosyjskimi zakusami.
W najnowszym, jubileuszowym 50. wydaniu miesięcznika „Wszystko co Najważniejsze” część naszych łamów oddajemy autorom ukraińskim. Olesya KHROMEYCHUK, szefowa londyńskiego Instytutu Ukraińskiego, pisze, że Ukraińcy walczą o przetrwanie. A do osiągnięcia tego celu potrzebują wszelkich dostępnych narzędzi. Nieodmawianie naszym sąsiadom wiarygodności to minimum, na które zasługują, twierdzi ukraińska autorka. KHROMEYCHUK, autorka książek o historii Ukrainy, pisze także o tym, że przecenianie siły agresora, połączone z niedocenianiem możliwości obronnych Ukrainy, miało bezpośredni wpływ na to, jaką pomoc przekazano Ukraińcom i na tempo tej pomocy. Bezpośrednio wpłynęło na liczbę ofiar. Minęło dziesięć miesięcy i było wiele ukraińskich zwycięstw, a ja nie usłyszałam jeszcze niczego, co przypominałoby przeprosiny lub przynajmniej przyznanie się do pomyłki ze strony tych, którzy przewidywali szybki upadek Kijowa.
Anatol OLICH, zastępca redaktora naczelnego „Monitora Wołyńskiego”, polsko-ukraińskiej gazety wydawanej przez społeczność polską na Wołyniu, twierdzi, że rok po rosyjskiej agresji na Ukrainę Ukraińcy inaczej patrzą dziś na Polskę. – Na Ukrainie istnieje poważne zapotrzebowanie społeczeństwa na „polską” tematykę. To już nie są dyskusje w wąskich kręgach zawodowych historyków, ale zainteresowania szerokich kręgów publiczności – twierdzi redaktor „Monitora Wołyńskiego”.
Wspólnym mianownikiem tekstów, które publikujemy w najnowszym wydaniu miesięcznika „Wszystko co Najważniejsze”, jest próba spojrzenia nie tylko na rok miniony, ale także wskazanie, czego można spodziewać się w najbliższej, ale też w tej trochę dalszej, przyszłości.
Profesor Ewa THOMPSON pyta na łamach „Wszystko co Najważniejsze”, czy rok po rozpoczęciu pełnoskalowej, rosyjskiej agresji na Ukrainę faktycznie możemy już mówić o przełomie? Jak twierdzi prof. Thompson, Europa Zachodnia wcale się Rosji nie boi, bo wie, że oddziela ją od Rosji pasmo krajów mniejszej niż ona ważności. A jednocześnie odnosi się z szacunkiem do Rosji, bo ta posiada broń atomową i jest użytecznym partnerem gospodarczym. Czy oznacza to, że w najbliższych miesiącach i latach pomoc zachodu dla Ukrainy ustanie? – Jeżeli Ukraina nie wygra, Europa Zachodnia odbuduje swoje stosunki z Rosją, Polska zostanie ukarana i świat powróci do koncertu mocarstw. A nawet jeżeli wygra, przełom nie musi nastąpić, bo jak dotychczas, nikt nie przedstawił możliwego i prawdopodobnego scenariusza lat powojennych. Jesteśmy w momencie krytycznym. Do przełomu jeszcze daleko. Pewne jest jedno: należy rosnąć w siłę – twierdzi autorka książki „Zrozumieć Rosję. Święte szaleństwo w kulturze rosyjskiej”.
Historia przyspiesza, pytania o przyszłość naszej części Europy narastają. Prof. Andrzej NOWAK pisze na łamach „Wszystko co Najważniejsze” o walce z imperializmem, która cechuje narody naszej części kontynentu. Wskazuje przy tym, że jest to jeden z najważniejszych czynników łączących narody między Bałtykiem a Morzem Czarnym. – Ukraińcy nie raz walczyli przeciw Polakom, jednak ostatecznie wspólna tradycja wolności, niezgody na imperialne zniewolenie, także tradycja pamięci o ofiarach ponoszonych w starciu z carskim, a potem sowieckim systemem opresji okazała się silniejsza. Polacy, Ukraińcy, Litwini i inne narody tego obszaru, który nie chce być ani „Ruskim mirem” Putina, ani żetonem w rozgrywce innych europejskich mocarstw, dziś dają znać o sobie: dumnym veto, rzuconym przez wolne i solidarne narody wobec próby odnowienia imperialnej dominacji nad Europą Wschodnią – twierdzi krakowski profesor.
