Wszechobecna sztuczna inteligencja skłania do intelektualnego lenistwa
Laurent Alexandre jest francuskim pisarzem i eseistą. Olivier Babeau jest ekonomistą, prezesem Institut Sapiens. Alexandre Tsicopoulos jest studentem prawa. W tekście opinii w „Le Figaro”, Laurent Alexandre, Olivier Babeau i Alexandre Tsicopoulos zwracają uwagę na zagrożenia, jakie delegowanie złożonych zadań sztucznej inteligencji stanowi dla kondycji mózgu.
.Jak stwierdzają, należy przekształcić szkolnictwo wyższe i waloryzować wysiłek intelektualny, aby ograniczyć zgeneralizowane pogorszenie funkcji umysłowych, związane z rozwojem nowych technologii. Pomimo że rozwój sztucznej inteligencji pozwala na zwiększenie ludzkiej wiedzy, „rewolucja, związana ze sztuczną inteligencją, paradoksalnie grozi zmniejszeniem ogólnego poziomu intelektualnego”.
„Sztuczna inteligencja generatywna pojawiła się dwa lata temu i jej efekty wśród studentów są już widoczne. Wiele osób zadowala się nadzorowaniem narzędzi cyfrowych, nie rozumiejąc ich głębokich mechanizmów, poświęcając swoje myślenie krytyczne na ołtarzu technologicznego komfortu. Podczas gdy technologie cyfrowe obiecywały nam polepszenie zdolności kognitywnych wśród populacji, oto rysuje się nam odwrotny scenariusz: ślepa zależność od algorytmów i zanik krytycznego myślenia” – oceniają. Jak dodają, spostrzeżenie to zostało potwierdzone przez „niepokojące sygnały z licznych uniwersytetów”. Studenci coraz częściej wykorzystują ChatGPT do „wykonywania pracy, która jeszcze wczoraj wymagała od nich ćwiczenia refleksji i argumentacji”, a także nie czytają już materiałów, przekazanych im przez wykładowców, tylko kopiują syntezę, wygenerowaną przez sztuczną inteligencję.
„Im bardziej rozwinięta staje się sztuczna inteligencja, tym bardziej studenci odmawiają sobie wysiłku kognitywnego, niezbędnego do ich rozwoju intelektualnego” – zaznaczają Laurent Alexandre, Olivier Babeau i Alexandre Tsicopoulos. „Wszechobecność sztucznej inteligencji skłania do intelektualnego lenistwa” – podkreślają. „Magia automatyzacji zabija wysiłek i dokładność. Kreatywności i krytycznemu myśleniu – które są przecież konieczne do innowacji i rozwoju oryginalnej wizji – grozi zanik. Ponieważ inteligencja zwiększa się dzięki powtarzanemu wysiłkowi, poszukiwaniom i wątpliwościom. Jeśli maszyna systematycznie wykonuje część pracy, nie ćwiczymy już naszego mózgu” – tłumaczą.
„Różnica między szybkością innowacji technologicznych a powolnością reform akademickich tworzy przepaść. Wielu profesorów przyznaje, że są bezradni wobec rozwoju narzędzi, które pozwalają na obejście tradycyjnych prac domowych. Będziemy mogli obserwować, jak będą mnożyć się absolwenci szkół wyższych, niezdolni do wykazania się krytyczną analizą, podczas gdy pracodawcy będą poszukiwać umysłów kreatywnych i elastycznych, zdolnych do rozwiązywania nowych problemów” – stwierdzają.
„Widzimy już w niektórych zawodach fenomen dekwalifikacji: intensywne wykorzystywanie sztucznej inteligencji prowadzi do utraty niektórych umiejętności, których już się nie używa. Wyobraźmy sobie, co będzie jutro, gdy umiejętności te nie zostaną nawet nabyte” – dodają.
„Nie chodzi o całkowite odrzucanie sztucznej inteligencji, ale o dbanie o zachowanie solidnej podstawy ludzkich umiejętności: intuicji, ciekawości, krytycznego myślenia i zdolności do łączenia idei w nowatorski sposób. Szkoła powinna wykorzystywać sztuczną inteligencję, aby proponować spersonalizowaną pedagogikę, jednocześnie zachowując znaczenie wysiłku intelektualnego i ludzkiej refleksji. Nie chodzi już o pasywny nadzór sztucznej inteligencji, ale o stawianie jej wyzwań, ulepszanie i uzupełnianie jej” – oceniają.
„Pilnie potrzeba, aby uniwersytety przemyślały na nowo metody ewaluacji: należy wprowadzić egzaminy, sprawdzające zdolność do refleksji, z zakazem korzystania ze sztucznej inteligencji. Egzaminy ustne, debaty z przeciwstawnymi punktami widzenia lub ręcznie pisane eseje na zajęciach są konieczne, aby upewnić się, że student opanował swój temat. Programy nauczania powinny stawiać nacisk na rozwiązywanie złożonych problemów, projekty grupowe i eksperymentowanie. Uczenie się na pamięć przydatnych pojęć powinno być usystematyzowane. Poziom wymagań musi zostać podniesiony” – stwierdzają.
.„Spadek zdolności poznawczych pokolenia, które dorasta z ChatGPT, to sygnał alarmowy. Wielki upadek intelektu wobec SI nie jest nieunikniony. Aby zapobiec atrofii mózgu z powodu przekazywania jego najbardziej szlachetnych zadań maszynie, konieczne będzie pomyślenie na nowo szkolnictwa wyższego, nagradzanie wysokiego poziomu, oryginalnego myślenia i docenianie intelektualnego wysiłku. Zależy od tego przyszłość studentów i przyszłość naszej cywilizacji” – podkreślają.
oprac. JD