Blok tekstów dotyczących rosyjskiej wojny na Ukrainie zamykamy tekstem prof. Michała KLEIBERA, który wskazuje, że znajdujemy się obecnie w kluczowym dla Europy momencie. – Jedyną drogą wydaje się dzisiaj daleko idąca demokratyzacja Unii oraz przemyślany i czytelny rozdział decyzyjności pomiędzy Unią a państwami członkowskimi, pozostawiający państwom znaczną swobodę – wskazuje redaktor naczelny „Wszystko co Najważniejsze”.
Kwestia reformy europejskiego systemu i konieczności demokratyzacji różnorakich struktur na kontynencie znajduje swój wyraz w artykule Andriusa KUBILIUSA pod tytułem „Jak Zachód może wspomóc powstanie demokratycznej Rosji?”. Jak twierdzi litewski polityk, rosyjscy dysydenci Michaił Chodorkowski i Garri Kasparow przedstawiają dziś przekonującą koncepcję transformacji Rosji w normalne państwo, normalną demokrację federalną z silnymi regionalnymi samorządami. Jednak, aby było to możliwe, konieczne jest spełnienie kilku warunków brzegowych, o których obszernie pisze były litewski premier.
W 50. numerze „Wszystko co Najważniejsze” spoglądamy też szeroko na to, co dzieje się w świecie. Chat GPT, od którego rozpoczynamy najnowsze wydanie, ma zrewolucjonizować sposób, w jaki ludzkość nabywać będzie wiedzę i uczyć kolejne pokolenia. Czy na pewno? Prof. Jacek KORONACKI twierdzi bowiem, że ten – dla wielu nagły i niespodziewany – rozwój sztucznej inteligencji wskazuje przede wszystkim na to, jak wielki potencjał znalazł się w rękach władców internetu, wielkich firm i korporacji. – Czy my ludzie także chcemy stać się częścią internetu rzeczy? – pyta prof. Koronacki w artykule pod tytułem „Historia ChatGPT, danologia, sztuczna inteligencja oraz ryzyko pochwały nierozumnego rozumu”. O przyszłość edukacji w kontekście rozwoju ChatGPT pyta zaś Jędrzej STĘPIEŃ, wskazując, że transformacja, czekająca świat edukacji w dobie rozwiniętej Sztucznej Inteligencji, zapowiada się bezprecedensowo.
Na przełomie lutego i marca przypada ważny dla Kościoła Katolickiego moment: to czas, kiedy papież Benedykt XVI zrzekł się pełnienia urzędu, a papieżem został wybrany kardynał Jose Maria BERGOGLIO. Z okazji tej rocznicy w najnowszym wydaniu naszego miesięcznika publikujemy fragmenty książki „Dekada Franciszka” autorstwa Michała KŁOSOWSKIEGO, zastępcy redaktora naczelnego „Wszystko co Najważniejsze”.
Dział „Piękno muzyki” otwiera prof. Jerzy MIZIOŁEK, piszący o dziejach warszawskiego Teatru Narodowego, który cudem uratowany od zagłady w 1944 r., był przez lata zaborów ostoją polskości. W tym wydaniu publikujemy także tekst prof. Benjamin VOGELA o fortepianach Fryderyka CHOPINA. Jak twierdzi wieloletni współpracownik Narodowego Instytutu Fryderyka Chopina, najcenniejszym jest ostatni instrument wybitnego pianisty, który znajdował się w jego apartamencie w chwili zgonu właściciela. Dziś jest on najcenniejszym eksponatem Muzeum Fryderyka Chopina w Pałacu Ostrogskich.
.Na zakończenie 50. wydania miesięcznika „Wszystko co Najważniejsze” publikujemy tekst rozmowy Laure MANDEVILLE z abp. Borysem GUDZIAKIEM, greckokatolickim metropolitą Filadelfii, rektorem Katolickiego Uniwersytetu we Lwowie. Arcybiskup GUDZIAK, doktor historii Uniwersytetu Harvarda, ostrzega, że państwa Europy Zachodniej nie zdają sobie sprawy z głębokiej i bardzo niebezpiecznej patologii, w jaką popadła obecna Rosja. Greckokatolicki duchowny wskazuje także, że Rosyjski Kościół prawosławny jest zdyskredytowany, co jest złą rzeczą, gdyż Rosja potrzebuje Kościoła w dobrym zdrowiu.
Zapraszamy do lektury! Najnowsze wydanie „Wszystko Co Najważniejsze” dostępne w EMPIKach w całym kraju, w Księgarni Polskiej w Paryżu (123, Bd Saint-Germain), a także wysyłkowo, wydania archiwalne i bieżące oraz prenumerata, w SKLEPIE IDEI: www.SklepIdei.pl/wcn.
